Ông Thôi Thiên Khải xác nhận việc ông sẽ thôi giữ chức Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ, chuẩn bị kết thúc hơn tám năm làm lãnh đạo phái đoàn ngoại giao quan trọng hàng đầu của cường quốc hơn tỉ dân, tờ South China Morning Post đưa tin.
Trong “Thư chia tay Hoa kiều tại Mỹ” được công bố vào sáng 22-6, ông Thôi cho biết bản thân sẽ sớm trở về Trung Quốc, qua đó xác nhận những đồn đoán của truyền thông quốc tế về việc ông sắp nghỉ hưu.
Ông Thôi đã nhậm chức Đại sứ Trung Quốc tại Washington từ tháng 4-2013 và là nhà ngoại giao giữ vị trí này lâu nhất trong lịch sử Trung Quốc hiện đại. Thông tin cụ thể về lúc ông Thôi sẽ về nước chưa được công bố.
Đại sứ Trung Quốc tại Washington, ông Thôi Thiên Khải. Ảnh: LIÊN HỢP BÁO - UDN
Trong thư, ông Thôi cảm ơn sự quan tâm và hỗ trợ của cộng đồng Hoa kiều trong suốt thời gian ông hoạt động ngoại giao tại Mỹ, đặc biệt là những đóng góp cho hoạt động ngoại giao phi nhà nước.
Đại sứ Trung Quốc nhấn mạnh rằng những người Hoa xa xứ đang sống tại Mỹ đang “gánh vác trách nhiệm và sứ mệnh lớn” để giúp ổn định quan hệ Trung-Mỹ.
“Mối quan hệ Trung-Mỹ hiện tại đang ở ngã ba đường quan trọng. Chính sách của Mỹ đối với Trung Quốc đang trải qua một vòng tái cấu trúc mới và họ phải đối mặt với sự lựa chọn giữa đối thoại và hợp tác với đối đầu và xung đột” - ông Thôi viết.
Đại sứ Trung Quốc hy vọng cộng đồng Hoa kiều sẽ “bảo vệ quyền và lợi ích của mình để được tồn tại và phát triển ở Mỹ”, “bảo vệ lợi ích cơ bản của nhân dân Trung Quốc và Mỹ”, cũng như “thúc đẩy hòa bình, ổn định và thịnh vượng thế giới” và “đóng góp tích cực vào sự phát triển lành mạnh và ổn định của quan hệ Trung-Mỹ”.
Thông tin này xuất hiện giữa lúc căng thẳng giữa Bắc Kinh và Washington chưa hạ nhiệt, trong khi Mỹ đang công khai kêu gọi hình thành liên minh đối đầu với Trung Quốc.
Người thay thế vị trí của ông Thôi trong Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington nhiều khả năng là Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương, một người nổi tiếng với quan điểm dân tộc chủ nghĩa mà phương Tây gọi là “ngoại giao chiến lang”. Ông Tần chưa từng giữ chức đại sứ và chưa có kinh nghiệm làm việc thực tế tại Mỹ.
Việc ông Thôi rời ghế Đại sứ Trung Quốc được cho là đã bị trì hoãn nhằm để nhà ngoại giao này tiếp tục các nỗ lực giải quyết những bất đồng liên quan tới đại dịch COVID-19. Hiện tại, ông Thôi đã quá tuổi nghỉ hưu 8 tháng.
South China Morning Post nhận xét ông Thôi có cách tiếp cận mềm mỏng hơn, tương phản với những phát ngôn cứng rắn và bị coi là hiếu chiến của các nhà ngoại giao khác tại Bắc Kinh, điển hình là người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên.
Giáo sư quan hệ quốc tế Thời Ân Hoằng thuộc Đại học Nhân dân Bắc Kinh cho rằng ông Thôi đóng một vai trò quan trọng và tích cực trong quan hệ Trung-Mỹ, bất chấp sự căng thẳng gia tăng trong những năm gần đây.
“Ông Thôi đã cố gắng hết sức để liên lạc với các tổ chức tư vấn của Mỹ và giới truyền thông trong thời điểm khó khăn này, đồng thời liên tục kêu gọi Trung Quốc và Mỹ giảm bớt căng thẳng, nghĩa là ông ấy vẫn kiên quyết làm những gì có thể ngay cả trong những hoàn cảnh cực kỳ khó khăn” - ông Thời nhận xét.
Trong thời gian này, Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng đang chuẩn bị đề cử Đại sứ Mỹ tại Bắc Kinh. Cựu Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Nicholas Burns được cho là ứng viên tiềm năng nhất cho vị trí lãnh đạo phái đoàn ngoại giao Mỹ tại Trung Quốc. Thông tin về ông Burns đã xuất hiện trên truyền thông Mỹ từ tháng 4 nhưng chưa được Nhà Trắng xác nhận.