Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Nobuo Kishi tuyên bố an ninh của Đài Loan gắn kết trực tiếp với Tokyo, khi căng thẳng xung quanh hòn đảo ngày càng gia tăng và khả năng phòng thủ của nó ngày một lu mờ trước sức mạnh quân sự của Trung Quốc.
Phát biểu của một bộ trưởng nội các nổi tiếng có mối quan hệ chặt chẽ với Đài Bắc được đưa ra một tuần sau khi Trung Quốc điều 28 máy bay chiến đấu đến gần Đài Loan, trong diễn biến mới nhất của nỗ lực gia tăng áp lực quân sự xung quanh hòn đảo ly khai nằm cách Nhật 110 km tại điểm gần nhất. Bắc Kinh tuyên bố Đài Loan là một phần lãnh thổ chờ “thống nhất”, không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực.
Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Nobuo Kishi. Ảnh: NIKKEI
“Hòa bình và ổn định của Đài Loan gắn trực tiếp với Nhật và chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ mối quan hệ giữa Trung Quốc và Đài Loan, cũng như hoạt động quân sự của Trung Quốc” – tờ South China Morning Post dẫn lời ông Kishi nói trong một cuộc phỏng vấn với hãng tin Bloomberg hôm 24-6.
“Khi Trung Quốc tăng cường quân sự, cán cân giữa họ với Đài Loan đang nghiêng hẳn về phía Trung Quốc” - ông nói, đồng thời cho biết thêm rằng cách biệt đang ngày càng nới rộng mỗi năm.
Đài Loan đóng vai trò quan trọng đối với Tokyo, với eo biển Luzon ở phía nam là tuyến đường vận chuyển quan trọng cho các tàu chở dầu mà Nhật dựa vào để cung cấp năng lượng cho nền kinh tế của mình.
Vào ngày 17-4, ông Kishi đã đến thăm Yonaguni, hòn đảo Nhật gần Đài Loan nhất và mạng FNN tường thuật ông nói vài ngày sau đó đã phát biểu tại một cuộc hội thảo của đảng cầm quyền rằng nếu Đài Loan chuyển sang nằm dưới quyền kiểm soát của Trung Quốc, tình hình có thể thay đổi đáng kể, và Nhật cần phải sẵn sàng cho điều đó. Bộ Ngoại giao Trung Quốc gọi bình luận này là liều lĩnh và vô trách nhiệm.
Là em trai của cựu Thủ tướng Shinzo Abe, ông Kishi nằm trong nhóm các nhà lập pháp đã đến thăm Đài Bắc hồi năm ngoái để gửi lời chia buồn về sự qua đời của cựu lãnh đạo Đài Loan Lý Đăng Huy.
Đài Loan ngày càng trở thành một chủ đề quan trọng đối với Mỹ và các đồng minh, vốn hầu hết lo ngại về sự quyết đoán ngày càng tăng của Trung Quốc xung quanh hòn đảo có ngành công nghiệp bán dẫn đã trở thành cốt lõi của chuỗi cung ứng toàn cầu.
Thủ tướng Nhật Yoshihide Suga và Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giảm căng thẳng ở eo biển Đài Loan sau hội nghị thượng đỉnh hồi tháng 4. Đây cũng là lần đầu tiên hai nhà lãnh đạo Mỹ-Nhật đề cập đến vấn đề này trong một tuyên bố chung kể từ năm 1969.
Trong cùng một tuyên bố, Nhật, quốc gia có hiến pháp theo chủ nghĩa hòa bình khiến nước này phụ thuộc rất nhiều vào “chiếc ô hạt nhân” của Mỹ, đã tuyên bố sẽ tăng cường khả năng phòng thủ của chính mình.
Khi được hỏi điều này sẽ ảnh hưởng như thế nào đến ngân sách quốc phòng đã liên tục tăng trong chín năm, Bộ trưởng Kishi cho biết mức giới hạn 1% tổng sản phẩm quốc nội sẽ không nhất thiết phải áp dụng.
“Chi tiêu quốc phòng của chúng ta phải dựa trên những trang thiết bị và nhân lực mà đất nước cần cho quốc phòng cũng như tình hình an ninh quốc gia” - ông nói, đồng thời cho biết thêm rằng Nhật đã không cố gắng giữ ở mức giới hạn kể từ những năm 1980. “Tôi nghĩ việc tự động gắn kết chi tiêu với với GDP (tổng sản phẩm quốc nội) là không phù hợp”.
Trong nỗ lực hỗ trợ Đài Loan chống dịch COVID-19, đầu tháng này Nhật đã chuyển 1,24 triệu vaccine cho chính quyền Đài Bắc. Mỹ gần đây cũng đã cung cấp 2,5 triệu liều vaccine ngừa COVID-19 cho Đài Loan.