Albert Elliott đã đổ xăng cho chiếc Kia Soul liên tục trong tuần để đi quãng đường 97km từ Fayetteville (Bắc Carolina) đến một nhà kho của Amazon ở Raleigh. Đây là nơi anh được trả 15,75 USD một giờ. Nhưng gần đây, anh thậm chí không có đủ tiền mặt để đổ một lần được đầy bình.
Tháng trước, giá xăng tăng đến mức Elliot phải nhận công việc thứ hai là gác cổng tại một trường cao đẳng cộng đồng. Anh làm hai ngày một tuần với mức lương 10 USD một giờ.
"Giá xăng quá cao. Tôi đã tiêu tất cả số tiền có được, đôi khi còn vay thêm từ gia đình và bạn bè. Tôi bắt đầu nhận ra rằng công việc ở Amazon không đủ để trả tiền xăng", anh nói.
Thị trường lao động thắt chặt đã kéo tiền lương lên theo, nhưng vẫn không đủ để bắt kịp lạm phát đang ở đỉnh 40 năm. Điều đó buộc những người lao động như Elliott phải tìm công việc thứ hai và tăng giờ làm để trang trải các chi phí thông thường.
Tỷ lệ người làm cùng một lúc nhiều công việc ở Mỹ đã tăng đều đặn, từ 4% vào tháng 4/2020 lên 4,8% vào tháng 6/2022, theo dữ liệu từ Fed St. Louis. Mọi người đảm nhận nhiều công việc thường là dấu hiệu của một thị trường việc làm lành mạnh, nơi người lao động có nhiều cơ hội hơn. Tuy nhiên, nó cũng là một dấu hiệu của sự căng thẳng tài chính ngày càng tăng.
"Có những người muốn có nhiều công việc để kiếm thêm tiền và họ tìm thấy cơ hội đó khi thị trường lao động mạnh hơn. Nhưng với nhiều người khác, sự cấp bách của việc tìm kiếm thêm thu nhập đã tăng lên cùng với lạm phát", Nick Bunker, Giám đốc nghiên cứu kinh tế tại Indeed Hiring Lab, cho biết.
Một hội chợ việc làm ở Miami, Mỹ vào ngày 10/6. Ảnh: AP
Ngày càng nhiều người lao động phải làm công việc toàn thời gian thứ hai và làm việc hơn 70 giờ một tuần để kiếm sống. Lượng người lao động hiện có hai công việc toàn thời gian, được định nghĩa là hơn 35 giờ một tuần cho mỗi việc, hiện cao nhất kể từ năm 1994. Con số này vào tháng 6/2022 là 426.000 người, tăng so với 308.000 người vào tháng 2/2020.
"Với gánh nặng lạm phát và nhu cầu tuyển dụng dồi dào, tôi không ngạc nhiên khi thấy mọi người tăng gấp đôi số công việc", Heidi Shierholz - Chủ tịch Viện Chính sách Kinh tế nhận định.
Theo dữ liệu của chính phủ Mỹ hồi tháng 6, thu nhập trung bình mỗi giờ đã tăng 5,1%. Nhưng với hầu hết người lao động, lạm phát khiến tăng lương trở nên vô nghĩa.
Giá cả tăng cao đồng nghĩa tiền lương nói chung giảm 3,6% khi được điều chỉnh theo lạm phát trong năm qua, theo dữ liệu của BLS. Báo cáo việc làm tháng 6 cho thấy tăng trưởng tiền lương đã hạ nhiệt sau nhiều tháng tăng mạnh. Đây có thể là một chỉ báo cho thấy nền kinh tế đang tiến tới suy thoái.
Tăng trưởng tiền lương theo giờ của Mỹ qua các năm (màu xanh) và sau khi điều chỉnh theo lạm phát (màu cam). Đồ họa: Washington Post
Theo báo cáo của BLS, chi phí cho các mặt hàng thiết yếu như xăng, thực phẩm và tiền thuê nhà đã tăng vọt khi lạm phát tăng. Điều đó đã ảnh hưởng lớn hơn đến những người lao động có mức lương thấp.
Hermes Diaz, công nhân xây dựng ở Queens (New York) đã nhận công việc thứ hai là công nhận vệ sinh hồi tháng 5 vì giá cả tăng cao và lĩnh vực xây dựng ít cơ hội việc làm hơn. Cả hai công việc khiến ông phải làm tổng cộng 60 - 90 giờ mỗi tuần, để trang trải tiền thuê nhà và học phí đại học cho con gái.
"Tôi không thể mua những thứ từng có thể mua, ngay cả những bộ quần áo thực sự rẻ tiền, trái cây hay gạo. Giá trứng cũng quá đắt. Tôi đang mua ít hơn rất nhiều, nhưng lại tốn tiền hơn", Diaz nói.
Anneisha Williams, một bà mẹ đơn thân 37 tuổi ở Los Angeles, kiếm được 16,25 USD một giờ với công việc chăm sóc tại nhà. Chị chọn thêm công việc thứ hai là nhân viên thu ngân tại chuỗi thức ăn nhanh Jack in the Box năm ngoái.
Tháng trước, chủ nhà trọ của chị đã tăng tiền thuê thêm 130 USD, lên 1.730 USD mỗi tháng cho một căn hộ hai phòng ngủ. Việc này khiến chị phải đăng ký làm thêm giờ tại Jack in the Box bất kỳ lúc nào có cơ hội. "Tôi sắp thành người vô gia cư rồi", cô nói.
Những người làm việc văn phòng có thu nhập cao hơn có thể cắt giảm chi phí nhiên liệu bằng cách tìm việc làm từ xa hoặc chuyển đến các thành phố rẻ hơn. Một cuộc thăm dò hồi tháng 6 của Quinnipiac cho thấy 52% người Mỹ đã cắt giảm đáng kể tiền xăng.
Tuy nhiên, hầu hết công nhân thu nhập thấp không có cơ hội đó, đặc biệt là trong ngành khách sạn và dịch vụ. Vì phải trực tiếp đến nơi làm, họ chi nhiều tiền hơn cho xăng.
"Tôi đổ 25 USD tiền xăng cách đây 2 ngày. Sáng nay, tôi phải đổ thêm 15 USD", Elliott cho biết, "Chắc tôi phải đổ thêm 20 USD nữa mới có thể về đến nhà vào ngày mai".
Phiên An (theo Washington Post)