Lãnh đạo Văn phòng Đăng ký đất đai Khánh Hòa vừa cho biết trước đây tỉnh đã triển khai 2 dự án làm miễn phí, cấp đồng loạt giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất (gọi tắt là giấy chứng nhận, "sổ đỏ").
Trong đó, có dự án hoàn thiện và hiện đại hóa hệ thống quản lý đất đai Việt Nam (gọi tắt dự án VLAP), được Ngân hàng Thế giới (WB) và hai cơ quan thuộc các chính phủ Úc, New Zealand tài trợ. Khánh Hòa thuộc 9 tỉnh, TP được chọn thực hiện dự án VLAP.
Khánh Hòa tồn đọng gần 200.000 sổ đỏ
Theo Tổng cục Quản lý đất đai, khi tổng kết dự án VLAP, cả 9 tỉnh, TP đã cấp tổng cộng hơn 3 triệu giấy chứng nhận, nhưng chỉ có hơn 2,4 triệu sổ đỏ đã giao cho người sử dụng đất, còn lại hơn 604.400 sổ đỏ đã cấp nhưng chưa giao cho dân.
Tại Khánh Hòa, trong tổng số hơn 196.200 giấy chứng nhận đã cấp theo dự án VLAP, thì đến sau khi kết thúc dự án (tháng 3-2016), còn gần 34.600 sổ đỏ chưa được giao hoặc chưa giao được cho người sử dụng đất.
Sau khi thực hiện dự án VLAP có kết quả, hiệu quả tại 6 huyện, TP, tỉnh Khánh Hòa tự đầu tư ngân sách (vốn sự nghiệp địa chính) để thực hiện thêm dự án cấp giấy chứng nhận đồng loạt, cũng theo quy trình dự án VLAP, tại 2 địa phương còn lại là thị xã Ninh Hòa và huyện Vạn Ninh.
Nếu cộng thêm số sổ đỏ chưa trao trong dự án cấp giấy chứng nhận đồng loạt, tại thị xã Ninh Hòa và huyện Vạn Ninh, thì số sổ đỏ được cấp đồng loạt ở Khánh Hòa nhưng chưa giao còn nhiều hơn con số gần 35.000 sổ đỏ vừa nêu.
Nguyên nhân từ nhiều phía
Ban đầu các sổ được ký cấp theo hai dự án trên đã được bàn giao cho UBND các xã, phường ở Khánh Hòa để phối hợp với chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai tại các huyện, thị xã, TP tổ chức giao cho dân.
Nhưng từ tháng 4-2018, cùng với những thông tin phản ánh liên quan đến việc giao sổ đỏ và lượng sổ đỏ tồn đọng vẫn còn nhiều, Văn phòng Đăng ký đất đai Khánh Hòa đã chỉ đạo các chi nhánh văn phòng trực thuộc tiếp nhận lại để phân loại, xử lý, thực hiện các cách để giao sổ cho người sử dụng đất.
Theo thống kê của Văn phòng Đăng ký đất đai Khánh Hòa, có 15 nguyên nhân cụ thể khiến tồn đọng sổ đỏ đã được cấp trong dự án VLAP nhưng chưa giao cho dân.
Trong đó, có nhóm nguyên nhân về sự phối hợp với người sử dụng đất được cấp sổ. Có đến 20.289 trường hợp đã gởi giấy mời 3 lần nhưng người được cấp sổ đỏ không đến nhận.
Gần 1.000 trường hợp không liên lạc được với người được cấp sổ đỏ do vắng mặt tại địa phương. Đồng thời cũng có 1.209 trường hợp chưa mời người được cấp sổ đến nhận.
Có nguyên nhân nữa là do người sử dụng đất không có bản gốc giấy chứng nhận cũ hoặc bản chính giấy tờ quy định về đất đai phải nộp lại để nhận sổ đỏ mới, vì đang thế chấp tại các ngân hàng (4.686 trường hợp) hoặc đã làm mất (448 trường hợp).
Ngoài ra còn có nguyên nhân do sai sót thuộc về cơ quan chuyên môn khi cấp sổ đỏ cho dân hoặc do thay đổi về quy hoạch, quy định tài chính liên quan đến đất đai…
Trong đó, có số sổ đỏ tồn đọng nhiều là do người được cấp giấy chứng nhận còn nợ tiền thuế, chưa nộp tiền sử dụng đất vì số tiền phải nộp nhiều nhưng chưa được ghi nợ trên sổ đỏ (vì muốn ghi nợ tiền đất thì không được nợ thuế hoặc nợ các khoản nghĩa vụ tài chính khác bắt buộc phải nộp).
Theo một lãnh đạo Văn phòng Đăng ký đất đai Khánh Hòa, tuy người dân được miễn nhiều chi phí để làm sổ đỏ theo hai dự án cấp sổ đồng loạt kể trên, nhưng theo các quy định pháp luật mới, khi làm sổ đỏ thì tiền sử dụng đất phải nộp tăng nhiều hơn trước. Vì vậy, không ít người dân được cấp sổ đỏ nhưng không đến nhận.
Văn phòng đăng ký đất đai Khánh Hòa đang kiểm tra sổ đỏ đã cấp nhưng chưa trao, nhằm công khai và trao cho dân.