Trong miền Nam việc này không lạ, nhưng miền Bắc có mùa đông thiếu nắng nên nhiều nhà đã tính toán khi đầu tư điện năng lượng mặt trời.
Người ít tiền thì "liệu cơm gắp mắm" để sử dụng quạt điện, nhà có điều kiện hơn thì đầu tư lắp tấm pin năng lượng cỡ lớn có thể chạy được máy lạnh. Đợt mất điện triền miên vừa qua ở miền Bắc và thời tiết khắc nghiệt đã buộc người dân phải tính toán thêm giải pháp nguồn điện chủ động được.
Thời điểm này đã tái có điện ổn định, nhưng nhiều nhà vẫn phòng xa, "cứ đầu tư luôn cho yên tâm mùa hè sang năm".
Dần xuất hiện các tấm pin mặt trời trên mái nhà
Suốt mấy tháng qua ở miền Bắc, từ nhà ra đường, tới nơi làm việc, đâu đâu cũng có người than thở năm nay trời nóng hơn mọi năm, lại mất điện cũng nhiều chưa từng thấy. "Nóng như trong lò hơi, không biết đi đâu cho hết nóng" - bà Trần Thị Nga, một người dân trong khu phố Tây Sơn (quận Đống Đa, Hà Nội), kê ghế ngồi trước cửa nhà phe phẩy quạt giấy than vãn.
Trên các chuyến xe buýt, hành khách cũng thi nhau kể khổ vì nắng nóng. Chị Quách Thị Luyến, ở huyện Thạch Thất, cho biết: "Nóng quá, vợ chồng phải đưa con nhỏ di tản sang nhà ngoại rồi lại về nhà nội. Có hôm gọi điện nhà ngoại báo còn điện, cả nhà kéo sang thì điện lại mất vì lịch báo cắt điện không chuẩn".
Nghỉ hè, cô giáo Phạm Thị Lan, quê ở xã Đông Hoàng, huyện Đông Sơn, Thanh Hóa, kể: "Đợt vừa rồi ở quê mất điện liên tục, người dân lại đang vào mùa cấy. Xót ruột, nên tôi thu xếp về thăm quê một chuyến, ai dè cả tuần thưởng thức ngay "đặc sản" mất điện".
Cô Lan nhớ 18h30 xe về đến quê mà trời vẫn còn oi bức hầm hập. "Mất điện từ sáng, cả xã mất" - đó là câu chào mừng cô về nhà của mẹ. Nhưng bà động viên: "Đã trang bị hai bóng đèn và một quạt tích điện. Ban ngày không dám dùng, để dành đến tối ngủ cho đỡ nóng một tí".
Và nếu để ý trong đợt cúp điện và nắng nóng mùa hè năm nay, trên nóc nhà của một số gia đình ở miền Bắc đã dần xuất hiện những tấm pin năng lượng mặt trời với nhiều kích thước to hoặc nhỏ khác nhau. Để chủ động phần nào được nguồn điện mỗi ngày, người dân không còn cách nào khác bằng tìm cách lấy điện mặt trời để chống nóng.
"Nắng nóng như thế này, có quạt năng lượng mặt trời này đỡ lắm" - bà Nguyễn Thị Quý, 75 tuổi, cùng quê với cô giáo Lan, vừa bồng cháu nhỏ vừa bật quạt chạy bằng điện năng lượng mặt trời khoe với chúng tôi.
Gia đình bà có hai cháu nhỏ và hai ông bà già, ông bà đều có bệnh nền cao huyết áp, tim, thấp khớp. Những ngày trời nắng, bà Quý luôn bị khó thở, tim đập nhanh, choáng váng đầu óc. Hôm nào mất điện bà cũng sợ, phải đặt đại lý mua quạt chạy điện mặt trời để chống nóng.
Nhà bà Quý lắp hai quạt và một đèn hộp to ngoài sân, hôm nào nắng nóng quá hàng xóm cũng sang nhà bà quạt nhờ. "Nhà nào lắp pin mặt trời trên nóc nhà thì nhà đó có điện. Quạt điện mặt trời năm nay cháy hàng, phải đặt trước nửa tháng mới có. Không có điện khổ lắm!", bà Quý nói.
Cùng thôn với bà Quý, anh Lê Xuân Thành cũng lắp tấm pin màu sáng trắng cỡ nhỏ ở trên nóc nhà. Nhưng anh chỉ dùng cho bóng đèn chiếu sáng, vì hàng xóm có máy nổ nên anh xin ké điện. "Ban ngày nắng sạc đầy pin, ban đêm dùng đèn đến sáng vẫn đủ điện, thoải mái" - anh Thành vui vẻ nói và tiếc không đủ tiền đầu tư pin lớn hơn để đủ dùng cho tủ lạnh, tivi, nấu nướng...
Ở Quảng Yên (Quảng Ninh), chị Nguyễn Thị Hòa thì đầu tư hẳn bộ pin năng lượng mặt trời hơn 30 triệu đồng. "Nhà đông người, có cháu nhỏ nên tôi bàn với chồng đầu tư một lần dùng lâu dài. Nếu trời nắng, chúng tôi dùng điện mặt trời sẽ giảm tiền điện lưới nhà nước đi rất nhiều", chị Hòa cho biết.
Mùa hè gửi con trai về quê chơi với ông bà, chị Lê Thị Thu, ở quận Lê Chân, Hải Phòng, mua gửi về bộ pin năng lượng mặt trời giá 12 triệu đồng. Nhà chị có người làm kỹ thuật điện nên gia đình tự lắp đặt, chi phí giảm được một phần.
Từ hôm lắp, chị yên tâm hơn về con nhỏ và bố mẹ già dưới cái nắng nóng. Chị gọi video call về cho con trai mỗi ngày, không phải chờ có điện mới gọi được như trước.
Chưa đủ điện chạy máy lạnh thì xài quạt cũng đỡ khổ
"Quạt chạy pin năng lượng mặt trời hay quạt tích điện năm nay đều tăng giá từ 800.000 đồng tới 1.700.000 đồng nhưng vẫn cháy hàng" - anh Nguyễn Quý Minh, chủ đại lý thiết bị điện cũng vừa là thợ điện ở xã Đông Hoàng, huyện Đông Sơn, Thanh Hóa, cho biết.
Vừa lấy được một ít quạt tích điện về bán, không đúng loại hàng bà con muốn nhưng anh Minh vẫn nhận được đơn đặt hàng. "Ngoài quạt tích điện, quạt chạy pin năng lượng thì quạt cắm bình ắc quy cũng sốt hàng. Giá loại nào cũng tăng, không dám ôm nhiều hàng", anh Minh bày tỏ.
Ngoài việc mua về lắp ráp bán cho bà con, anh Minh còn chế thêm thiết bị lấy điện mặt trời bằng tấm pin kết nối với bình ắc quy nhỏ. Nếu thử nghiệm thành công, anh sẽ bán cho bà con dùng vì giá thành sẽ rẻ hơn và không lo thiếu hàng.
Là một đại lý phân phối lớn ở Hiệp Hòa, huyện Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh, anh Nguyễn Thế Điển cho biết: "Nếu đủ hàng cung cấp, tôi có thể lấy 2.000 cái đi đổ các tỉnh bây giờ cũng hết. Hàng chủ yếu từ Trung Quốc sang, tiếc là Việt Nam không nhanh nhạy trong sản xuất để đáp ứng nhu cầu của dân".
Đại lý của anh Điển cung cấp những tấm pin năng lượng mặt trời kích thước lớn, loại 1-2m2... Anh thường đi cùng thợ lắp trực tiếp cho các hộ dân trong vùng, công việc những ngày này anh làm không ngơi tay.
Anh Nguyễn Hữu Lâm, một cán bộ ngành điện lực tỉnh Thanh Hóa, cho biết do đặc thù các mùa của miền Bắc nên hiệu suất điện mặt trời ngoài này thấp hơn miền Trung và miền Nam. Tuy nhiên, nếu người dân thu xếp được tài chính thì việc đầu tư điện mặt trời cũng là một giải pháp hiệu quả, an toàn và chủ động được điện, nhất là vào mùa hè nắng nóng lại có thể bị mất điện như đợt vừa qua.
Tùy điều kiện tài chính, mỗi nhà dân có thể lắp đặt từ vài triệu đến vài chục triệu đồng để có thể sử dụng quạt, bóng đèn hay chạy cả điều hòa, tủ lạnh, nấu nướng, máy nước nóng - lạnh.
Tuy nhiên, với số tiền đầu tư hạn chế thì nguồn điện mặt trời ở hộ dân chỉ có thể chủ động được ban ngày, còn ban đêm vẫn phải phụ thuộc vào điện lưới để hoạt động các thiết bị hao điện như nấu nướng, máy lạnh, tủ lạnh lớn.
Hiện nay, trên thị trường có nhiều nguồn thiết bị điện mặt trời khác nhau, người dân nên tham khảo kỹ để bảo đảm được chất lượng và giá cả tốt.
TTCT - Điện lưới thiếu, nhà hàng xóm tối thui trong khi nhiều cơ sở sản xuất điện mặt trời thừa mứa vì chưa kết nối với lưới điện. Muốn bán điện mặt trời cho nhà hàng xóm được không?