Nông dân lo mất mùa

Những ngày này, không kể ngày hay đêm, bà con nông dân ở các xã Hưng Yên Bắc và Hưng Yên Nam, huyện Hưng Nguyên (Nghệ An) lại thay nhau ra con kênh cạnh cánh đồng chờ tới lượt lấy nước tưới.

Nắng như đổ lửa làm nguồn nước cạn kiệt, trạm bơm dẫn nước vào kênh không thể hoạt động. Hơn một tháng kể từ ngày bà con xuống sạ vụ hè thu, lúa bắt đầu đến giai đoạn phát triển thì gặp đúng đợt nắng nóng.

"Nước kênh cạn kiệt, trời có mưa nhưng chỉ vài trận rất ngắn, không đủ thấm đất. Nếu thời tiết nắng nóng còn kéo dài thêm mấy ngày nữa chắc lúa sẽ chết héo hết", bà Trần Thị Nga - 47 tuổi, ngụ xã Hưng Yên Nam - than thở.

Vụ mùa này, gia đình bà Nga gieo hơn 5 sào. Không có nước vào, mảnh ruộng gia đình bà phủ một màu trắng xóa của đất. Những cây lúa bắt đầu héo rũ dưới cái nắng như đổ lửa. Nỗi lo mất mùa hiện hữu trước mắt với gia đình bà.

Không riêng gì gia đình bà Nga, hầu hết những thửa ruộng ở khu vực này đều chung tình cảnh khô hạn do xa sông và kênh mương, nguồn nước tưới phụ thuộc nhiều vào thời tiết.

Để cứu lúa, người dân "đội nắng" nạo vét kênh mương, mang nhiều máy bơm dã chiến ra đồng canh nước.

Ngược lên huyện Đô Lương - cách cánh đồng khô hạn ở Hưng Nguyên khoảng 60km, gia đình ông Dương Phú Cường - 61 tuổi, ngụ xã Thuận Sơn - đang dùng thuyền lội bộ xuống đập thủy lợi gom hàng tấn cá chết.

Hai năm trước, gia đình ông Cường thả hơn 1,5 tấn cá giống xuống đập, đến nay sắp cho thu hoạch thì hồ nước khô cạn dần.

"Cá chết ngộp hàng loạt vì nắng nóng. Tôi phải đem đi chôn lấp hoặc cho người dân làm thức ăn gia súc, chứ cá chết không ai mua. Ước tính thiệt hại hơn 200 triệu đồng", ông Cường buồn bã.

Tại các vùng trồng chè lớn ở huyện Hương Khê (tỉnh Hà Tĩnh), người dân cũng như đang "ngồi trên đống lửa" do nắng nóng kéo dài, nhiều đồi chè bị cháy khô.

Ra thăm vườn chè, ông Vũ Văn Khánh - ngụ xã Hương Trà, huyện Hương Khê - buồn rầu nói đã hơn một tháng trời không có mưa. Thiếu nước tưới khiến 8 sào chè của gia đình bị chết cháy gần một nửa. Ông Khánh cũng như các hộ dân ở đây lo lắng khi nguồn nước chính từ đập thủy lợi dẫn về đồi chè đều bắt đầu khô cạn.

"Những tháng trước, tiền bán chè búp cho gia đình thu nhập 10 triệu đồng. Hai tháng qua, do chè cháy lá và búp, không hái được. Với những cây chè chết khô, nếu vài tuần nữa không thể hồi phục đành phải chặt bỏ để trồng cây mới", ông Khánh nói.

Tiết kiệm nước, chống hạn cho cây trồng

Bà Lê Thị Thắm - phó trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Hương Khê - cho biết địa phương đang hướng dẫn người trồng chè áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, trong đó chú trọng ứng dụng công nghệ tưới phun, tiết kiệm nước phòng, chống hạn cho chè.

Tính đến ngày 11-7, toàn tỉnh Nghệ An đã gieo cấy được hơn 70.000/110.000ha lúa hè thu và vụ mùa, trong đó phần lớn là lúa hè thu. Do nhiều nơi chưa có nước, nên bà con các huyện miền núi chưa thể làm đất gieo cấy lúa vụ mùa được.

Theo Chi cục Thủy lợi Nghệ An, địa bàn tỉnh có 1.061 hồ chứa, trong đó địa phương quản lý hơn 959 hồ. Hiện nay, do nắng nóng kéo dài nên có 168 hồ, đập có dung tích đạt dưới 30% thiết kế; trong đó có 19 hồ ở mực nước chết, dẫn đến tình trạng có nhiều diện tích lúa ở vùng hồ chứa bị khô cạn.

Hơn 500 trạm bơm do hợp tác xã và các đơn vị thủy lợi quản lý đều hoạt động hết công suất để đảm bảo cấp nước tưới phục vụ sản xuất vụ hè thu.