Theo một ước tính gần đây của SSI Research về 2 doanh nghiệp niêm yết dẫn đầu trong nhiều ngành thì bức tranh đang khá cân bằng khi 16 công ty dự kiến có tăng trưởng lợi nhuận dương trong quý II và 16 công ty có dự kiến có lợi nhuận sụt giảm.

Các công ty có kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận dương tiêu biểu bao gồm: Dầu khí PVS (+113%), PVT (+20%). Ngành dầu khí nhận được khá nhiều hỗ trợ với kỳ vọng về dự án Lô B Ô môn hay bất động sản công nghiệp: KBC ước lãi 1000 tỷ đồng trong khi cùng kỳ còn lỗ khi triển vọng vốn FDI vào Việt Nam tích cực.

Ở nhóm trụ cột ngân hàng VCB (+38%) hay BID, CTG đều có lãi khá. Diễn biến này phản ánh sự lên ngôi của khối ngân hàng quốc dân trong bối cảnh các ngân hàng thương mại tư nhân gặp không ít áp lực khi nhu cầu vay vốn thấp cũng như các sản phẩm tài chính như trái phiếu chịu thách thức. Khối tư nhân có đại diện STB (+53-76%) là trường hợp hiếm hoi do quá trình tái cấu trúc có diễn biến tích cực.

Những trường hợp doanh nghiệp và ngân hàng có lợi nhuận hồi phục từ đáy cũng là chủ đề đầu tư khá hấp dẫn trong giai đoạn qua, vì trong 1 giai đoạn thách thức, những doanh nghiệp vẫn có doanh thu và lợi nhuận đi lên cho thấy sự chuyển biến lớn trong sức khỏe của doanh nghiệp.

Nhiều doanh nghiệp có lợi nhuận phục hồi trong quý II/2023

CTCP Sữa Việt Nam là một trong các Bluechips công bố kết quả kinh doanh quý II sớm nhất. Theo đó, doanh thu hợp nhất quý II năm nay đạt 15.200 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 2.220 tỷ đồng. Đáng chú ý, dù các con số kết quả kinh doanh chỉ tăng trưởng nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái nhưng nếu so với quý I/2023, doanh thu đã tăng gần 9% và lợi nhuận sau thuế tăng trưởng hai con số ở mức 16,5%

Bà Mai Kiều Liên - Tổng giám đốc, CTCP Sữa Việt Nam (Vinamilk) cho biết: "Quý I còn rất khó khăn do giá nguyên liệu cao nhưng từ quý II đã tốt hơn nhiều so với cùng kỳ và cả quý đầu năm. Tôi tin từ quý II,III, IV sẽ rất khả quan nhờ tất cả chiến dịch marketing, chuyển đổi số và đặc biệt là tuyển dụng được người trẻ vào đồng hành cùng doanh nghiệp".

Các chuyên gia cũng đặt nhiều kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận quý II cho các cổ phiếu mang tính chu kỳ của hàng hóa như hóa chất, chăn nuôi, vật liệu xây dựng khi giá nhiều mặt hàng đã tạo đáy vào đầu năm 2023 và đang phục hồi. Ví dụ như trường hợp của Dabaco hưởng lợi từ giá lợn tăng trở lại, ước tính lãi quý II vào khoảng 321 tỷ đồng, trong khi quý I lỗ khoảng 320 tỷ đồng.

Tâm lý cộng đồng đầu tư hiện nay cũng đang khá tích cực khi hướng về các con số tăng trưởng quý II. Theo khảo sát 1.200 nhà đầu tư của VTV Money qua chương trình Bí mật đồng tiền mới đây, 75% kỳ vọng lợi nhuận có thể đi ngang và tăng trở lại. Kể cả trong trường hợp tăng trưởng suy giảm cũng sẽ khả quan hơn quý I/2023.

Trái chiếu dự báo kinh doanh quý II và giá cổ phiếu

Nhiều doanh nghiệp có tăng trưởng lợi nhuận quý II thì giá cổ phiếu tăng theo là điều cũng rất hợp lý. Tuy nhiên giới phân tích đánh giá thế nào về các doanh nghiệp được dự báo lợi nhuận quý II tiếp tục suy giảm nhưng giá cổ phiếu vẫn cứ tăng?

Thị trường chứng khoán là kỳ vọng tương lai và vì thế dòng tiền nhập cuộc ở nhiều nhóm cổ phiếu lúc này đã nhìn tới sự phục hồi trong quý III, quý IV của doanh nghiệp, thậm chí là bức tranh tăng trưởng sáng của năm 2024. Hay cũng có những doanh nghiệp, dù tiếp tục suy giảm lợi nhuận so với cùng kỳ, nhưng chỉ cần cải thiện hơn một chút so với quý I/2023 thì dòng tiền kỳ vọng cũng đã tìm đến.

Trong số các doanh nghiệp được SSI Research dự báo lợi nhuận quý II suy giảm, HPG có lẽ là cái tên nổi bật khi được dự báo lợi nhuận giảm tới 70% so với cùng kỳ, chỉ nhìn vào con số này có thể khiến nhiều nhà đầu tư "chùn chân".

Tuy nhiên, nếu nhìn lại quá khứ thì có thể thấy rằng, đây là sự sụt giảm từ mức nền lợi nhuận cao (hơn 4.000 tỷ đồng) của quý II năm ngoái. Thêm vào đó, nếu so với quý đầu năm thì doanh nghiệp này lại đang có sự phục hồi đáng kể, công suất hoạt động cũng tăng lên, xuất khẩu thép cuộn cán nóng HRC dần được cải thiện. Vì vậy, giá cổ phiếu trên sàn tăng hơn 30% đã phản ánh trước những kỳ vọng cho các quý tới của HPG.

Diễn biến gần tương tự cũng xảy ra ở nhiều doanh nghiệp khác, đều có dự báo lợi nhuận quý II suy giảm mạnh từ 20 - 60% so với cùng kỳ, nhưng cổ phiếu thì lại tăng phi mã như: VTP (tăng 60%), PTB (tăng 42%) hay gần đây nhất là DGW (tăng 61%)

Ông Nguyễn Minh Hoàng - Giám đốc phân tích, CTCP Chứng khoán Nhất Việt đánh giá: "Thời điểm này vận động của giá không đi theo logic tăng trưởng mà đang đi theo kỳ vọng về vĩ mô, về chính sách tiền tệ và khả năng tạo đáy lợi nhuận. Có những cổ phiếu ra kết quả kinh doanh rất tốt nhưng nếu giá đã tăng nhiều thì bây giờ có thể vẫn tăng nhưng tốc độ sẽ chậm lại".

Logic tăng giá này cũng đang mang tới "cảm giác" định giá thị trường khá cao với nhiều nhà đầu tư. Theo cập nhật mới đây của Chứng khoán Tiên phong, P/E trailing của VN-Index đã tăng lên hơn 13 lần, cao hơn đáng kể mức 12.x giai đoạn 1 tháng trước.

Ông Phạm Lưu Hưng - Kinh tế trưởng, CTCP Chứng khoán SSI cho biết: "Nếu mà chúng ta chỉ nhìn định giá của quý II, quý III mà so với mức định giá bây giờ sẽ cảm thấy mức định giá khá cao. Tuy nhiên thị trường có thể đã nhìn đến kết quả kinh doanh quý IV và thậm chí những mức tăng trưởng cao của năm 2024 để thể hiện mức giá cổ phiếu ở thời điểm hiện tại".

Thêm vào đó, mức P/E hiện nay vẫn đang thấp hơn đáng kể mức trung bình 5 năm qua là 15.x. Một điểm chung của các cổ phiếu tăng mạnh là trước đó đều có quá trình tích lũy khá dài ở vùng đáy. Đây gần như là khoảng thời gian hấp thụ hết những gì xấu nhất trong bức tranh kết quả kinh doanh quý I, vì vậy chưa cần tăng trưởng, chỉ cần quý II có sự nhích nhẹ về lợi nhuận, dòng tiền thông minh đã nhập cuộc mạnh mẽ.

Bức tranh kết quả kinh doanh quý II mới chỉ được "hé mở", nhưng qua những dự báo của các đơn vị đã cho thấy sự cải thiện đáng kể về lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp, đặc biệt khi so sánh với quý đầu năm. Kỳ vọng này cũng đã được phản ánh rõ nét trên thị trường chứng khoán với sự tăng trưởng mạnh mẽ và gia nhập của dòng tiền mới.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!