Theo Investor's Business Daily, việc kiểm soát thiệt hại trong đầu tư sẽ đặc biệt quan trọng khi thị trường bước vào những đợt điều chỉnh lớn, chẳng hạn giai đoạn sụp đổ thị trường chứng khoán do khi đại dịch Covid-19 xuất hiện vào đầu năm 2020.

Các võ sư Judo không bắt đầu bằng cách học cách ném, mà là cách ngã. Họ luyện tập kỹ năng này cho đến khi nó trở nên tự nhiên như hơi thở. Cho dù họ ngã bao nhiêu lần, họ vẫn có thể đứng dậy để chiến đấu trở lại. Những người thành công trên thị trường chứng khoán cũng trải qua quá trình học tập tương tự: họ phải học cách cắt lỗ.

Mỗi người sẽ có một khẩu vị rủi ro nhất định trong đầu tư, một ngưỡng chịu đựng, nhưng điều quan trọng là phải tuân thủ nguyên tắc cắt lỗ trong bất kỳ trường hợp nào.

Cắt lỗ nghe có vẻ đơn giản, nhưng đây là một trong những quy tắc khó và quan trọng bậc nhất để nắm vững và thực hiện. Chẳng ai muốn bị thua lỗ. Đó là một sự thừa nhận bạn đã phạm sai lầm trong đầu tư. Nhưng nếu có thể đặt cái tôi sang một bên, bạn có thể chịu một khoản lỗ trong ngưỡng chấp nhận được mà vẫn đủ "khỏe mạnh", cả về tài chính và tinh thần, để có thể trở lại vào ngày hôm sau.

Investor's Business Daily khuyến nghị việc cắt lỗ nên thực hiện ở ngưỡng 8%. Việc cắt lỗ sớm sẽ giúp nhà đầu tư không phải chịu một cú ngã quá mạnh, đến mức không thể hồi phục.

Tại sao lại là ngưỡng 8%? Giả sử bạn mua một cổ phiếu ở mức 50 USD. Giá cổ phiếu này giảm 8% xuống còn 46 USD trong vài ngày tiếp theo. Nếu cắt lỗ ở mức giảm 8%, bạn chỉ cần kiếm lợi nhuận 8,7% cho lần giao dịch tiếp theo để trở về số vốn ban đầu. Mức lãi này không quá khó thực hiện.

Nếu không cắt lỗ thì sao? Bạn chắc chắn nhịp giảm chỉ là tạm thời và cổ phiếu sẽ sớm tăng trở lại. Nghiên cứu thuyết phục bạn rằng cổ phiếu này phải đáng giá 100 USD, vậy tại sao lại sợ hãi trước một thất bại nhỏ? Tuy nhiên, suy nghĩ này là một vấn đề nghiêm trọng.

Thị trường không quan tâm bạn là ai, bạn nghĩ gì hay bạn tin tưởng bao nhiêu vào một cổ phiếu. Những gì đã diễn ra - cổ phiếu giảm - nói rằng bạn đã sai, ít nhất là trong ngắn hạn. Sẽ là một thông điệp rõ ràng hơn khi giá cổ phiếu giảm 25% xuống 37,5 USD. Để lấy lại vốn, bây giờ bạn phải lãi 33%, con số này khó đạt được hơn nhiều so với mức 8,7% trước đó.

Điều gì sẽ xảy ra nếu thị trường thực sự không thích cổ phiếu của bạn và áp lực bán khiến giá chia đôi? Để phục hồi khoản lỗ 50%, bạn cần phải kiếm được 100% lợi nhuận ở lần đầu tư tiếp theo để trở lại khoản đầu tư ban đầu. Bạn đã chọn bao nhiêu cổ phiếu mà thị giá của nó đã tăng gấp đôi vào năm ngoái.

Ngày 30/12/2019, trong ấn bản của Investor's Business Daily Big Cap 20, Intuitive Surgical (ISRG) xếp thứ 8 trong danh sách. Cổ phiếu này nổi tiếng vì ghi nhận mức tăng thực sự mạnh mẽ sau những nhịp bật lên với khối lượng lớn.

Cổ phiếu này đạt đỉnh 616,56 USD (trước khi chia cổ phiếu) trong cả tuần đầu tiên của năm 2020, sau đó hình thành nền giá phẳng nhẹ trong sáu tuần. Ngày 19/2, chỉ vài ngày trước khi Investor's Business Daily hạ triển vọng, cổ phiếu này tiếp tục tăng nhưng khối lượng chỉ tăng 12% trên mức trung bình.

Ngày tiếp theo, 20/2, cổ phiếu này chỉ tăng 0,6% với khối lượng dưới mức trung bình. Với một cổ phiếu mới vượt đỉnh, diễn biến này là một chỉ báo không mấy tích cực.

Không có gì ngạc nhiên khi thị trường điều chỉnh diễn ra, Intuitive liên tục điều chỉnh. Ngày 24/2, cổ phiếu đã giảm với khối lượng lớn, rơi qua đường trung bình động (MA) 50 ngày. Đó là tín hiệu điều chỉnh quan trọng sau khi cổ phiếu tăng trưởng mạnh. Ngày hôm sau, Intuitive giảm hơn 7%.

Đến tháng 3, Intuitive Surgical giảm xuống mức thấp nhất là 360,50 USD, giảm hơn 41% so với đầu năm. Nếu để lỗ tới hơn 40%, bạn cần mức lợi nhuận gần 70% để trở lại vốn gốc.

Theo Investor's Business Daily, một thực tế trong đầu tư là bạn vẫn có thể thắng lớn với nhiều khoản lỗ nhỏ.

Tỷ lệ đánh trúng bóng trung bình của một vận động viên bóng chày là 0,25, tỷ lệ này không có gì đáng lo ngại. Ngay cả những cầu thủ giỏi nhất trong môn bóng chày cũng thất bại nhiều hơn là thành công. Tony Gwynn, người vào năm 1999 đã trở thành thành viên thứ 21 của câu lạc bộ 3.000 cú đánh bóng chày chuyên nghiệp. Năm đó, cựu tiền vệ của San Diego Padres kết thúc mùa giải với chỉ số đánh bóng trung bình là 0,338, có nghĩa là Gwynn đã đánh trượt gần hai trong ba lần.

Bạn có thể chưa bao giờ thấy Gwynn băn khoăn sau khi ra ngoài. Điều này cũng đúng với các nhà đầu tư thành công.

Họ bình tĩnh chấp nhận một khoản lỗ nhỏ và tìm kiếm cơ hội chiến thắng tiềm năng tiếp theo. Vì vậy, hãy để lại cảm xúc ở lại phía sau. Cắt lỗ có kỷ luật sẽ giúp nhà đầu tư tỉnh táo đến lúc quay trở lại thị trường.

Một nghịch lý lớn trong đầu tư là cơ hội mua chín muồi nhất xảy ra ngay sau khi thị trường giá xuống - khi mức trung bình của các cổ phiếu đã giảm từ 20% trở lên. Đó chính xác là lúc hầu hết nhà đầu tư chưa cắt lỗ đều quay cuồng và không muốn nhìn thị trường. Thật khó để suy nghĩ một cách cẩn thận sau khi bạn đã lỗ quá nhiều, nhưng thị trường sẽ luôn phục hồi.

Minh Sơn (theo Investor's Business Daily)