Ở Việt Nam và trên thế giới, hoạt động xổ số là một loại hình kinh doanh đặc thù do Nhà nước quyết định thành lập và quản lý. Hiện nay, cả nước có 63 công ty xổ số kiến thiết do UBND tỉnh, thành phố quản lý và 1 công ty xổ số điện toán trực thuộc Bộ Tài chính.

Các công ty xổ số đã tạo ra một sân chơi lành mạnh, hợp pháp, đáp ứng nhu cầu vui chơi giải trí, góp phần đẩy lùi tệ nạn bất hợp pháp. Hơn nữa, các công ty xổ số đã đóng góp không nhỏ cho ngân sách địa phương để thực hiện nhiều chương trình an sinh xã hội.

Với sứ mệnh phát triển thị trường trò chơi giải trí có thưởng Việt Nam theo hướng hiện đại, minh bạch và có trách nhiệm, Công ty Xổ số Điện toán Việt Nam (Vietlott) luôn nỗ lực ngay từ những ngày đầu thành lập. Mục tiêu là tạo sân chơi hiện đại, đa dạng các sản phẩm xổ số, giúp cho người dân có nhiều lựa chọn chơi các sản phẩm trò chơi có thưởng.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Phạm Ngọc Tú - Phó Tổng Giám đốc phụ trách điều hành Vietlott - cho biết sau 7 năm phát hành sản phẩm đầu tiên, Vietlott mang đến cho người chơi xổ số những trải nghiệm mới, thay đổi thói quen chơi xổ số, tạo sự khác biệt trên thị trường.

* Vietlott đã thay đổi cách chơi xổ số của người chơi như thế nào?

- Kể từ năm 2016, khi Vietlott phát hành vé số đầu tiên đến nay, người chơi có thêm một hình thức giải trí có thưởng mới, hiện đại. Khách hàng biết đến loại hình xổ số tự chọn với giá trị giải Jackpot hàng tỉ đồng; hoặc xổ số nhanh với sản phẩm quay nhanh Keno - 5 phút/kỳ quay số mở thưởng. Ngoài ra, với vé số Vietlott, người chơi xổ số được lựa chọn mua vé hoặc hủy vé.

Ngoài vé được bán tại các điểm bán hàng, nhờ ứng dụng công nghệ, Vietlott đã mang đến cho người chơi trải nghiệm mới là mua xổ số qua điện thoại. Đây là kênh bán xổ số qua điện thoại chính thống và duy nhất tại Việt Nam hiện nay. Với kênh điện thoại (ứng dụng hỗ trợ Vietlott SMS), khách hàng có thể mua vé tại bất cứ nơi đâu trên lãnh thổ Việt Nam và bất cứ khi nào trong thời gian bán vé. 

Đặc biệt, người chơi trúng thưởng sẽ được hệ thống gửi tin nhắn thông báo trúng thưởng ngay sau khi có kết quả. Nếu giá trị giải thưởng dưới 10 tỉ đồng, người chơi sẽ được trả thưởng trực tiếp vào tài khoản đăng ký dự thưởng.

Tôi chia sẻ thêm chỉ sau 2 năm rưỡi phân phối xổ số qua điện thoại, đến nay Vietlott có gần 1 triệu thuê bao đến từ 3 nhà mạng lớn nhất Việt Nam đăng ký tham gia dự thưởng. Con số 1 triệu cũng cho thấy người chơi đón nhận khá tích cực về kênh phân phối này.

* Kể từ khi có vé số Vietlott, vài tuần, báo chí đưa tin có người chơi trúng giải Jackpot. Vậy Jackpot là gì?

- Jackpot được hiểu là giải thưởng có giá trị lớn nhất của loại hình xổ số tự chọn ma trận. Vietlott hiện đang kinh doanh 2 sản phẩm xổ số tự chọn ma trận: Power 6/55 và Mega 6/45. Theo thiết kế sản phẩm, giá trị khởi điểm Jackpot của Mega 6/45 là 12 tỉ đồng; còn với Power 6/55 thì Jackpot 1 là 30 tỉ đồng và Jackpot 2 là 3 tỉ đồng. Sau mỗi kỳ quay số mở thưởng không có người trúng, giá trị giải Jackpot sẽ được tích lũy cho đến khi có người trúng thưởng.

* Tuy nhiên, mỗi lần thấy có thông tin Jackpot ‘nổ’ trăm tỉ đồng, có ý kiến cho rằng không biết có người trúng thật không và lấy tiền đâu mà trao thưởng?

- Hệ thống quay số mở thưởng của Vietlott độc lập với hệ thống bán vé các sản phẩm xổ số. Hệ thống quay số mở thưởng được thiết kế đảm bảo kết quả quay số mở thưởng là ngẫu nhiên, không thể bị can thiệp từ bên ngoài; được cung cấp bởi Công ty Smartplay International. Đây là công ty cung cấp thiết bị cho hơn 400 tổ chức xổ số, trò chơi giải trí tại hơn 85 quốc gia.

Còn nhiều người nghi ngờ tiền đâu mà trao cho người chơi may mắn, tôi xin thông tin rằng theo quy định, 55% doanh thu bán vé là dành để trả thưởng. Nên tiền trả thưởng là từ doanh thu bán vé. Giá trị khởi điểm của Jackpot đối với các xổ số tự chọn đã rất lớn như tôi nói ở trên khởi điểm là 3 tỉ, 12 tỉ và 30 tỉ đồng. Sau mỗi kỳ quay số không có người trúng, giá trị Jackpot của kỳ trước đó sẽ được cộng với giá trị của kỳ quay số hiện tại.

Qua 7 năm phát hành xổ số tự chọn, tổng doanh thu của Vietlott đạt hơn 33.000 tỉ đồng và đã trả thưởng đến hơn 18.000 tỉ đồng. Tính riêng giải Jackpot, Vietlott đã trao thưởng cho 402 người chơi trúng Jackpot. Người trúng thưởng giải Jackpot lớn nhất tại Việt Nam từ trước đến nay là ông Q. đến từ Hà Nội với Jackpot 1 xổ số Power 6/55 có giá trị lên đến hơn 303 tỉ đồng.

* Người chơi đều đeo mặt nạ khi nhận thưởng, liệu có gì không minh bạch, thưa ông?

- Công tác trả thưởng của Vietlott hoàn toàn minh bạch và luôn tuân thủ quy định của pháp luật. Việc có đeo mặt nạ hay không, công khai thông tin cá nhân hay không là thuộc về quyền của người trúng thưởng. Phần lớn khách hàng trúng Jackpot đeo mặt nạ khi nhận thưởng với mục đích là để đảm bảo bí mật đời tư và an toàn chính người chơi và người thân. Song, trên thực tế, có một số trường hợp trúng Jackpot đã công khai toàn bộ thông tin, có người không đeo mặt nạ nhưng lại yêu cầu viết tắt tên, có người công khai họ tên đầy đủ nhưng lại đeo mặt nạ…

Đơn cử ông Lê Văn Hiểu ở Khánh Hòa đã trúng Jackpot hơn 22 tỉ đồng sản phẩm Mega 6/45; ông Trần Nhật Khánh ở TP.HCM trúng hơn 11 tỉ đồng sản phẩm Mega 6/45; ông T.H.Q. ở Cần Thơ trúng hơn 43 tỉ đồng sản phẩm Power 6/55; anh Ân tại TP.HCM trúng 20 tỉ đồng sản phẩm Max 3D+…

Điều này cũng là lựa chọn của rất nhiều người chơi trúng Jackpot trên thế giới. Như tại New Zealand, Công ty xổ số chỉ công bố người trúng thưởng với thông tin tại thành phố nào, không có tên cũng như hình ảnh. Còn tại Mỹ, 6 bang là Delaware, Kansas, Maryland, North Dakota, Ohio và South Carolina cho phép người trúng giải giữ bí mật thông tin cá nhân. 

Tại Anh nói riêng và nhiều nước châu Âu, một số loại xổ số như UK National Lottery, London Lotto, EuroJackpot, EuroMillions, SuperEnalotto, La Primitiva cũng cho phép người trúng giải ẩn danh.

* "Chơi có trách nhiệm" là một khái niệm mới xuất hiện từ khi Vietlott bắt đầu triển khai kinh doanh. Ông có thể cho biết cụ thể như thế nào?

- Ngoài việc mua vé số Vietlott là để giải trí, đa phần người chơi đều mong muốn trúng thưởng, nhất là giải Jackpot. Để trò chơi có thưởng này là một hình thức giải trí lành mạnh, người chơi nên chơi đúng theo tinh thần vui vẻ và có trách nhiệm. Vietlott luôn yêu cầu các đại lý tuân thủ quy định của pháp luật: Không bán vé cho người dưới 18 tuổi; Không bán vé cho người bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự.

Đối với kênh điện thoại, Vietlott chỉ cho khách hàng mua tối đa 1 triệu đồng/sản phẩm/ngày để hạn chế việc chơi ham mê, ảnh hưởng đến cuộc sống. Hơn nữa, Vietlott luôn tuyên truyền và khuyến cáo khách hàng không chơi quá khả năng tài chính của bản thân; chỉ chơi xổ số qua các kênh chính thống để đảm bảo quyền lợi.

Vietlott cũng là công ty xổ số đầu tiên và duy nhất của Việt Nam đạt chứng nhận Chơi có trách nhiệm cấp độ 3 trên tổng số 4 cấp độ của Hiệp hội Xổ số Thế giới (WLA). Đây là cấp độ gần cao nhất và có 15/98 các tổ chức xổ số trên thế giới đạt được.

* Qua 7 năm kinh doanh, Vietlott đã và đang đóng góp gì cho xã hội?

- Sau 7 năm kinh doanh, Vietlott nộp ngân sách nhà nước gần 9.000 tỉ đồng, tương đương gần 30% doanh thu. Khoản thu này bao gồm: thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế thu nhập cá nhân từ người trúng thưởng, thuế thu nhập doanh nghiệp và đặc biệt, toàn bộ lợi nhuận còn lại sau khi trích lập các quỹ theo quy định sẽ được chuyển về ngân sách 63 tỉnh, thành phố để thực hiện các mục tiêu phát triển về y tế, giáo dục và phúc lợi xã hội. Như vậy, có thể coi Vietlott như một công ty xổ số thứ hai đóng góp ngân sách cho địa phương.

Với hệ thống gần 6.000 điểm bán hàng, Vietlott đã góp phần tạo ra hơn 11.000 việc làm trên khắp cả nước. Hơn nữa, Vietlott đang triển khai các điểm bán hàng xã hội. Theo đó, chủ đại lý, điểm bán hàng là hộ nghèo; hộ đặc biệt khó khăn; hộ gia đình thương, bệnh binh, có công với cách mạng… qua đó tạo điều kiện họ cải thiện thu nhập. Hiện nay, trong hệ thống điểm bán hàng của Vietlott đã có những điểm bán hàng do người khuyết tật là chủ điểm bán hàng, mang lại thu nhập ổn định cho chủ điểm.

Không chỉ có vậy, Vietlott và khách hàng trúng thưởng còn tham gia các chương trình sinh xã hội với tổng giá trị các khoản đóng góp lên đến gần 50 tỉ đồng. Cụ thể 5 trường học, 50 nhà đại đoàn kết, nhà tình nghĩa; 8 vườn rau trên các đảo thuộc quần đảo Trường Sa, xây dựng cầu đường và trao hàng nghìn suất học bổng cho học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn…

Đặc biệt, ngày 5-5 vừa qua, Bộ Nội vụ đã ban hành Quyết định số 338 về việc cấp giấy phép thành lập và công nhận điều lệ Quỹ xã hội Tâm Tài Việt có thành viên sáng lập là Vietlott. Mục tiêu là các hoạt động an sinh xã hội của Vietlott trong thời gian tới sẽ phối hợp cùng quỹ xã hội Tâm Tài Việt thực hiện nhiều hơn các hoạt động ý nghĩa trên toàn quốc.

* Vietlott có định hướng gì để đáp ứng tốt hơn nữa nhu cầu thị trường trò chơi có thưởng hiện đại?

- Nhằm gia tăng trải nghiệm cho khách hàng, bên cạnh những sản phẩm đa dạng và giá trị giải thưởng hấp dẫn như hiện tại, Vietlott tiếp tục nghiên cứu để cung cấp những sản phẩm xổ số mới. Cùng với đó, Vietlott nghiên cứu để bổ sung phương thức phát hành vé qua Internet ngay sau khi được Bộ Tài chính phê duyệt.