Lăng quăng ngoe nguẩy trong bình nước đọng lâu ngày. Nếu không kịp thời xử lý thì chỉ 4-5 con lăng quăng này sẽ thành muỗi vằn tấn công người dân gây dịch sốt xuất huyết

"Alô, Alô. Trạm y tế xã Vĩnh Lộc A phải không? Nhà tôi vừa có một người bị sốt xuất huyết, sốt, toàn thân đau nhức. Các anh xuống kiểm tra phun thuốc giùm chúng tôi" - một phụ nữ giọng gấp gáp nói qua điện thoại.

"Chị gửi địa chỉ, chúng tôi xuống liền đây…", điều dưỡng Hồ Hoàn Kiếm - nhân viên chống dịch Trạm y tế xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh, ghi địa chỉ rồi tức tốc gom "dụng cụ tác nghiệp" gồm tờ bướm tuyên truyền, thuốc diệt muỗi, găng tay, dụng cụ y tế bỏ vào cặp lao xuống nhà dân.

Điều dưỡng Kiếm chuẩn bị tờ bướm và các "dụng cụ tác nghiệp" chuẩn bị xuống nhà dân dập dịch sốt xuất huyết

Với mục tiêu không để ổ dịch quá 48 tiếng, chỉ khoảng 10 phút, điều dưỡng Kiếm đã có mặt tại địa chỉ người dân báo thuộc tổ 33, ấp 4, xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh. Người gọi điện là bà P.D.U. (55 tuổi).

Theo chân điều dưỡng Kiếm cùng các đồng nghiệp ngày 30-6, chúng tôi đi sâu vào trong một con hẻm dài khoảng 300 mét. Ở đây hiện đang có khoảng 400 nhân khẩu sinh sống, xen lẫn giữa các ngôi nhà tạm bợ có nhiều khu đất trống cây cối mọc um tùm, một số nơi trũng nước đọng nhiều ngày được người dân "thả" rau muống.

Một tổ bao gồm 5-6 người gồm tổ trưởng, tổ phó tổ dân phố cùng nhân viên y tế xuống tận nơi dập ổ dịch, chăm sóc sức khỏe người dân

"Đây chính là môi trường lý tưởng để muỗi sinh sôi, cũng chính là nơi phát sinh ổ dịch sốt xuất huyết gần một tuần nay khiến hơn 10 ca nhập viện. Và đây cũng chỉ là một trong hàng chục ổ dịch được phát hiện xử lý gần đây", vừa lật thùng xốp chứa nước đọng lâu ngày, điều dưỡng Kiếm lắc đầu nói.

Sau khi ghi nhận tên tuổi, hướng dẫn chăm sóc sức khỏe cho các hộ dân, điều dưỡng Kiếm cùng tổ dân phố xắn tay xử lý nước đọng trong các thùng xốp, ly nước, bánh xe. Trong các vật chứa nước này, nhiều lăng quăng vẫn còn ngoe nguẩy, và nếu không kịp thời xử lý thì chỉ 4-5 ngày sẽ thành muỗi vằn tấn công người dân.

Nhân viên y tế ghi lại thông tin và hướng dẫn bà P.D.U. (55 tuổi) cách phòng chống sốt xuất huyết. Gia đình bà có 4 người nhưng đã có 3 người mắc sốt xuất huyết, trong đó 2 người đang nằm viện

Bà U. chia sẻ gia đình có 4 người thì chồng và con trai đang bị sốt xuất huyết được điều trị tại bệnh viện. Đứa cháu trai gần 3 tuổi mà bà đang bế trên tay cũng vừa trở về từ Bệnh viện Nhi đồng thành phố vì sốt xuất huyết.

"Tôi dọn dẹp nhà cửa, xịt muỗi dữ lắm, nhưng không hiểu sao vẫn bị sốt xuất huyết, cả xóm trẻ con bị sốt xuất huyết nhiều lắm" - bà phân trần và chỉ tay về các lô đất trống cỏ mọc um tùm nhận định "có lẽ nguyên nhân từ đó". Theo bà, nhiều vũng nước tồn đọng, chỉ riêng gia đình bà thì không thể xử lý xuể.

Khu vực xung quanh ổ dịch có nhiều ao rau muống được xử lý, rải thuốc diệt lăng quăng…

Điều dưỡng Hoàn Kiếm chia sẻ trong quá trình dập các ổ dịch sốt xuất huyết, nhân viên y tế không tránh khỏi sự phản ứng của người dân. Trước đó không lâu, khi nhận được tin báo gia đình có trường hợp tử vong do sốt xuất huyết, anh cùng các nhân viên y tế đến để xử lý ổ dịch, bất ngờ người nhà lớn tiếng, thậm chí xua đuổi. "Họ cho rằng chúng tôi không xử lý ổ dịch để đến khi có hậu quả mới xử lý" - điều dưỡng Kiếm buồn rầu.

Anh nói tiếp: "Địa bàn dân cư đa số là công nhân thường xuyên làm ca tối, do đó chúng tôi phải tranh thủ đến nhà trọ vận động vào ban đêm. Những ngày sốt xuất huyết đang căng thẳng, nhiều nhân viên tại trạm làm việc từ thứ hai đến chủ nhật, thường kết thúc công việc lúc 22h đêm như những tháng chống dịch COVID-19".

Tổ trưởng tổ 33, ấp 4, xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh xử lý các thùng xốp, chai nhựa có chứa rất nhiều lăng quăng xung quanh ổ dịch

Mặc dù số ca sốt xuất huyết không ngừng tăng cao mỗi tuần (từ đầu năm 2022 đến ngày 29-6, TP.HCM đã có trên 20.950 ca mắc sốt xuất huyết, tăng 172,5% so với cùng kỳ năm 2021), nhưng theo ghi nhận của Tuổi Trẻ Online, tại một số địa phương như phường 7, phường 15 (quận 8), xã An Phú Tây (huyện Bình Chánh), xã Phước Vĩnh An (huyện Củ Chi), quận 12…, nhiều nhà dân vẫn còn sử dụng các chum, thùng hoặc tập kết vỏ xe chứa nước - là điều kiện bùng phát dịch sốt xuất huyết.

Lăng quăng bò lúc nhúc trong vỏ xe phế liệu - Ảnh: D.T.

TP.HCM đang là một trong các điểm nóng về dịch sốt xuất huyết ở phía Nam. Theo thống kê từ đầu năm 2022 đến nay, TP.HCM ghi nhận 1.111 ổ dịch. Một số quận, huyện có ca mắc sốt xuất huyết cao là Bình Tân, Bình Chánh, quận 12, Hóc Môn, TP Thủ Đức, Củ Chi, quận 8 và Tân Phú.

Trong đó ghi nhận 10 ca tử vong, nhiều nhất là Củ Chi (3 ca), Bình Chánh (2 ca), Bình Tân (2 ca), Hóc Môn (1 ca), quận 11 (1 ca), TP Thủ Đức (1 ca).

Đổ bình nước chứa lăng quăng

Nhân viên y tế có mặt tại ổ dịch để phun thuốc diệt muỗi

Bảng tuyên truyền dán tại khu vực dân phát sinh sốt xuất huyết

Phó thủ tướng Vũ Đức Đam kiểm tra công tác phòng chống sốt xuất huyết tại TP.HCM

TTO - Sáng 30-6, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam dẫn đầu đoàn công tác đến kiểm tra, giám sát công tác phòng chống sốt xuất huyết tại TP.HCM.