Như Thanh Niên đã đưa tin, mới đây, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) gửi văn bản đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Bộ Xây dựng, lý giải vì sao có tình trạng người giàu tranh suất mua nhà ở xã hội (NƠXH) hoặc có người giàu là chủ sở hữu NƠXH.

Đình Sơn

Theo HoREA, luật Nhà ở 2014 và dự thảo luật Nhà ở (sửa đổi) đều quy định đối tượng hưởng chính sách NƠXH phải chưa được hưởng chính sách hỗ trợ dưới mọi hình thức tại nơi ở và nơi làm việc. Quy định này thực tế rất khó kiểm tra, nhất là đối với người thay đổi nơi làm việc nhiều lần. Bên cạnh đó, với quy định đối tượng chưa sở hữu nhà, chưa được mua hoặc thuê mua NƠXH, hoặc có nhà nhưng diện tích bình quân đầu người thấp, người muốn "lách" sẽ để người thân đứng tên.

Về quy định thu nhập của đối tượng hưởng chính sách NƠXH thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập đối với các khoản từ tiền công, tiền lương, theo HoREA thực tế nhiều người làm thêm nghề tay trái, thu nhập cao hơn so với nghề tay phải thể hiện trên bảng tiền lương, tiền công... Vì thế, các tiêu chí về điều kiện hưởng chính sách NƠXH tưởng chừng rất chặt chẽ, nhưng thực ra chưa sát với thực tế cuộc sống và có thể lách luật.

Người không có nơi ở, kẻ mua nhà kiếm lời

Theo bạn đọc (BĐ), thực tế thời gian qua nhiều trường hợp NƠXH chưa đến đúng đối tượng. "Chung cư NƠXH mà nhiều cư dân đi ô tô, gửi rất nhiều ở tầng hầm, hoặc xe mô tô phân khối lớn cũng khá nhiều. Đó là dấu hiệu của cư dân khá giả chứ đâu phải nghèo khó mua nhà thương mại không nổi mới phải mua NƠXH", BĐ Minh nhận xét.

Trong khi đó, BĐ nguyenthang_hlu cho rằng: "Có một thực tế, việc làm hồ sơ mua NƠXH khá khó khăn. Người giàu, có nhiều điều kiện, quan hệ hơn để hoàn thiện hồ sơ. Trong khi những người có thu nhập thấp, quan hệ hạn chế, làm hồ sơ cũng khó hơn. Công tác quản lý còn bất cập, người có nhu cầu thực sự thì không mua được NƠXH. Người không cần nhà ở thì mua lại, sau đó bán hưởng chênh lệch".

BĐ letrunghieutvu đưa ra góc nhìn: "Thực tế rất nhiều người không mua được hoặc không muốn mua NƠXH. Vậy nên khi có người có tiền muốn mua thì nhà đầu tư phải bán để thu hồi vốn. Nếu không có cách làm tốt hơn thì mục tiêu NƠXH không thể đạt được".

Siết đầu vào, giám sát đầu ra

BĐ cho rằng bên cạnh việc xem xét kỹ lưỡng những trường hợp đăng ký mua suất NƠXH ban đầu, còn cần duy trì việc giám sát sau đó.

BĐ truongsonpham123... nhận định "sở dĩ người giàu tranh mua NƠXH là do giá rẻ đối với họ, có nhiều điều kiện ưu đãi như được vay vốn của ngân hàng chính sách tới 70 - 80% giá trị căn nhà" và đưa ra giải pháp: "Để hạn chế tình trạng này, rất mong nhà nước kiểm tra, công khai mức thu nhập từ mọi nguồn của người mua NƠXH, quy định không được cho thuê, mua bán nhà có thời hạn. Nếu họ cố tình mua để bán lại thì đánh thuế trên tổng giá trị của căn nhà, đồng thời khoản tiền vay ưu đãi để mua nhà cũng cần tăng lên tương ứng với khoản vay kinh doanh".

BĐ Mai Tosn đề xuất cụ thể: "Mua NƠXH thì không được sang nhượng, cho thuê, không được cho người khác ở trong vòng 30 năm. Nếu trong một năm, chính chủ không ở 300 ngày thì thu hồi nhà. Ngoài ra, có thể đưa ra nhiều chế tài để không còn chuyện nhà giàu sở hữu NƠXH".

"NƠXH không đến được đúng người cần, thì công tác hoạch định chính sách còn bất cập. Thực tế này còn cho thấy sự bất bình đẳng, để người giàu càng giàu thêm khi chiếm suất nhà ở của người nghèo. Chưa cần nói đến ý thức xã hội của người có điều kiện, trước hết cần sớm điều chỉnh luật Nhà ở, trong đó quy định, ràng buộc thật chi tiết về NƠXH, để người khá giả muốn cũng không thể vung tiền lấy suất, còn người thu nhập thấp thì được tạo điều kiện mua nhà dễ dàng hơn", BĐ Xuân Lương kiến nghị.