Giáo dục được xem là một ‘ngành công nghiệp’ mũi nhọn của New Zealand, kể cả trong giai đoạn phục hồi kinh tế hậu đại dịch. Theo số liệu năm 2019 của cơ quan giáo dục New Zealand (ENZ), giáo dục đóng góp vào doanh thu nước này vào khoảng 5,23 tỷ USD - tập trung chủ yếu ở khu vực giáo dục quốc tế. Con số này ít nhiều đã có sự sụt giảm trong giai đoạn đầu của đại dịch (năm 2020), nhưng đang trên đà phục hồi vào giai đoạn 2021.

Kết quả này có được là nhờ những nỗ lực chống dịch của chính phủ các nước châu Đại Dương; trong đó, trợ lực lớn nhất đến từ các chính sách phát triển thức thời đến từ cơ quan đứng đầu về giáo dục của xứ Kiwi. Các nội dung này đều đã được chia sẻ tại tuần lễ Giáo dục New Zealand dành cho các Đối tác khu vực châu Á (New Zealand Partners Workshop Week - NZPWW) tháng 6 vừa qua.

Quan tâm đến các chiến lược đón đầu chủ động

Ông Grant McPherson - Giám đốc điều hành cơ quan giáo dục New Zealand (ENZ) cho biết, ngay từ trước khi đại dịch diễn ra, New Zealand đã nhận diện các xu hướng phát triển giáo dục chính trên toàn cầu bao gồm: tính bền vững; giáo dục song hành với nhu cầu tuyển dụng và đào tạo thế hệ công dân toàn cầu. Theo đó, đại dịch - thay vì đơn thuần là một trở lực, lại đóng vai trò một chất xúc tác giúp các xu hướng này vẫn được đẩy mạnh.

"Tính bền vững liên quan đến các yếu tố về môi trường, cụ thể như vấn đề giảm tải khí thải ngành hàng không khi tiếp nhận một lượng lớn du học sinh hàng năm. Nhu cầu tuyển dụng trên thế giới đang có khuynh hướng lựa chọn các ứng viên có thêm kỹ năng công nghệ hoặc năng lực thích ứng với làn sóng số hoá. Bên cạnh đó, các ngành đào tạo mới về công nghệ cũng cho thấy sự tăng trưởng tốt.

Còn với xu thế công dân toàn cầu, giáo dục không chỉ phải đảm bảo sự đa dạng về văn hoá nguồn học sinh - sinh viên mà thậm chí là phải tạo lập được các hình thức giáo dục mới theo tinh thần ‘không biên giới’, đơn cử là việc phát triển và áp dụng linh hoạt các mô hình đào tạo mới như trực tuyến, liên thông.

Các xu hướng trước đại dịch này trong đại dịch vẫn tìm thấy các giá trị ứng dụng của mình. Nói cách khác, đây đều là những định hướng phát triển đã được New Zealand áp dụng được trong các mô hình ứng phó hoặc tái thiết trong và giữa đại dịch. Tuy chuyển dịch về sản phẩm và dịch vụ số thách thức mô hình truyền thống nhưng đồng thời là một sự bổ sung cho các mô hình hiện có", đại diện ENZ giải thích thêm.

Đẩy mạnh quan hệ ngoại giao

Một điểm đáng chú ý khác từ câu chuyện "vượt bão" của New Zealand chính là việc thiết lập quyền lợi song phương của các chính sách giáo dục phục hồi hậu đại dịch. Theo đó, các mối quan hệ ngoại giao - thông qua các hoạt động hợp tác chính phủ hoặc các chương trình cộng đồng, sẽ thúc đẩy việc mở rộng hơn nữa mạng lưới của ENZ ra thế giới.

Quan điểm trên được nhiều đại sứ New Zealand các nước chia sẻ tại tại tuần lễ Giáo dục New Zealand dành cho các Đối tác khu vực châu Á (tháng 6/2020), trong đó có bà Tredene Dobson - Đại sứ New Zealand tại Việt Nam.

"Tôi tin rằng, động lực phát triển của giáo dục, bên cạnh các chính sách phù hợp, chính là mối quan hệ giữa người và người. Vì thế, liên tục trong những năm qua, với Việt Nam - New Zealand nói chung và ENZ nói riêng, đã không ngừng xây dựng các chương trình cộng đồng, cuộc thi quy mô lớn nhằm thúc đẩy giáo dục và tinh thần sáng tạo của học sinh - sinh viên trong nước.

Đồng thời, chúng tôi cũng chú trọng đến việc chăm lo các hoạt động kết nối, củng cố cộng đồng cựu du học sinh New Zealand, từ đó mở rộng mối quan hệ, kết nối kinh doanh giữa các cựu du học sinh. Đây là góp phần làm mạnh và đẹp hơn hình ảnh của nền giáo dục New Zealand đến nước bạn", bà Tredene Dobson khẳng định.

Tăng cường hỗ trợ sinh viên quốc tế và kiểm soát dịch bệnh

Ngoài các hoạt động về chiến lược về phát triển và tái thiết giáo dục, New Zealand cũng đặt ra các quy định về phòng chống dịch cho ngành giáo dục, tập trung chủ yếu về việc kiểm soát biên giới và tiêm chủng vắc-xin Covid-19.

Về vấn đề biên giới, New Zealand có nhiều biện pháp thắt chặt song các nhóm sinh viên quốc tế vẫn được đặc cách nhập cảnh.

Biên giới New Zealand đóng cửa với hầu hết du khách nhằm ngăn chặn việc lây lan Covid-19 trong cộng đồng. Việc đưa sinh viên quốc tế (SVQT) trở lại ở thời điểm thích hợp là một phần quan trọng trong Chiến lược Phục hồi Giáo dục Quốc tế (Recovery Plan for International Education) của Chính phủ New Zealand. 

Theo đó, Chính phủ sẽ cho phép tiếp tục đưa những nhóm nhỏ du học sinh từng bước quay trở lại New Zealand ở thời điểm phù hợp, số lượng tăng dần tùy theo tình hình thực tế.

Tháng 10/2020, Chính phủ New Zealand đã quyết định cho phép 250 SVQT bậc Tiến sĩ và sau đại học trở lại nhập học tại New Zealand, và thêm 1.000 SVQT bậc cử nhân (hoặc sau đại học) trong thông báo vào tháng 1/2021.

Việc đặc cách cho SVQT quay trở lại là một phần trong cam kết của Chính phủ đối với mảng giáo dục quốc tế và là một tín hiệu tích cực trong việc phục hồi của lĩnh vực này. Động thái này cũng là sự ghi nhận của New Zealand với SVQT vì những đóng góp cho New Zealand và cam kết giúp họ hoàn thành chương trình học đang còn dang dở.

Nhóm 1.000 SVQT đáp ứng các yêu cầu của chương trình miễn trừ sẽ được tiếp tục việc học ở các trường đại học, học viện kỹ nghệ, các trường cao đẳng và cơ sở đào tạo tư thục tại New Zealand.

Quỳnh Như