Khoảng 2 tháng kể từ khi Nghị định 31 của Chính phủ và Thông tư 03 của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) được ban hành nhằm triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất 2%/năm từ gói ngân sách 40.000 tỉ đồng cho khách hàng doanh nghiệp (DN), hợp tác xã, hộ kinh doanh, đến nay, nhiều DN cho biết vẫn đang chờ được hỗ trợ lãi vay từ chính sách này.

Chưa có hướng dẫn

Ông Nguyễn Quốc Anh - Giám đốc Công ty TNHH Cao su Đức Minh, Chủ tịch Hội Cao su nhựa TP HCM - cho biết DN này đang vay vốn NH với lãi suất trên 8%/năm. Mức lãi suất này đã tăng so với những tháng trước. Trong bối cảnh chi phí đầu vào tăng cao, nếu được hưởng chương trình hỗ trợ lãi suất 2%/năm từ ngân sách sẽ góp phần giảm chi phí tài chính cho DN.

"Chúng tôi đã liên hệ với NH thương mại nơi vay vốn để hỏi nhưng họ bảo phải chờ hướng dẫn từ hội sở và đến giờ chưa có thông tin. DN tôi chưa tiếp cận được gói hỗ trợ này và các DN khác trong hội cũng vậy" - ông Quốc Anh cho hay.

Một số DN khác trong lĩnh vực bất động sản (đầu tư nhà ở xã hội), DN du lịch cũng chưa tiếp cận được chính sách hỗ trợ này. Ông Lê Hữu Nghĩa, Tổng Giám đốc Công ty Lê Thành, cho biết nhà ở xã hội nằm trong danh sách những lĩnh vực được tiếp cận chính sách hỗ trợ lãi suất 2% từ gói ngân sách 40.000 tỉ đồng nhưng khoảng 1 tháng trước, ông hỏi NH thương mại thì chưa triển khai. Đến nay, DN của ông cũng chưa nhận được sự hỗ trợ từ chính sách này.

Theo bà Nguyễn Thị Khánh, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch TP HCM, các DN trong hiệp hội vẫn chưa tiếp cận được chương trình hỗ trợ lãi suất 2%. Du lịch là một trong những ngành chịu thiệt hại nặng nề từ đại dịch Covid-19 suốt 2 năm qua. Hiện nhu cầu vốn của các DN du lịch trong giai đoạn phục hồi vẫn rất lớn.

Một số DN du lịch đã liên hệ NH thương mại hỏi thông tin cụ thể về chương trình hỗ trợ lãi suất. "NH vẫn bảo đợi hướng dẫn cụ thể nhưng họ cũng nói là thủ tục khó, không dễ được hỗ trợ" - lãnh đạo một công ty du lịch băn khoăn.

Chiều 21-7, trả lời phóng viên Báo Người Lao Động, tổng giám đốc một công ty trong lĩnh vực lương thực, thực phẩm ở TP HCM cho hay có nhận được thông báo của NH liên hệ về việc làm hồ sơ để hưởng chính sách hỗ trợ 2% lãi vay. Thế nhưng, bao giờ DN được hỗ trợ thì ông không rõ.

Chờ nới room tín dụng để cho vay mới

Về phía các NH thương mại, NH TMCP Phát triển TP HCM (HDBank) cho hay đang triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất 2%/năm đối với các thỏa thuận cho vay và giải ngân đến ngày 31-12-2023 hoặc đến khi hết hạn mức hỗ trợ lãi suất.

Đại diện NH TMCP Phương Đông (OCB) thông tin đã đăng ký mức hỗ trợ 400 tỉ đồng trong 2 năm và được phê duyệt hạn mức gần 140 tỉ đồng triển khai trong năm 2022. OCB đã ban hành các quy định, quy trình nội bộ, bổ sung bộ mẫu biểu ghi nhận các nội dung liên quan quy định của NHNN về hỗ trợ lãi suất… NH này sẽ thực hiện hỗ trợ lãi suất cho khách hàng theo thứ tự ưu tiên thời điểm thu lãi đến trước trong phạm vi hạn mức hỗ trợ lãi suất được thông báo.

Nhiều NH khác như Agribank, MB, ABBANK, Bản Việt… cũng đang triển khai gói tín dụng hỗ trợ lãi suất 2% từ ngân sách. Theo ghi nhận của phóng viên, vẫn có những ý kiến băn khoăn từ các NH thương mại và cả DN về điều kiện để tiếp cận gói hỗ trợ này. Do gói hỗ trợ được lấy kinh phí từ nguồn ngân sách nhà nước nên các NH thương mại cũng dè dặt, thận trọng trong quá trình triển khai để bảo đảm đúng đối tượng thụ hưởng.

Một trong những nguyên nhân chưa đẩy mạnh triển khai gói hỗ trợ lãi suất 2% được lý giải là thời điểm này, nhiều NH thương mại đã hết hạn mức tăng trưởng tín dụng (room tín dụng) để cho vay mới. Nhiều NH vẫn đang "ngóng" được nới room tín dụng và chỉ có thể thu nợ cũ xong mới giải ngân khoản vay mới.

Đại diện một NH thương mại cho biết hàng ngàn tỉ đồng đã được NH này thỏa thuận giải ngân cho khách hàng cá nhân và DN vay nhưng vì room tín dụng đã cạn nên cả NH lẫn khách hàng đều phải chờ. "Chỉ cần được nới room, chúng tôi sẽ giải ngân ngay" - đại diện NH này khẳng định.

Trong khi đó, nhiều khách hàng cá nhân và DN cho biết đang có nhu cầu vay vốn rất lớn trong bối cảnh phục hồi. Phát biểu tại buổi làm việc của CLB Doanh nghiệp dẫn đầu ngày 21-7, ông Huỳnh Văn Thòn, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Lộc Trời, cho biết rất nhiều nông dân ở vùng đồng bằng sông Cửu Long có nhu cầu vay vốn để sản xuất nhưng không thể tiếp cận vốn tín dụng.

"Các NH yêu cầu phải có tài sản thế chấp, trong khi nhu cầu của nông dân là những khoản vay nhỏ vài triệu đồng đến vài chục triệu đồng với lãi suất hợp lý và vay tín chấp. Nhiều trường hợp không tiếp cận được vốn NH nên phải tìm đến tín dụng đen, vay nóng bên ngoài" - ông Huỳnh Văn Thòn nêu thực trạng.

Liên quan room tín dụng, báo cáo triển vọng ngành NH nửa cuối năm 2022, Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) nhận định NHNN đang xem xét nới room cho nhiều NH, bởi hạn mức cấp hồi đầu năm tương đối thấp. Nhiều NH đã chạm hạn mức tín dụng ban đầu ngay từ cuối quý I/2022. VCBS kỳ vọng các NH này sẽ được cấp bổ sung room tăng trưởng tín dụng trong giai đoạn đầu quý III/2022.

"Các tiêu chí xét duyệt tín dụng của NHNN như mức độ dồi dào vốn chủ sở hữu, năng lực quản trị rủi ro thể hiện qua việc tuân thủ chuẩn mực quốc tế hay những NH tham gia miễn giảm lãi suất hoặc nhận chuyển giao bắt buộc tổ chức tín dụng yếu kém… sẽ được cấp hạn mức tín dụng cao hơn trung bình ngành trong dài hạn" - chuyên gia phân tích của VCBS nhận định.