Anh đề nghị tiêm vắc xin đậu mùa cho những người tiếp xúc với các ca bệnh hoặc nghi mắc bệnh - Ảnh: REUTERS
Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, lãnh đạo Sở Y tế TP.HCM cho biết sau khuyến cáo từ WHO và Bộ Y tế, từ tối hôm qua (24-7) đơn vị đã tổ chức họp bàn nhằm chủ động đưa ra các kế hoạch ứng phó với bệnh đậu mùa khỉ.
Trong cuộc họp giao ban của Sở Y tế TP.HCM sáng nay, các bộ phận chuyên môn tiếp tục có trao đổi để đưa ra các hướng giám sát, chẩn đoán, sàng lọc, cách ly và thu dung khi phát hiện ca bệnh đậu mùa khỉ.
"Hiện TP.HCM chưa ghi nhận ca bệnh nhưng cần phải chủ động trong mọi tình huống. Trước mắt cần đẩy mạnh công tác truyền thông cho người dân biết các triệu chứng như phát ban bóng nước/mụn mủ... thì phải đến các cơ sở khám chữa bệnh để thăm khám, xét nghiệm.
Song song đó là xây dựng kế hoạch đáp ứng đậu mùa khỉ (xét nghiệm, chẩn đoán, tập huấn, phối hợp thu dung, điều trị...) trình UBND TP.HCM. Đặc biệt, cần tăng cường giám sát tại các cửa khẩu, cơ sở khám chữa bệnh và cộng đồng" - ông Tăng Chí Thượng, giám đốc Sở Y tế TP.HCM, chỉ đạo.
Các chuyên gia về dịch tễ cho rằng động thái này là cần thiết, đặc biệt trong bối cảnh TP.HCM là đô thị đông dân, có cảng hàng không quốc tế với mật độ giao thương lớn như hiện nay.
Trước đó từ ngày 23-7, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chính thức ban bố bệnh đậu mùa khỉ là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng toàn cầu do tốc độ lây lan nhanh, nguy cơ lan rộng.
Từ 1-1 đến ngày 23-7-2022, WHO đã ghi nhận hơn 16.000 trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ, trong đó có 5 trường hợp tử vong tại 75 quốc gia ở tất cả 6 khu vực của WHO. Ở khu vực châu Á, các quốc gia cạnh Việt Nam như Thái Lan, Singapore, Trung Quốc đã ghi nhận ca bệnh đậu mùa khỉ. Hiện Việt Nam được WHO xếp vào nhóm 1 - nhóm quốc gia chưa ghi nhận ca bệnh.
Tuổi Trẻ Online giới thiệu thêm cho bạn đọc một số thông tin liên quan đến bệnh đậu mùa khỉ vừa được Bộ Y tế cung cấp:
* Tại sao lại gọi là bệnh đậu mùa khỉ?
Theo Bộ Y tế, bệnh đậu mùa khỉ được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1958 trên các đàn khỉ được nuôi để nghiên cứu, do đó có tên là "bệnh đậu mùa khỉ". Ca bệnh đậu mùa khỉ đầu tiên ở người được ghi nhận vào năm 1970 tại Cộng hòa Dân chủ Congo và sau đó trở thành bệnh lưu hành ở khu vực Trung Phi và Tây Phi.
* Ủ bệnh từ 5-21 ngày
Đậu mùa khỉ ở người có thời gian ủ bệnh từ 5-21 ngày, lây truyền khi tiếp xúc trực tiếp gần, lây qua vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn lớn của đường hô hấp và qua tiếp xúc với các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh. Sự lây truyền có thể xảy ra ở nhau thai từ mẹ sang thai nhi hoặc khi tiếp xúc gần trong và sau khi sinh.
Thời gian người bệnh có thể lây nhiễm cho người khác là từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên đến khi tất cả các lớp vảy trên các vị trí phát ban bong tróc hết. Các biến chứng có thể gồm nhiễm trùng thứ phát, viêm phế quản phổi, nhiễm trùng huyết, viêm não và nhiễm trùng giác mạc kèm theo mất thị lực. Bệnh có tỉ lệ tử vong dao động 0 - 11%.
* Triệu chứng giống bệnh đậu mùa
Biểu hiện triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ có thể khác nhau tùy thuộc vào từng giai đoạn bệnh, nhưng tương tự như bệnh đậu mùa. Cụ thể, các triệu chứng thường thấy là sốt, đau đầu, đau cơ, đau lưng, sưng hạch bạch huyết, ớn lạnh, mệt mỏi, phát ban có thể nhìn giống như mụn nước xuất hiện trên mặt, bên trong miệng hoặc ở các bộ phận khác của cơ thể như bàn tay, bàn chân, ngực, bộ phận sinh dục hoặc hậu môn.
Bệnh đậu mùa khỉ có thể tự khỏi trong vòng 2-3 tuần; tuy nhiên hay gặp tổn thương da toàn thân và có hạch to kéo dài 2-3 tuần. Bệnh thường nặng ở trẻ em, phụ nữ có thai hoặc người suy giảm miễn dịch. Bộ Y tế cho rằng hiện chưa xác định tình trạng người nhiễm virus đậu mùa khỉ không triệu chứng.
Virus không dễ dàng lây lan, không khuyến cáo sử dụng vắc xin rộng rãi
Theo WHO, đến nay, kết quả một số nghiên cứu cho thấy vắc xin đậu mùa trước đây có hiệu quả nhất định trong việc phòng chống bệnh đậu mùa khỉ.
Hiện một số ít quốc gia đã phê duyệt sử dụng vắc xin phòng bệnh đậu mùa/đậu mùa khỉ thế hệ mới (thế hệ 2, 3) để sử dụng phòng chống bệnh đậu mùa khỉ. Tới thời điểm 18-7-2022, WHO không khuyến cáo việc tiêm vắc xin phòng chống bệnh đậu mùa khỉ rộng rãi do virus đậu mùa khỉ không dễ dàng lây lan. Các dữ liệu nghiên cứu về hiệu quả của vắc xin phòng đậu mùa/đậu mùa khỉ thế hệ mới vẫn đang tiếp tục được nghiên cứu.
Tại Việt Nam, Bộ Y tế đã họp bàn với các đơn vị chuyên môn, qua đó đưa ra nhận định nguy cơ bệnh đậu mùa khỉ có thể xâm nhập và gây bệnh là hoàn toàn có thể do bệnh dịch đã ghi nhận ở nhiều quốc gia, sự giao lưu đi lại thuận tiện và có xu hướng gia tăng giữa Việt Nam và các nước trên thế giới, trong khu vực.
17.000 người ở hơn 70 nước mắc đậu mùa khỉ nhưng WHO thừa nhận chưa hiểu cách lây TTO - Đậu mùa khỉ thoạt đầu chỉ xuất hiện ở những người đàn ông quan hệ tình dục đồng giới, nhưng nay đã bắt đầu xuất hiện ở cả trẻ em.