Được mệnh danh là vùng đất “chuối ngọt, xoài thơm”, những ngày này, người dân ở huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La đang vào vụ chính. Thu hoạch đúng thời điểm dịch COVID-19, nhưng huyện Yên Châu đang đẩy mạnh kết nối với các doanh nghiệp thu mua xoài, tiêu thụ cho người dân, bảo đảm cung cấp cho thị trường và phục vụ xuất khẩu.

Vùng đất của xoài tròn

Đến thăm gia đình anh Quàng Văn Bun, thành viên HTX Xuân Tiến, xã Sặp Vạt (Yên Châu), đúng vào lúc anh cùng gia đình đang tập trung thu hái xoài tròn bán cho thương lái. Anh Bun cho biết: “Gia đình tôi có hơn 1ha xoài tròn lai ghép cành từ giống đầu dòng đã qua tuyển chọn. Năm nay, mặc dù ảnh hưởng của dịch bệnh, sản phẩm xoài của gia đình vẫn được HTX bao tiêu với giá 10-12 nghìn đồng/kg”.

HTX Xuân Tiến có 37 thành viên trồng 60ha xoài tròn, 100% diện tích đều nằm trong vùng chỉ dẫn địa lý. HTX phối hợp với các cơ quan chuyên môn của huyện hỗ trợ, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc nâng cao năng suất, chất lượng diện tích xoài già cỗi; triển khai mô hình trồng mới giống xoài tròn ghép cành từ giống đầu dòng đã qua tuyển chọn, chủ động tìm kiếm các đầu mối, doanh nghiệp ký kết hợp đồng tiêu thụ sản phẩm.

Trao đổi với PV Báo Lao Động ông Quàng Văn Xuân, Giám đốc HTX Xuân Tiến, cho biết: “Xoài tròn trong vùng chỉ dẫn địa lý có sự khác biệt với ngoài vùng địa lý, bởi đây là cái nôi của xoài tròn, nằm trong tiểu vùng khí hậu, thổ nhưỡng khác với bên ngoài, nên xoài ngọt, thơm hơn. Từ lâu thương hiệu xoài tròn của HTX đã được thương lái các tỉnh Nam Định, Thái Nguyên, Hà Nội biết đến và tiêu thụ. Từ đầu năm đến nay, HTX đã đứng ra bao tiêu gần 100 tấn xoài cho các thành viên HTX”.

Huyện Yên Châu có hơn 500ha xoài tròn, đây là giống xoài bản địa, được người dân trồng từ nhiều năm trước với đặc điểm quả nhỏ, tròn, khi chín thịt xoài mịn có màu đỏ hoặc vàng cam, vị ngọt đậm, thơm. Xoài tròn cho thu hoạch từ cuối tháng 5 đến cuối tháng 6.

Xoài Yên Châu được nhiều người biết đến bắt đầu từ năm 2012, khi Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý và hệ thống nhận diện thương hiệu. Theo đó, cây xoài quả tròn đã được huyện Yên Châu quy hoạch trồng ở 3 xã: Chiềng Pằn, Viêng Lán, Sặp Vạt và được lấy tên “Xoài tròn Yên Châu”.

Đưa xoài tròn Yên Châu “hòa dòng” xuất khẩu

Cùng với giống xoài địa phương, Yên Châu là huyện có diện tích lớn thứ 2 trong tỉnh trồng xoài tượng da xanh với hơn 2.900ha; trong đó, 1.500ha cho thu hoạch quả, 298ha có mã vùng trồng phục vụ xuất khẩu; 134ha được cấp chứng nhận VietGAP.

Thời gian thu hoạch của xoài tượng da xanh lâu hơn xoài tròn. Nhờ chăm sóc tốt, chất lượng quả to, đồng đều nên các doanh nghiệp thu mua xuất khẩu đánh giá cao chất lượng xoài Yên Châu.

Hiện nay, xoài tượng da xanh của huyện có 5 doanh nghiệp thu mua, xuất bán cho Trung Quốc với giá từ 5-8 nghìn đồng/kg. Mỗi ngày, tại xã Tú Nang và Chiềng Hặc có từ 4-6 điểm đóng xoài xuất bán.

Anh Hà Văn Sơn, Giám đốc HTX Nông nghiệp an toàn Chiềng Hặc thông tin: “Dịch bệnh COVID-19 đã gây tâm lý lo lắng chung về tiêu thụ nông sản và xoài. Dẫu vậy, sản phẩm xoài của HTX xuất bán thuận lợi vì chất lượng quả to, đều và chất lượng xoài cao”.

Hướng sản xuất lâu dài, bền vững của HTX là kiên trì thực hiện tốt quy trình sản xuất an toàn để giữ được thương hiệu xoài Yên Châu. HTX đang liên kết với 3 doanh nghiệp, mỗi ngày thu mua hàng chục tấn xoài cho tất cả các xã trên địa bàn huyện để xuất sang Trung Quốc.

Xã Tú Nang có hơn 400ha xoài tượng da xanh, người dân luôn chủ động ứng dụng khoa học kỹ thuật trong trồng và chăm sóc xoài; phối hợp với các cơ quan chuyên môn tổ chức các lớp tập huấn, chuyển giao kỹ thuật chăm sóc xoài cho người dân.

Tất cả các khâu từ trồng, chăm sóc, đến thu hái, bảo quản được nhiều nông dân, hợp tác xã trên địa bàn tuân thủ theo đúng quy trình kỹ thuật. Hiện nay, trong xã có 3 HTX liên kết với 2 doanh nghiệp thu mua xoài xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Toàn xã xuất bán được hơn 1.600 tấn xoài với giá từ 5-6 nghìn đồng/kg.

Ông Lù Văn Cường - Chủ tịch UBND huyện Yên Châu, thông tin: “Vụ này, toàn huyện đã tiêu thụ hơn 5.670 tấn xoài sang thị trường nước ngoài và trong nước. Huyện đang tích cực chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tìm kiếm, kết nối với các doanh nghiệp thu mua xoài đẩy mạnh tiêu thụ tại thị trường trong nước; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, HTX trong huyện gặp gỡ, trao đổi và ký kết hợp đồng tiêu thụ hàng hóa nông sản với các doanh nghiệp, nhà phân phối tại thị trường trong và ngoài nước.

Với sự năng động sáng tạo của người dân trong sản xuất; sự hỗ trợ tích cực của chính quyền địa phương trong việc tiêu thụ xoài cho bà con, hy vọng vụ xoài của nông dân Yên Châu năm nay được mùa, vẫn được giá, kể cả khi dịch bệnh diễn biến phức tạp.