Nhiều tình tiết ly kỳ xung quanh hành trình giải mã tội ác mới được những người trong cuộc chia sẻ với phóng viên Chuyên đề An ninh thế giới. Điều thú vị là khi bị bắt, thủ phạm đang ung dung trốn trong trung tâm cai nghiện chờ ngày sự việc lắng xuống.

Hung thủ Nguyễn Thanh Tuấn tại cơ quan điều tra

"Đầu bài" khó

Thượng tá Lê Xuân Tường, Phó trưởng Công an TP Thái Nguyên, nhớ lại: "Buổi sáng ngày 6-9-2021, người dân gọi điện báo tin phát hiện 1 tử thi là nam giới đã phân hủy rất mạnh ở vườn cây thuộc khuôn viên trường Đại học Nông Lâm (xã Quyết Thắng, TP Thái Nguyên). Chúng tôi đã phân công lực lượng đến ngay hiện trường, đồng thời báo cáo Cơ quan CSĐT – Công an tỉnh Thái Nguyên để thành lập hội đồng khám nghiệm tiến hành thu thập dấu vết, tài liệu chứng cứ tại hiện trường.

Khi kiểm tra tử thi thấy toàn bộ phần đầu mặt, phần lưng cơ bản đã bị thối rữa, giòi bọ rất nhiều, thời tiết tháng 9 vừa mưa, vừa nắng nên mức độ phân hủy của nạn nhân rất nhanh. Thời gian chết có thể cách lúc phát hiện từ 5 đến 6 ngày. Trên thi thể nạn nhân hầu như không có dấu vết ngoại lực tác động, duy nhất trên cổ có một vết lằn nằm ngang.

Khám nghiệm tử thi

Quá trình khám nghiệm không tìm thấy bất kỳ đồ vật, tài sản gì hay giấy tờ tùy thân để xác định nhân thân lai lịch của nạn nhân. Chưa hết, do trận mưa to trước ngày phát hiện xác chết nên các dấu vết hầu như đã bị rửa trôi. Với những thứ còn lại ở hiện trường, chưa thể xác định ngay được sự việc có phải là án mạng hay không.

Đây là khu vực trồng cây giống của trường Đại học Nông Lâm nên rất ít người qua lại. Ban đầu đã có  giả thuyết đặt ra rằng nạn nhân có thể là người nghiện ma túy vào đó sử dụng, dẫn đến chết do sốc thuốc. Tuy nhiên sau khi rà soát thật kỹ hiện trường, thấy rằng khu vực này chỉ có những người chăm sóc vườn cây lui tới, chứ cánh nghiện ngập ít có khả năng lai vãng đến".

Lúc này, trọng tâm của hoạt động điều tra là phải dựng được tung tích nạn nhân, vì có xác định được nhân thân, lai lịch mới tìm được những manh mối liên quan đến quan hệ và lịch trình sử dụng thời gian. Thông báo truy tìm cùng hình ảnh liên quan được gửi các đơn vị Công an trong tỉnh, đưa lên các phương tiện thông tin đại chúng địa phương…

Ngày 17-9-2021, anh Trần Hoàng Hà (trú tại phường Quang Vinh, TP Thái Nguyên) đến trình báo việc bố anh là ông Trần Thanh Sơn, SN 1962 ở cùng địa chỉ, hành nghề xe ôm, bị mất tích từ khoảng đầu tháng 9. Sau khi nhận diện trang phục của tử thi, anh Hà nhận ra nạn nhân chính là bố của anh. Kết quả giám định ADN với mẹ đẻ ông Sơn cho kết quả xác định chính xác mối quan hệ mẹ con.

Anh Hà cho biết ông Sơn mất tích trong thời điểm phát lương. Lý do gia đình chậm đi tìm vì tưởng ông Sơn vào trong nhà mẹ đẻ cách nơi ở khoảng 10 km. Ông Sơn làm nghề xe ôm, khi ra khỏi nhà có mang theo 1 xe máy YAMAHA Sirius và chiếc điện thoại VIVO. Quá trình khám nghiệm không tìm thấy những đồ vật này, nên có căn cứ nhận định tính chất vụ án là giết người, cướp tài sản.

Truy lùng

Thượng tá Cao Quý Dương, Phó Trưởng phòng CSHS, kể: "Xác định được tính chất vụ án, chúng tôi đã tiến hành khám nghiệm lại hiện trường, phát quang toàn bộ vùng phụ cận hiện trường để phát hiện các đồ vật, dấu vết có liên quan. Kết quả đã thu giữ được đôi giày, mũ bảo hiểm, cái kính của nạn nhân. Đặc biệt là thu giữ được  2 đoạn dây điện màu đen. Đây là manh mối rất quan trọng, vì sự có mặt của chúng rất bất thường. Hiện trường là khu vực trồng cây thì không ai đem dây điện này vào vị trí đó. Hơn nữa, ông Sơn không phải là người nghiện ma túy thì không thể đi vào chỗ hẻo lánh như vậy để dẫn tới tai nạn gây tử vong. Chúng tôi triển khai truy xét toàn diện trên các hướng khác nhau. Mũi thứ nhất tập trung rà soát các thông tin tại các tiệm cầm đồ, mua bán xe máy cũ trên toàn tỉnh Thái Nguyên.

Mũi thứ hai tiến hành rà soát, trích xuất camera trên tuyến đường từ nơi nạn nhân hay đón khách đến hiện trường. Mũi thứ ba tiếp tục rà soát sàng lọc, xác minh lại tất cả các mối quan hệ của nạn nhân xem trước, trong và sau khi vụ án xảy ra. Mũi thứ tư tập trung soát xét, sàng lọc các đối tượng nghi vấn như nghiện ma túy, cờ bạc, đối tượng hình sự, tù tha, có tiền án, tiền sự. Ngoài ra, một tổ trinh sát nhận nhiệm vụ tới Trung tâm cai nghiện để tìm hiểu, không ngoại trừ cả số đối tượng đang điều trị uống thuốc Methadone trên địa bàn".

Sau vài ngày, hoạt động rà soát camera không thu được thông tin gì có giá trị.  Xác minh về quan hệ của ông Sơn cũng không thấy có mâu thuẫn nào có thể dẫn đến xung đột và bị sát hại. Tuy nhiên mũi truy xét theo tang vật của vụ án đã thu được manh mối quan trọng, đó là xác định được người đã mua chiếc điện thoại VIVO và  chiếc xe máy YAMAHA Sirius của nạn nhân. Tập trung truy đến cùng những thông tin này, thủ phạm đã dần lộ diện.

Chủ cửa hàng điện thoại cho biết kẻ đã bán chiếc điện thoại của nạn nhân là một thanh niên trẻ, tuy không nhớ mặt. Còn chủ tiệm cầm đồ tên Hoàng (ở phường Tân Lập, TP Thái Nguyên) cho hay vào buổi sáng ngày 2-9 có một nam thanh niên tên là Tuấn (ở phường Túc Duyên, TP Thái Nguyên) mang chiếc xe YAMAHA Sirius màu trắng đến bán. Trong lúc giao dịch, anh Hoàng thấy trên quần áo và đôi giày của Tuấn dính rất nhiều vết bùn đất. Xác minh nóng về Tuấn, điều tra viên biết đây là đối tượng nghiện ma túy, từng có 3 tiền án về các tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", Cướp giật tài sản" và "Trộm cắp tài sản".

Giữa Tuấn và ông Sơn không có quan hệ quen biết có thể dẫn đến việc ông Sơn đưa tài sản cho Tuấn đem bán. Đặc biệt là Tuấn đã vắng mặt tại nơi cư trú. So sánh tự dạng giữa giấy bán xe máy và mẫu chữ viết tay của Tuấn, cho thấy đó là chữ của một người viết ra. Với những tài liệu, chứng cứ vật chất đã thu thập được, đủ căn cứ xác định Nguyễn Thanh Tuấn, SN 1981, trú tại phường Túc Duyên, TP Thái Nguyên, là thủ phạm của vụ án. Nhưng y hiện đang trốn ở đâu là câu hỏi lớn đối với lực lượng điều tra.

"Kim thiền" thoát xác

Kết quả truy lùng Tuấn khiến các trinh sát… bật cười. Số là ngay khi biết tin xác ông Sơn đã được phát hiện và Công an đã vào cuộc điều tra, Tuấn đã dùng kế "Kim thiền thoát xác" (Ve sầu lột xác) để trốn tránh hoạt động truy lùng của cơ quan Công an. Gã lập tức đến Trung tâm cai nghiện của TP Thái Nguyên và tự giác đăng ký vào cai nghiện tự nguyện. Việc ẩn thân ở nơi không ngờ tưởng chừng có thể qua mặt được cơ quan chức năng, nhưng Tuấn đã nhầm. Ngày 23-9-2021, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thái Nguyên đã thực hiện lệnh bắt Nguyễn Thanh Tuấn ngay tại Trung tâm cai nghiện.

Thượng tá Cao Quý Dương kể: "Việc đấu tranh với Tuấn khá nan giải, vì đối tượng chưng ra những chứng cứ ngoại phạm. Là kẻ từng nhiều lần vào tù, ra tội, Tuấn thừa hiểu hành vi giết người, cướp tài sản của mình sẽ phải gánh chịu hình phạt thích đáng. Tuy nhiên, dù có ranh mãnh đến mấy thì đối tượng cũng không thể lý giải được những dấu vết, chứng cứ vật chất của vụ án đang gắn với mình. Kiên trì vận động thuyết phục, kết hợp với việc sử dụng linh hoạt các thủ pháp đấu tranh xét hỏi, khéo léo sử dụng chứng cứ, khai thác và sử dụng tốt những mâu thuẫn trong lời khai, cuối cùng các điều tra viên đã buộc Tuấn phải thừa nhận về tội ác của mình đã gây ra đối với ông Sơn.

Tại phiên tòa xét xử ngày 16-5-2022, Nguyễn Thanh Tuấn bị tuyên án tử hình

Tuy nhiên việc khai báo cũng rất quanh co, nhỏ giọt, Tuấn chỉ thừa nhận đối với những tình tiết đã rõ không thể chối cãi. Về lý do giết ông Sơn, đối tượng khai là do bức xúc nhất thời, nhỡ tay đánh chết nạn nhân khi hai bên xảy ra mâu thuẫn về tiền xe ôm. Về điểm này, các điều tra viên đã sử dụng chứng cứ vật chất là đoạn dây điện đối tượng đã chuẩn bị từ nhà đem theo để gây án, cùng với những cuộc gọi trước đó đến máy nạn nhân của Tuấn để chứng minh cho tính chất phạm tội có dự mưu từ trước".

Sau 48h đấu tranh liên tục, các điều tra viên đã buộc Nguyễn Thanh Tuấn khai nhận đúng bản chất sự việc. Theo đó, ngày 28-8-2021 Tuấn gặp ông Sơn tại cổng chợ Đồng Quang tại TP Thái Nguyên rồi thuê ông Sơn chở đến Bưu điện tỉnh rồi xin số điện thoại. Đến ngày 1-9-2021, do nợ nần không có tiền trả và lên cơn nghiện ma túy, Tuấn đã nảy sinh ý định cướp tài sản của ông Sơn vì thấy ông tuổi cao, sức yếu, lại đi chiếc xe máy mới và dùng điện thoại có giá trị.

Tuấn chuẩn bị sẵn 1 đoạn dây điện, rồi gọi điện thoại cho ông Sơn, bảo chở mình đến khu vực xóm 10, xã Quyết Thắng. Khi tới khu vườn cây vắng không có người qua lại, Tuấn bảo ông Sơn dừng xe để gọi điện cho bạn. Bất ngờ, gã dùng dây điện siết cổ ông Sơn, nhưng dây bị đứt, gã liền vòng tay trái kẹp cổ ông Sơn từ phía sau cho đến khi nạn nhân tắt thở. Sau đó Tuấn lấy điện thoại và xe máy của nạn nhân đem đi cầm cố được 5,7 triệu đồng để trả nợ và mua ma túy sử dụng.

Sau 19 ngày vào cuộc truy lùng thủ phạm từ những dữ kiện mơ hồ của "đầu bài", với quyết tâm cao, các đơn vị nghiệp vụ của Công an tỉnh Thái Nguyên đã làm rõ sự thật vụ án, vợi bớt đau thương của gia đình nạn nhân.