Quân nhân gìn giữ hòa bình thuộc phái bộ Minusma ở Mali - Ảnh: MINUSMA
Nhà Trắng cho biết việc ngừng hoạt động của phái bộ gìn giữ hòa bình ở Mali có bàn tay ông trùm Wagner Yevgeny Prigozhin dàn dựng. Cụ thể ra sao?
Theo Hãng tin AFP, Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đã bỏ phiếu nhất trí về một nghị quyết sẽ lập tức kết thúc hoạt động của phái bộ Minusma. Sứ mệnh này bắt đầu từ năm 2013 nhằm ổn định đất nước sau cuộc nổi dậy Tuareg, ngăn chặn sự tiếp quản của các phần tử thánh chiến ở quốc gia này.
Cuộc bỏ phiếu ở Hội đồng Bảo an diễn ra hai tuần sau khi Ngoại trưởng Mali, ông Abdoulaye Diop, khiến Hội đồng Bảo an choáng váng khi nói sứ mệnh của Liên Hiệp Quốc là một "thất bại" và kêu gọi chấm dứt hoạt động của phái bộ Minusma ngay lập tức.
Quan hệ của Mali với Liên Hiệp Quốc đã xấu đi nghiêm trọng kể từ khi cuộc đảo chính năm 2020 đưa chế độ quân sự lên nắm quyền. Chế độ này cũng cắt đứt hợp tác quốc phòng với Pháp mà Mali vốn là thuộc địa cũ.
Chính quyền Mali sau đó đã liên kết với Nga và đưa tập đoàn đánh thuê Wagner tham gia vào nhiều hoạt động.
Ông Jeffrey DeLaurentis - nhà ngoại giao cấp cao của Mỹ - phát biểu trước Hội đồng Bảo an: "Chúng tôi vô cùng lấy làm tiếc về quyết định bỏ sứ mệnh Minusma của chính phủ chuyển tiếp và quan ngại về tác hại điều này sẽ mang lại cho người dân Mali".
Ông cho biết Mỹ bỏ phiếu thông qua nghị quyết vì đã đồng ý với thời hạn rút quân.
Theo nghị quyết do Pháp soạn thảo,13.000 quân nhân gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc có sáu tháng để rút quân khỏi Mali một cách "có trật tự và an toàn".
Theo thông lệ lâu đời của Liên Hiệp Quốc, một nhiệm vụ gìn giữ hòa bình cần có sự chấp thuận của nước sở tại.
Ngày 30-6, người phát ngôn an ninh quốc gia của Nhà Trắng, ông John Kirby, nói với các phóng viên rằng Mỹ quan ngại về các hoạt động gây bất ổn của tập đoàn Wagner ở châu Phi. Ông Kirby cáo buộc nhà lãnh đạo Yevgeny Prigozhin đã dàn dựng để dẫn đến việc Lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc rời Mali.
Ông Kirby nói Mỹ có thông tin cho thấy chính phủ chuyển tiếp của Mali đã trả hơn 200 triệu USD cho Wagner kể từ cuối năm 2021. Ông cũng cho biết Mỹ không có thông tin đáng tin cậy để xác nhận vị trí của ông Prigozhin - lãnh đạo nhóm Wagner.
Mali đề nghị Wagner hợp tác
Mali từng xác nhận các lực lượng Wagner ở quốc gia này không phải là lính đánh thuê mà là những người huấn luyện giúp quân đội địa phương với các thiết bị quân sự mua từ Nga.
Trả lời phỏng vấn Đài RT của Nga ngày 26-6, Ngoại trưởng Sergei Lavrov cho biết hàng trăm quân nhân Nga thuộc lực lượng Wagner sẽ tiếp tục làm việc tại Mali trong vai trò đào tạo viên.
Ông cho biết Chính phủ Mali đã chính thức liên hệ với Nga và thể theo yêu cầu của họ, các quân nhân đang làm việc trong vai trò đào tạo viên sẽ tiếp tục công việc của mình.
Theo ông Lavrov, Mali đã chính thức đề nghị tập đoàn Wagner hỗ trợ đảm bảo an ninh cho chính quyền địa phương.
Quân đội Mali bắt giữ tổng thống, thủ tướngTTO - Quân đội Mali bắt giữ cả tổng thống, thủ tướng sau khi mất một số vị trí quan trọng trong đợt cải tổ chính phủ lâm thời. Châu Âu, Mỹ, Liên Hiệp Quốc cùng lên án vụ bắt giữ.