Bộ Giao thông vận tải cho biết như vậy trong công văn gửi Thủ tướng về tình hình cung ứng vật liệu cho dự án xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025.

Sau nửa năm thi công chỉ đạt khoảng 5% giá trị hợp đồng

Theo bộ này, toàn bộ 12 dự án thành phần dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 đã được khởi công từ ngày 1-1-2023 với mục tiêu năm 2023 sẽ hoàn thành 35% giá trị hợp đồng.

Tuy nhiên do khó khăn về nguồn vật liệu xây dựng, giá trị sản lượng sau nửa năm thi công chỉ đạt khoảng 5% giá trị hợp đồng, chậm khoảng 5% (theo kế hoạch 6 tháng đầu năm phải đạt 10%).

Theo chỉ đạo của Thủ tướng, bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải đã thành lập hai tổ công tác liên bộ kiểm tra khu vực mỏ, làm việc với UBND các tỉnh vào đầu tháng 7-2023 về tình hình cung ứng vật liệu thi công các dự án và các vướng mắc cần tháo gỡ.

Qua kiểm tra, tổ công tác báo cáo Thủ tướng nhu cầu sử dụng và tình hình cung cấp vật liệu cho các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021 - 2025 từ Hà Tĩnh đến Khánh Hòa như sau:

Tổng nhu cầu đá của dự án khoảng 17,37 triệu m³, chủ yếu lấy từ các mỏ đang khai thác với tổng công suất khai thác khoảng 9,56 triệu m³/năm. Cần tăng công suất các mỏ đá để đáp ứng tiến độ.

Về cát, tổng nhu cầu dự án cần khoảng 9,67 triệu m³. Trong đó 4,29 triệu m³ được sử dụng từ 82 mỏ đang khai thác. Còn lại 5,38 triệu m³ được lấy từ 16 mỏ chưa khai thác. Tuy nhiên dự kiến cuối tháng 7-2023 mới có thể khai thác được cát từ các mỏ mới. 

Tổng nhu cầu đất của dự án cần khoảng 47,09 triệu m³, trong đó 5,14 triệu m³ được sử dụng từ 21 mỏ đang khai thác. Còn lại 41,96 triệu m³ được sử dụng từ 71 mỏ chưa khai thác. Các nhà thầu đăng ký khối lượng khai thác với tổng trữ lượng 53,31 triệu m³ theo cơ chế đặc thù nhưng mới khai thác được 9 mỏ với tổng trữ lượng khoảng 6,41 triệu m³, đáp ứng khoảng 15% nhu cầu.

Với các dự án thành phần đoạn Cần Thơ - Hậu Giang và Hậu Giang - Cà Mau, tổng khối lượng đá khoảng 1,37 triệu m³, tổng khối lượng đất đắp khoảng 1,7 triệu m³ đã khảo sát đủ đáp ứng nhu cầu.

Với 18,07 triệu m³ cát đắp nền đường, đến nay các tỉnh đã bố trí cho dự án được 1,47 triệu m³. 

Tổ công tác đánh giá đến nay việc cung cấp vật liệu cho các dự án còn chậm so với yêu cầu. Đặc biệt, các thủ tục về đất đai ảnh hưởng đến tiến độ dự án. 

Ngoài ra, quy định nộp tiền trồng rừng thay thế với một số mỏ qua khu vực rừng trồng mà địa phương không có quỹ đất trồng rừng thay thế có thủ tục rất phức tạp với 6 bước từ tỉnh đến bộ.

Không để xảy ra đầu cơ, ép giá vật liệu

Để đáp ứng nhu cầu vật liệu xây dựng phục vụ thi công, hoàn thành dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025, tổ công tác kiến nghị Thủ tướng:

Chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường tham mưu Chính phủ ban hành nghị quyết cho UBND các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Khánh Hòa được phép quyết định nâng công suất các mỏ cát đã cấp phép, đang hoạt động như đã áp dụng cho các mỏ cát đang khai thác tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sớm nghiên cứu và hướng dẫn việc nộp tiền trồng rừng thay thế vào quỹ đối với các địa phương không còn diện tích trồng rừng thay thế với tinh thần rút ngắn thời gian.

Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp các bộ, địa phương hướng dẫn các chủ đầu tư xác định giá vật liệu tại mỏ (giá chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, đền bù cây cối…). Đồng thời UBND các tỉnh, thành phố hoàn chỉnh các thủ tục để đảm bảo đáp ứng nhu cầu vật liệu trong năm 2023…