Tuổi thơ của tôi là những bữa cơm "ăn chực" ở nhà ông bà nội do bố mẹ tôi thường đi làm thuê xa nhà. Quê nghèo, ông bà tôi quanh năm bán mặt cho đất, bán lưng cho trời nên cũng chỉ có rau dưa qua ngày, họa hoằn lắm mới có bữa cá kho mặn ăn cả tuần, trôi cơm đến lạ.

Tôi còn nhớ mùa hè oi bức, ông tôi đi đánh dậm lấy cá bán, thỉnh thoảng có mẻ cá ế mới dám đem về kho. Chỉ là những con cá diếc, cá rồng rồng, cá rô cỡ nhỏ nhưng bà tôi kho ngon lạ lùng. Nguyên liệu bà đều có sẵn từ vại cà, chum tương, riềng, ớt tự trồng, chỉ có bì và mỡ lợn (heo) phải mua ngoài chợ.

Bà rải lớp mỡ bì xuống đáy nồi trong khi ông đã làm sạch cá. Gian bếp của bà bé xíu, phía sau chất đầy rơm, mỗi lần nổi lửa là cay xè đôi mắt, nóng ướt sũng chiếc áo ngoài.

Cá được rải đều trên lớp bì mỡ rồi đến lớp cà muối ủ chua đã lâu ngày, bà cho thêm riềng và ớt xung quanh trước khi rưới tương ngập cá. Tôi có nhiệm vụ đun cho đến khi cạn nước, lớp cá và bì mỡ sền sệt lại. Đun bằng rơm nên không tránh được khói ám vào trong nồi, vậy mà lâu dần thành quen, cá kho quện mùi khói rơm ăn mới ưng bụng.

Rồi trong một trưa hè mấy năm trước, tôi đứng chờ bạn gái ở trước cổng siêu thị Co.opmart của Liên hiệp HTX Thương mại TP HCM (Saigon Co.op) (quận Hà Đông, Hà Nội). Vì trời oi nóng quá mà không biết chờ bạn gái đến bao giờ, tôi đi vào siêu thị cho mát. Siêu thị khá đông đúc, các kệ hàng được sắp xếp khoa học, bắt mắt khiến tôi tò mò đi một vòng. Thấy gian hàng cá kho làng Vũ Đại, những ký ức về nồi cá kho của bà ùa về trong tôi.

Từ lần đó, hễ tiện đường, tôi lại ghé qua siêu thị mua Co.opmart để mua món cá kho truyền thống đậm đà hương vị Việt. Cuộc sống hiện đại, hiếm có gia đình nào đun rơm, đun củi, chủ yếu kho cá bằng bếp điện. May nhờ có hệ thống siêu thị Co.opmart với cách bảo quản tốt, lại thêm giao hàng tiện ích nên bất kỳ ai cũng có thể thưởng thức món cá kho truyền thống chỉ trong nháy mắt.

Niêu cá thơm ngon, tiện ích lại gắn với kỷ niệm thơ bé nên tôi vẫn thường mua để thưởng thức cùng gia đình và để nhắc nhớ những câu chuyện về nội.