Đây là nội dung trong cuộc làm việc theo hình thức trực tuyến của Thường trực Chính phủ với TP.HCM triển khai nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM.

44 cơ chế, chính sách đặc thù cho TP.HCM

Tại nghị quyết số 31-NQ/TW ngày 30-12-2022 về phương hướng, nhiệm vụ phát triển TP.HCM đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Bộ Chính trị đã giao: "Đảng đoàn Quốc hội lãnh đạo ban hành nghị quyết của Quốc hội (thay thế nghị quyết số 54/2017/QH14 của Quốc hội) để cho phép thí điểm cơ chế, chính sách vượt trội phát triển TP.HCM. 

Ban cán sự đảng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành phối hợp với thành phố để hoàn chỉnh đề án ban hành nghị quyết mới về thí điểm cơ chế, chính sách vượt trội phát triển thành phố trình Quốc hội".

Tại kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XV (ngày 24-6-2023), Quốc hội đã thông qua nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM, hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-8-2023.

Nghị quyết đã nhận được sự đồng thuận rất cao của đại biểu Quốc hội, kết quả biểu quyết thông qua đạt tỉ lệ 97,3%. 

Nghị quyết quy định 44 cơ chế, chính sách đặc thù, trong đó có 7 cơ chế kế thừa từ nghị quyết số 54/2017/QH14; 4 cơ chế đã ban hành cho các địa phương khác; 6 cơ chế được đưa vào các dự án luật đang trình Quốc hội và 27 cơ chế, chính sách chỉ riêng TP.HCM được áp dụng. 

Có thể nói, đây là nghị quyết quy định số lượng cơ chế, chính sách đặc thù lớn nhất từ trước đến nay được Quốc hội thông qua.

Tại nghị quyết, Quốc hội đã giao Chính phủ 4 nhiệm vụ.

Thứ nhất, ban hành nghị định quy định chi tiết với 3 nội dung: (i) quy định lãi vay, lợi nhuận hợp lý, phương thức thanh toán, quyết toán thực hiện dự án áp dụng loại hợp đồng BT; (ii) miễn thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân liên quan đến các hoạt động đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trong các lĩnh vực ưu tiên của thành phố; (iii) việc bầu, tuyển dụng, quản lý, sử dụng cán bộ, công chức làm việc tại xã, thị trấn và cán bộ phường.

Thứ hai, tổ chức sơ kết việc triển khai thực hiện nghị quyết vào năm 2026, tổng kết vào năm 2028.

Thứ ba, chỉ đạo các cơ quan liên quan phối hợp với thành phố cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xử lý các vấn đề chưa phân cấp, phân quyền cho thành phố.

Thứ tư, ban hành các cơ chế, chính sách phù hợp với thẩm quyền nhằm điều chỉnh, bổ sung các quy định phù hợp giải quyết những bất cập phát sinh trong thực tiễn quản lý, phát triển thành phố. Mở rộng việc phân cấp, ủy quyền cho HĐND và UBND TP so với các quy định hiện hành.

Nghị quyết giao Thủ tướng Chính phủ nhiệm vụ: Ban hành quy định phân cấp, trình tự, thủ tục điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung xây dựng khu chức năng, điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung đô thị, điều chỉnh cục bộ quy hoạch chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật.

Theo chức năng, nhiệm vụ được giao, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và UBND TP.HCM đã chủ động, tích cực triển khai, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan xây dựng dự thảo nghị định quy định chi tiết thi hành nghị quyết của Quốc hội.

Cũng theo nghị quyết, các bộ, ngành liên quan có 3 nhiệm vụ, HĐND TP.HCM có 14 nhiệm vụ, UBND TP.HCM có 6 nhiệm vụ.

Thủ tướng nhắc lại, cách đây hơn 40 năm, để thúc đẩy phát triển TP.HCM, Bộ Chính trị đã ban hành nghị quyết số 01-NQ/TW ngày 14-4-1982; đến ngày 18-11-2002, Bộ Chính trị đã có nghị quyết số 20-NQ/TW thay thế để đáp ứng yêu cầu thực tiễn; tiếp đến là nghị quyết số 16-NQ/TW ngày 10-8-2012. 

Sau 10 năm, triển khai tổng kết nghị quyết số 16-NQ/TW, ngày 30-12-2022, Bộ Chính trị đã ban hành nghị quyết số 31-NQ/TW về phương hướng, nhiệm vụ phát triển TP.HCM đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Như vậy, chúng ta triển khai công việc này theo tinh thần có kế thừa, phát triển và có đột phá.

Thủ tướng hoan nghênh và đánh giá cao Bộ Kế hoạch và Đầu tư, TP.HCM, các bộ, ngành liên quan đã tích cực, triển khai nhiệm vụ được giao với tinh thần trách nhiệm cao, chủ động, nghiêm túc để xây dựng, tổng hợp, tiếp thu và chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo nghị quyết kịp trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XV đúng thời hạn.

Để triển khai đầy đủ, hiệu quả nghị quyết, bên cạnh các điều, khoản quy định cụ thể, áp dụng trực tiếp được ngay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, cơ quan cần ban hành quy định chi tiết để triển khai. 

Ngay sau khi nghị quyết được ban hành, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng các bộ, ngành liên quan và TP.HCM đã khẩn trương rà soát, xác định nhiệm vụ để triển khai thực hiện. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều nhiệm vụ khác mà Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, cơ quan và TP.HCM cần khẩn trương thực hiện.

Thành lập ngay ban chỉ đạo

Thủ tướng nhấn mạnh tư tưởng chỉ đạo trong triển khai nghị quyết là phải chủ động, kịp thời, bám sát tình hình thực tiễn, hành động quyết liệt và có sản phẩm cụ thể với hiệu quả cân đong đo đếm được, nhân dân được thụ hưởng thật.

Về tổ chức thực hiện, Thủ tướng nhất trí với ý kiến của TP.HCM thành lập ngay Ban chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghị quyết do Thủ tướng Chính phủ làm trưởng ban, phó bí thư Thành ủy TP làm phó trưởng ban thường trực; giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan đầu mối. 

Thủ tướng yêu cầu ban hành ngay kế hoạch hành động của Chính phủ, trong đó phân công nhiệm vụ rõ ràng, giao các phó thủ tướng phụ trách. Hai văn bản này phải ban hành trong vài ngày tới.

Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ và TP.HCM rà soát những nội dung cần phải ban hành nghị định thì tham mưu Chính phủ ban hành theo trình tự, thủ tục rút gọn, đi đôi với phân công bộ, ngành chủ trì và các phó thủ tướng phụ trách lĩnh vực trực tiếp chỉ đạo. 

Các bộ, ngành cũng phải khẩn trương ban hành thông tư, văn bản hướng dẫn trong thẩm quyền với thủ tục rút gọn. Các nhiệm vụ trên phấn đấu hoàn thành trong tháng này, chậm nhất là ngày 15-8.

Riêng nội dung thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với TP.HCM tham mưu, xây dựng dự thảo quyết định của Thủ tướng Chính phủ để trình Thủ tướng ban hành ngay trong tháng 7 này.