Theo các dữ liệu hải quan mới nhất, Trung Quốc đã chi 18,9 tỷ USD cho dầu, khí đốt và than đá của Nga trong 3 tháng tính đến cuối tháng 5, gần gấp đôi so với cùng kỳ năm 2021. Trong khi đó, Ấn Độ cũng đã nhập 5,1 tỷ USD nhiên liệu từ Nga trong cùng giai đoạn, gấp hơn 5 lần kim ngạch của một năm trước.
Tổng cộng, doanh thu tăng thêm của Nga từ việc bán các mặt hàng nhiên liệu cho hai nước này tăng thêm 13 tỷ USD so với cùng kỳ 2021. Chi tiêu tăng vọt của hai bạn hàng này giúp Nga bù đắp việc giảm mua từ Mỹ và một số quốc gia khác tham gia trừng phạt.
"Trung Quốc về cơ bản đang mua mọi thứ mà Nga có thể xuất khẩu qua đường ống và các cảng ở Thái Bình Dương. Còn Ấn Độ là người mua chính hàng Nga mà châu Âu xa lánh", Lauri Myllyvirta, chuyên gia phân tích tại Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí sạch (Phần Lan), bình luận.
Đường ống khí đốt Trung Quốc - Đông Nga ở tỉnh Hắc Long Giang, đông bắc Trung Quốc. Ảnh: AP
Riêng về dầu thô, các nhà phân tích này cho biết, nhập khẩu dầu Nga của Trung Quốc trong tháng 6 tổng cộng khoảng 2 triệu thùng mỗi ngày, hay 15% nhu cầu dầu thô của cả nước, ngang bằng với khối lượng kỷ lục của tháng 5.
Ngoài ra, Trung Quốc dự kiến nhận khoảng 880.000 thùng mỗi ngày dầu của Nga thông qua hai đường ống Đông Siberia-Thái Bình Dương (ESPO) và đường ống Kazakhstan-Trung Quốc theo các thỏa thuận của chính phủ, với cả ba dự án đều bơm với tốc độ tối đa.
Kết hợp với Ấn Độ, hai nước đã mua thêm một triệu thùng dầu mỗi ngày của Nga vào tháng 5 so với tháng 4, theo các nguồn tin thương mại của Trung Quốc và Ấn Độ. Con số đó tương đương với một phần năm tổng kim ngạch xuất khẩu của Nga, mang lại cho Moskva khả năng thoát khỏi các lệnh trừng phạt của phương Tây.
Theo Lauri Myllyvirta, Trung Quốc và Ấn Độ có thể sẽ tiếp tục gom hàng, khi mà giá năng lượng đang tăng cao mà Nga lại giảm giá mạnh so với các giá chuẩn toàn cầu. Trên cơ sở khối lượng, nhập khẩu của Trung Quốc tăng chậm trong tháng 6, trong khi Ấn Độ có thể có động lực để tăng cường mua hơn nữa trong những tháng tới khi lệnh cấm của Liên minh châu Âu với dầu của Nga có hiệu lực.
Trung Quốc và Ấn Độ vẫn xếp sau châu Âu về doanh số bán hàng tổng thể của Nga trong năm nay. Tuy nhiên, lượng mua của châu Âu sẽ tiếp tục giảm khi lệnh cấm nhập khẩu than và dầu có hiệu lực và khi Nga cắt nguồn cung cấp khí đốt cho một số khách hàng châu Âu.
Phiên An (theo Bloomberg, Reuters)