Tiếp tục phần xét hỏi của phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án “chuyến bay giải cứu”, sáng ngày 13/7, HĐXX đã xét hỏi bị cáo Nguyễn Thị Hương Lan – cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao. Bị cáo Lan là người bị cáo buộc đã nhận hối lộ hơn 25 tỷ đồng, nhiều thứ ba trong tổng số các bị cáo đã nhận hối lộ trong vụ đại án này.
Cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao, được dẫn giải tới phiên xét xử.
Bị cáo Lan cho biết Cục Lãnh sự được Bộ Ngoại giao phân công nhiệm vụ bảo hộ công dân. Trong thời gian dịch bệnh, trực tiếp đảm nhận việc tiếp nhận hồ sơ, giải quyết đề nghị và cấp phép cho các doanh nghiệp tổ chức các chuyến bay đưa công dân Việt Nam ở nước ngoài về nước.
Với tư cách là Phó Cục trưởng phụ trách, quyền Cục trưởng sau này là Cục trưởng (từ tháng 7/2021), bị cáo Lan chịu trách nhiệm về tất cả mảng công tác của Cục Lãnh sự, trong đó có nhiệm vụ xét duyệt danh sách các doanh nghiệp thực hiện chuyến bay; trực tiếp báo cáo Tô Anh Dũng – Thứ trưởng Bộ Ngoại giao phụ trách duyệt, ký công văn gửi Tổ 4 Bộ/5 Bộ về việc đề xuất cho các doanh nghiệp tham gia tổ chức thực hiện các chuyến bay đưa công dân về nước.
Theo cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự, quy trình tiếp nhận hồ sơ và giải quyết đề nghị của doanh nghiệp được xử lý theo trình tự như sau: Hồ sơ của doanh nghiệp được gửi đến Cục Lãnh sự. Văn phòng tiếp nhận hồ sơ, tập hợp và chuyển cho Phòng Bảo hộ công dân. Phòng Bảo hộ công dân có trách nhiệm tập hợp yêu cầu của doanh nghiệp lập thành “Danh sách tổng hợp”. Bên cạnh đó, trên cơ sở các tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp và kế hoạch bảo hộ công dân đã được Tổ Công tác 5 Bộ thống nhất trước đó, Phòng Bảo hộ Công dân lựa chọn các doanh nghiệp đáp ứng được yêu cầu, lập “Danh sách doanh nghiệp”. 2 danh sách này được trình lên Phó Cục trưởng Đỗ Hoàng Tùng và Cục trưởng Nguyễn Thị Hương Lan xem và điều chỉnh, rồi được Nguyễn Thị Hương Lan báo cáo Thứ trưởng Tô Anh Dũng.
Sau đó, Danh sách tổng hợp, Danh sách doanh nghiệp và một số tài liệu liên quan được chuyển đến Tổ công tác 5 Bộ để xin ý kiến. Nếu các Bộ chấp thuận thì doanh nghiệp được tổ chức chuyến bay.
Khi được HĐXX hỏi về các tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp, bị cáo Lan cho biết Cục lãnh sự lựa chọn trên 4 tiêu chí. Một là ưu tiên địa bàn có đông công dân bị mắc kẹt. Hai là doanh nghiệp phải có văn bản đồng ý của địa phương tiếp nhận công dân và cũng không dồn quá nhiều công dân vào 1 địa phương trong cùng 1 địa điểm. Ba là người được đưa về phải là công dân Việt Nam và có nhu cầu về nước. Thứ tư, doanh nghiệp thực hiện chuyến bay phải có đủ điều kiện, năng lực và có thể thực hiện trọn gói cho công dân.
Bị cáo Nguyễn Thị Hương Lan khai nhận tại phiên tòa.
Khai nhận về hành vi phạm tội, Nguyễn Thị Hương Lan cho biết trong quá trình tiếp nhận hồ sơ và giải quyết đề nghị của doanh nghiệp, bị cáo có gặp gỡ, nhận quà, tiền của đại diện nhiều doanh nghiệp.
“Có một số doanh nghiệp do lãnh đạo các bộ ngành giới thiệu nên bị cáo có gặp. Cụ thể bị cáo gặp, nhận giúp đỡ, quà và tiền của đại diện 8 doanh nghiệp theo đúng như nội dung cáo trạng. Bị cáo thừa nhận toàn bộ nội dung cáo trạng là đúng”, bị cáo Lan nói.
Cáo trạng xác định, trong quá trình cấp phép các “chuyến bay giải cứu”, từ tháng 12/2020 đến tháng 1/2022, cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự Nguyễn Thị Hương Lan đã 32 lần nhận hối lộ của 8 cá nhân đại diện doanh nghiệp với tổng số tiền hơn 25 tỷ đồng (gồm 20,2 tỷ đồng và 210.000 USD).
Hiện nay, gia đình bị cáo Nguyễn Thị Hương Lan đã nộp 900 triệu đồng để khắc phục hậu quả.
Khi được HĐXX: Bị cáo nhận thức thế nào về hành vi của mình?, bị cáo Nguyễn Thị Hương Lan cho biết đã nhận thức được việc làm của mình là sai trái và rất ân hận.
“Bị cáo nhận thức việc bị cáo đã làm là sai. Việc nhận tiền này là nguyên nhân chính dẫn đến việc các doanh nghiệp lợi dung tăng giá chuyến bay đối với công dân, gây thiệt hại cho công dân, ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, Nhà nước. Tôi rất xin lỗi Đảng, Nhà nước, cơ quan ngoại giao và gia đình vì lỗi lầm của bản thân bị cáo”, cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự nghẹn ngào nói.