Trái phiếu lên sàn, doanh nghiệp kỳ vọng

Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội cho biết sắp tới sẽ có thêm hơn 1.600 mã trái phiếu được lên sàn giao dịch.

Trong bối cảnh thị trường bất động sản tăng trưởng âm, khó xoay vốn, ông Lê Hoàng Châu - chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM - cho biết việc khai trương sàn giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ được xem là "tin rất vui".

Bởi hiện nay nhiều doanh nghiệp đang bị vướng mắc về việc tiếp cận tín dụng, tiếp cận thị trường vốn - trái phiếu doanh nghiệp. Sàn trái phiếu giúp nhà đầu tư mua bán thuận tiện hơn trước, không bị phụ thuộc vào tổ chức phát hành hay thiện chí của chủ đầu tư dự án.

Theo dõi các "biến cố" của thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong thời gian qua, ông Nguyễn Thế Minh, giám đốc phân tích Chứng khoán Yuanta Việt Nam, chia sẻ khi giao dịch trở nên trầm lặng, nhà đầu tư gặp phải nỗi sợ rất lớn là thị trường mất thanh khoản.

Tuy nhiên với sàn trái phiếu, người bán và người mua dễ dàng gặp nhau, hoạt động giao dịch kỳ vọng sẽ trở nên sôi động hơn. Vì giao dịch trực tuyến nên không phải làm các thủ tục hành chính phức tạp, vừa thuận tiện vừa giảm chi phí trung gian.

Bên cạnh đó, gần đây nhiều nhà đầu lo sợ doanh nghiệp phát hành trái phiếu đứng trước nguy cơ vỡ nợ, không thể trả được gốc và lãi, không biết cách nào "bán tháo" trái phiếu đi. Điểm khó này sẽ được gỡ khi trái phiếu được giao dịch trên sàn.

Bởi kể cả khi doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính thì nhà đầu tư vẫn có cơ hội đặt lệnh bán trái phiếu, hạn chế tình trạng bị "ngâm" không thể bán ra như cách giao dịch truyền thống. Lúc này, những nhà đầu tư có "khẩu vị" rủi ro cao sẽ vào "vợt" các trái phiếu bị bán tháo với giá thấp, kỳ vọng nhận về lợi suất tốt khi doanh nghiệp hồi phục.

Bà Vũ Thị Chân Phương, chủ tịch Ủy ban Chứng khoán nhà nước, nhận định thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang trở thành kênh huy động vốn ngày càng quan trọng cho các doanh nghiệp, góp phần từng bước phát triển cân bằng giữa thị trường vốn và thị trường tín dụng ngân hàng. Tuy nhiên, thời gian qua thị trường này cũng bộc lộ một số hạn chế.

Sàn giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ ra đời được kỳ vọng sẽ giúp tăng cường tính minh bạch, nâng cao thanh khoản cho thị trường.

Cần ưu tiên trả nợ trái phiếu để lấy lại niềm tin 

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã có bước tăng trưởng nhanh chóng trong những năm qua, chiếm khoảng 12,6% GDP (năm 2022). Tuy nhiên, sau thời gian tăng nóng, thị trường đã bộc lộ nhiều kẽ hở, niềm tin của nhà đầu tư bị suy giảm, nhiều doanh nghiệp khó khăn huy động vốn.

Theo Chứng khoán VnDirect, nửa đầu năm 2023 tổng giá trị các đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ chỉ đạt xấp xỉ gần 42.800 tỉ đồng, giảm mạnh gần 76% so với cùng kỳ năm trước.

Các doanh nghiệp phát hành trái phiếu đang bị áp lực rất lớn. Ước tính cả năm nay giá trị đáo hạn trái phiếu doanh nghiệp đạt khoảng 223.400 tỉ đồng, tăng gần 46% so với năm trước. Riêng quý 3 này có hơn 75.900 tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn, trong đó nhóm bất động sản chiếm cơ cấu lớn nhất, tiếp đến là nhóm tài chính - ngân hàng.

Trong bối cảnh thị trường bất động sản vẫn trầm lắng, danh sách các doanh nghiệp chậm thanh toán các nghĩa vụ nợ trái phiếu tiếp tục dày lên. Đến giữa năm nay có khoảng 59 doanh nghiệp nằm trong danh sách chậm nghĩa vụ thanh toán lãi hoặc nợ gốc trái phiếu doanh nghiệp theo thông báo của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội.

"Chúng tôi cho rằng niềm tin của các nhà đầu tư chưa quay trở lại trong bối cảnh còn nhiều tổ chức phát hành đang gặp khó khăn về hoạt động kinh doanh, khó khăn về dòng tiền dẫn tới chậm thanh toán các khoản nợ trái phiếu đến hạn là nguyên nhân chính khiến hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp vẫn còn trầm lắng", ông Nguyễn Bá Khương, chuyên viên phân tích của Chứng khoán VnDirect, chia sẻ.