Trong vụ đại án “chuyến bay giải cứu”, bên cạnh việc truy tố 54 bị cáo về 5 tội danh cũng có một số cá nhân tuy có vai trò liên quan đến vụ án nhưng không có đủ căn cứ để khởi tố hình sự.
Theo cáo trạng vụ án, người đầu tiên “thoát” kiếp nạn “chuyến bay giải cứu” là ông Lê Dũng - nguyên Chánh Văn phòng Bộ Ngoại giao.
Theo đó, vào cuối tháng 9/2021, do có quen biết từ trước nên ông Lê Dũng nhận lời nói giúp Nguyễn Thị Dung Hạnh – Giám đốc Công ty G19 với cựu Thứ trưởng Tô Anh Dũng về việc tạo điều kiện giúp được phê duyệt chuyến bay combo và được Tô Anh Dũng nhận lời giúp.
54 bị cáo bị truy tố về các tội: Đưa hối lộ, Nhận hối lộ, Môi giới hối lộ, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Trong quá trình cấp phép cho 12 chuyến bay của Công ty G19, ông Lê Dũng tiếp tục được Nguyễn Thị Dung Hạnh nhờ chuyển giúp túi quà cho Tô Anh Dung 2 lần. Trong các túi này có số tiền 400 triệu đồng và một số tặng phẩm khác.
Bên cạnh đó, ông Dũng cũng là người nhờ Đỗ Hoàng Tùng – Phó Cục trưởng Cục Lãnh sự giúp đỡ cho công ty G19 của Nguyễn Thị Dung Hạnh được phê duyệt các chuyến bay.
Trong quá trình giải quyết cấp phép các chuyến bay, từ tháng 11/2021 đến 12/2021, Nguyễn Thị Dung Hạnh đã 2 lần đưa 2 túi quà được gói kín, nhờ ông Lê Dũng chuyển cho Đỗ Hoàng Tùng. Trong mỗi túi quà này được xác định có chứa 200 triệu đồng.
Tuy nhiên Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã xác định ông Lê Dũng nhưng không biết trong túi quà có tiền và việc các đối tượng thỏa thuận đưa, nhận tiền, nên không có căn cứ xử lý hình sự.
Song theo quan điểm của Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao vẫn cần kiến nghị xem xét, xử lý trách nhiệm Đảng viên theo quy định đối với ông Lê Dũng.
Trong phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ đại án này, ông Lê Dũng cũng được HĐXX triệu tập với tư cách nhân chứng.
Người thoát “kiếp nạn” thứ hai là ông Đặng Đình Tuyến - Thư ký cựu Phó Chủ tịch UBND Tp.Hà Nội Chử Xuân Dũng. Ông Tuyến là người đã nhận 3 lần phong bì từ Phạm Bá Sơn (nhân viên của Trần Minh Tuấn - Giám đốc Công ty Thái Hòa) để đưa cho ông Chử Xuân Dũng và được cảm ơn 3 lần với tổng số tiền 100 triệu đồng.
Tuy nhiên Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an xác định, Đặng Đình Tuyến do là giúp việc cho ông Chử Xuân Dũng, không có chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền xét duyệt chủ trương cách lý, không có yêu cầu, đòi hỏi gì đối với Phạm Bá sơn và Trần Minh Tuấn, không biết việc đưa và nhận tiền của Phạm Bá Sơn và Chử Xuân Dũng nên không có căn cứ xử lý hình sự.
Bên cạnh đó, nhận thức được việc nhận tiền của Phạm Bá Sơn, Trần Minh Tuấn là không đúng quy định, ông Tuyến cũng đã tự nguyện nộp lại số tiền 100 triệu được nhận cảm ơn cho cơ quan điều tra.
Song cũng như ông Lê Dũng, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao cũng cho rằng cần kiến nghị xem xét, xử lý theo quy định của Đảng, pháp luật đối với ông Tuyến.
Toàn cảnh phiên tòa.
Ngoài ra, cáo trạng vụ án cũng xác định các cá nhân: Ông Mai Xuân Thái - Phó Vụ trưởng Vụ Đổi mới Doanh nghiệp, Văn phòng Chính phủ; ông Vũ Ngọc Quyền - Phó Vụ trưởng Vụ Thư ký Biên tập Văn phòng Chính phủ; bà Phan Vũ Thu Trang - Phó Chánh Văn phòng Cục Lãnh sự, có các hành vi không liên quan đến hành vi phạm tội, nên không có căn cứ xử lý hình sự.
Cụ thể, ông Vũ Ngọc Quyền là người giới thiệu Hoàng Anh Kiếm (Bị cáo, Lao động tự do) liên hệ, gặp cựu Trợ lý Phó Thủ tướng Nguyễn Quang Linh để nhờ giúp đỡ, tác động cấp phép các chuyến bay. Kết quả là ông Nguyễn Quang Linh đã nhận hối lộ 180.000 USD từ Hoàng Anh Kiếm.
Ông Mai Xuân Thái - Phó Vụ trưởng Vụ Đổi mới Doanh nghiệp là người mà các bị cáo Lê Hồng Sơn, Nguyễn Thị Thanh Hằng (Công ty Bluesky) thông qua để liên hệ và gặp bị cáo Nguyễn Thanh Hải – cựu Vụ trưởng Vụ Quan hệ quốc tế, Văn phòng Chính phủ. Kết quả là Nguyễn Thanh Hải đã nhận hối lộ từ Lê Hồng Sơn và Nguyễn Thị Thanh Hằng với tổng số tiền 1,9 tỷ đồng.
Bà Phan Vũ Thu Trang – Phó Chánh Văn phòng Cục Lãnh sự là người đã chuyển 2 túi quà do bị cáo Trần Tiến – Giám đốc Công ty Phi Trường nhờ đưa cho bị cáo Đỗ Hoàng Tùng. Tuy nhiên bà Trang không biết việc trao đổi, thỏa thuận đưa, nhận tiền giữa các bị cáo với nhau, không biết túi quà là gì và mục đích chuyển túi quà.
Đối với chị Nguyễn Thị Lan Anh (chị gái Nguyễn Mai Anh), bà Bùi Thúy Lan (mẹ đẻ Nguyễn Mai Anh), bà Trần Phi Nga (vợ Tô Anh Dũng), bà Đàm Thúy Hà (vợ Lý Tiến Hùng), bà Nguyễn Thị Ngọc Dung (bạn của vợ Lý Tiến Hùng), Nguyễn Thị Hướng (mẹ chồng Đào Thị Chung Thủy), As Na Huy (người quen của Nguyễn Lê Ngọc Anh), bà Dương Thúy Bình (vợ Vũ Anh Tuấn), bà Trần Thị Thương Huyền (chị dâu của Chữ Xuân Dũng), bà Bùi Thị Tuyến (mẹ đẻ của Vũ Minh Thắng), Lê Nhật Minh (con trai Lê Văn Nghĩa), bà Nguyễn Bích Ngọc (mẹ vợ Phạm Trung Kiên), Phạm Thị Như Quỳnh (vợ Lê Hồng Sơn), Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã xác định những người này không biết việc đưa và nhận tiền hối lộ, nên không có căn cứ xử lý hình sự.