Năm 2012, Công ty TNHH Chí Thành là chủ dự án ở khu đô thị mới Điện Nam - Điện Ngọc (Quảng Nam) chuyển nhượng lô đất giá 2,1 tỉ đồng cho ông Võ Văn Thiện (trú quận Thanh Khê, Đà Nẵng). Sau khi lập hợp đồng chuyển nhượng, ông Thiện đăng ký chỉnh lý biến động nhưng không được do công ty chưa nộp tiền sử dụng đất cho Nhà nước.
Tổn thất quá lớn
Công chứng viên Phòng công chứng số 1 Quảng Nam có công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với lô đất trên. Việc công chứng hợp đồng có sai phạm, vì trong giấy chứng nhận có ghi chú "tiền sử dụng đất được nộp chậm đến ngày 30-7-2007 thì không đủ điều kiện thực hiện việc chuyển nhượng".
Bản án số 79 năm 2019 TAND tỉnh Quảng Nam tuyên hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa ông Thiện và Công ty Chí Thành là vô hiệu; buộc Công ty Chí Thành phải hoàn trả cho ông Thiện số tiền mua đất là 2,1 tỉ đồng; buộc công ty này và Phòng công chứng số 1 có nghĩa vụ liên đới bồi thường thiệt hại cho ông Thiện hơn 8,7 tỉ đồng (mỗi bên 50%).
Nhiều năm trôi qua nhưng ông Thiện vẫn chưa đòi được 2,1 tỉ đồng tiền mua đất và cũng chưa nhận được đồng bồi thường thiệt hại nào.
Ông Thiện cho biết 10 năm qua, ông đã gửi đơn khiếu nại đến lần thứ 13 nhưng vẫn chưa được giải quyết quyền lợi hợp pháp, chính đáng của mình.
Vướng mắc ở đâu?
Quá trình thi hành bản án trên đã kéo dài với nhiều lý do. Ngày 30-6, Cục Thi hành án dân sự tỉnh Quảng Nam đã có trả lời khiếu nại của ông Thiện. Theo đó, cục đã tổ chức cuộc họp liên ngành để xin ý kiến của các cơ quan chuyên môn có liên quan về việc giải quyết thi hành án đối với Phòng công chứng số 1 và Công ty TNHH Chí Thành.
Theo Cục Thi hành án, quá trình trao đổi, thảo luận cho ý kiến của đại diện các cơ quan chuyên môn tại cuộc họp, nhận thấy: khu đô thị số 6 tại khu đô thị mới Điện Nam - Điện Ngọc do Công ty Chí Thành chưa thực hiện xong nghĩa vụ tài chính, vì vậy chưa đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Còn dự án khu đô thị số 11, mặc dù Công ty Chí Thành đã thực hiện xong nghĩa vụ tài chính nhưng dự án chưa được kiểm tra công tác nghiệm thu hoàn thành thi công xây dựng hạ tầng; chưa đủ điều kiện xem xét, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên chưa có cơ sở xác nhận tài sản của Công ty Chí Thành.
Do vậy, Cục Thi hành án dân sự không có cơ sở để thực hiện kê biên, xử lý tài sản của Công ty Chí Thành.
Ngày 17-1, cục đã có báo cáo kết quả họp liên ngành và xin ý kiến tổ chức thi hành án. Qua đó kiến nghị UBND tỉnh có văn bản để cấm thực hiện mọi hoạt động liên quan đến việc chuyển dịch tài sản tại khu đô thị số 11 của Công ty Chí Thành, chỉ đạo các sở, ngành liên quan phối hợp với cục để xử lý số tiền hơn 436 triệu đồng trong tài khoản tiền gửi của Phòng công chứng số 1...
Tháng 3-2023, theo yêu cầu của tỉnh, cục đã có công văn gửi các sở, ngành đề nghị có ý kiến. Cục đã có báo cáo UBND tỉnh nhưng đến nay chưa nhận được văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh.
Có thể kê biên
Luật sư Nguyễn Anh Tuấn - Đoàn luật sư TP Đà Nẵng - cho rằng trong vụ việc này, Cục Thi hành án có thể xem xét, kê biên các lô đất tại khu đô thị số 11 do Công ty Chí Thành làm chủ đầu tư và đã nộp đủ tiền sử dụng đất, để thi hành án đối với yêu cầu của ông Thiện.
Theo Bộ luật Dân sự, tài sản bao gồm bất động sản và động sản. Bất động sản và động sản có thể là tài sản hiện có và tài sản hình thành trong tương lai.
Các lô đất của Công ty Chí Thành tại khu đô thị 11 là tài sản đã hình thành, nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì cũng có thể xét, kê biên.
Căn cứ Luật Công chứng, khi công chứng viên trong tổ chức hành nghề công chứng gây ra lỗi thì trách nhiệm bồi thường thuộc về tổ chức hành nghề công chứng. Cá nhân công chứng viên gây thiệt hại phải hoàn trả lại một khoản tiền cho tổ chức hành nghề công chứng đã chi trả khoản tiền bồi thường cho người bị thiệt hại.
Bản án số 79 cũng xác định rõ trách nhiệm liên đới đối với khoản tiền 8,7 tỉ đồng (mỗi bên 50%) vì vậy cũng cần phải kê biên đối với phần tài sản mà hiện Phòng công chứng số 1 đang có trong tài khoản, có thể khấu trừ dần các khoản thu khác phát sinh của đơn vị này để đảm bảo nghĩa vụ thi hành án.
TTO - Vì sự cẩu thả trong việc kiểm tra giấy tờ chứng thực, phòng công chứng để "lọt cửa" một bộ hồ sơ đất và bị tòa tuyên buộc đền bù 4,3 tỉ đồng. Từ sai sót này, người dân cũng mướt mồ hôi đòi lại quyền lợi.