Trong cuộc phỏng vấn trên Đài CNN (Mỹ) phát ngày 15-7, công tố viên Karim Khan của Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) nói rằng Nam Phi nên "làm điều đúng đắn" và tuân theo luật quốc tế nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin đến dự hội nghị thượng đỉnh BRICS vào tháng tới tại thành phố Johannesburg, Nam Phi.

Trước đó, hôm 14-7, có thông tin Phó tổng thống Nam Phi Paul Mashatile đề xuất ông Putin không tới dự hội nghị thượng đỉnh BRICS để không phải thực thi lệnh bắt của ICC.

"Chúng tôi hiểu rằng chúng tôi bị ràng buộc bởi Quy chế Rome về ICC, nhưng chúng tôi không thể mời ai đó và sau đó bắt giữ họ" - Phó tổng thống Nam Phi Paul Mashatile nói và cho biết nước này đang trong "tình thế tiến thoái lưỡng nan".

Nam Phi đề xuất Nga cử Ngoại trưởng Sergei Lavrov thay ông Putin dẫn phái đoàn dự hội nghị thượng đỉnh BRICS ở Johannesburg từ ngày 22 tới 24-8. Tuy nhiên Nga đã từ chối đề xuất này.

Công tố viên người Anh Karim Khan là người đã phê chuẩn lệnh bắt giữ Tổng thống Putin, với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh hồi tháng 3.

Vào ngày 17-3 năm nay, ICC phát lệnh bắt Tổng thống Putin và Ủy viên về quyền trẻ em Liên bang Nga Maria Lvova-Belova, với cáo buộc "có thể liên quan tội ác chiến tranh" khi đưa trẻ em từ các khu vực bị chiếm đóng của Ukraine sang Nga một cách bất hợp pháp.

Sau khi ICC phát lệnh bắt ông Putin, các nước phương Tây như Mỹ, Đức... đã hoan nghênh lệnh bắt. Tổng thống Mỹ Joe Biden nói ông Putin "rõ ràng đã phạm tội ác chiến tranh" và việc ICC quyết định phát lệnh bắt ông Putin là "chính đáng".

Tuy nhiên, Điện Kremlin khẳng định Nga không công nhận thẩm quyền của ICC và coi các quyết định của cơ quan này là vô hiệu. 

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói ICC là "con rối của phương Tây". Ông Peskov cũng tuyên bố khó có thể tưởng tượng được bất kỳ quốc gia nào dám thực thi lệnh bắt của ICC đối với ông Putin.