Ít lâu nữa Phan Văn Trường (đường Hoàng Văn Thái, Đà Nẵng) sẽ bắt đầu quãng đời sinh viên đại học. Với điểm thi gồm toán 9,8; vật lý và hóa học đều 9,75, Trường trở thành thủ khoa khối A toàn Đà Nẵng và là á khoa của khối trên toàn quốc.

Cha phụ hồ, mẹ phân loại rác

Bà Nguyễn Thị Bích Thu, mẹ của Trường, làm nghề nhặt rác và không rành đọc, viết chữ được chữ mất. Chồng bà Thu là ông Phan Văn Quy làm nghề phụ hồ.

Từ khi biết tin con trai bà Thu đậu ĐH Bách khoa Đà Nẵng và đạt điểm vị trí thủ khoa khối của thành phố, không khí ở xưởng phân loại rác nằm dưới chân quả đồi ở quanh bãi rác rôm rả hơn.

Chúng tôi gặp bà Thu trong xưởng rác nóng hầm hập, tối bưng. Người phụ nữ này cùng mấy chị em cùng hoàn cảnh trong mớ nhôm nhựa, rác thải từ sáng tới tối để kiếm những đồng bạc lẻ.

"Mỗi ngày tui kiếm được chừng 200.000 đồng. Cứ quần quật từ sáng tới tối ở bãi rác này khuya về mới thấy mặt con. Thấy mọi người gọi tới bảo cháu đậu thủ khoa gì đó thì thiệt bụng tui cũng mừng nhưng hỏi mãi mới hiểu thủ khoa nó là gì" - bà Thu nói.

Nhà bà Thu nằm sâu trong con hẻm cạnh bãi rác. Đó là ngôi nhà cấp 4 vừa được sửa sang, tường được lát gạch tinh tươm. Ông Quy - cha của Trường - ái ngại khi đón người lạ vào thăm.

Ông bảo rằng không nghĩ con mình là thủ khoa. Hai vợ chồng biết con học tốt, chỉ có Trường cho nên dành hết sức vun vén. Cả hai xác định rằng qua lớp 12 thì Trường vào đại học như bao học trò khác, không ngờ con ông đem đến niềm vinh dự quá lớn cho cha mẹ.

"Bữa đó tui đang lụi cụi xách hồ ở công trường xây dựng bên cạnh ĐH Bách khoa Đà Nẵng. Thấy điện thoại cứ đổ chuông liên tục, nghĩ rằng họ gọi mời mua hàng, rồi cuộc gọi lừa đảo nên tui không nghe.

Tới lúc mệt quả vô bóng râm nghỉ uống nước rồi nhờ anh bạn mở máy coi tin nhắn hộ thì họ reo lên bảo rằng người ta bảo con tui đậu thủ khoa" - ông Quy kể.

Người đàn ông dáng vẻ khắc khổ, mặt hiền khô có cậu con đậu thủ khoa này giải thích việc ông không xem được tin nhắn: "Hồi nhỏ cha mẹ tui khổ quá. Nhà đông anh em nên tui học giữa lớp 3 thì bỏ. Mấy chục năm nay đi làm tiền thì biết đếm nhưng chữ thì đọc lõm bõm, dịch chậm như trẻ con mới lớp vỡ lòng".

Ông nội của Trường là ông Phan Văn Thanh cũng bảo rằng vợ của ông Quy cũng không biết chữ. "Chữ thì không hẳn là không biết nhưng nói thật là không đọc được, chỉ biết viết sơ sơ thôi" - ông Thanh nói.

Niềm vui của cả gia đình

Khi chúng tôi nói muốn chụp một tấm ảnh nơi bà Thu làm việc trong bãi rác, Trường bảo rằng "từ nhỏ tới giờ mẹ xấu hổ nên không thích chụp ảnh". Nghe vậy, ông Quy nói: "Mẹ Thu giờ thích chụp ảnh rồi. Mấy chị em chỗ nhặt rác cứ khen là sao khổ cực mà con giỏi thế nên mẹ cũng mừng. Một số người ở đó bảo chụp mấy chị em một tấm vì Thu có con đậu đại học nên mẹ cũng đồng ý chụp".

Trường và ông Quy dẫn chúng tôi ra bãi rác. Hai ông bà đứng hai bên cậu con trai duy nhất để "lần đầu tiên chụp chung của cả nhà". Ông Quy nói hai vợ chồng ông quần quật quanh năm nuôi con, vì không biết chữ nên không hướng dẫn cho Trường được. Mấy chục năm làm lụng, cuộc sống hai vợ chồng chỉ đủ đắp đổi qua ngày. Miếng đất cất căn nhà cấp 4 nằm sâu trong hẻm cũng được cha mẹ cho rồi dựng lên mấy hàng gạch, quây tôn để ở.

Mới đây khi thấy Trường đã lớn, cần có phòng riêng, đỡ tủi thân khi đón thầy cô, bạn bè vào thăm thì ông Quy tự mua gạch men, sơn về hì hục tự sửa lại nhà cho tươm tất. "Tui tính làm 70 triệu đồng thôi vì mình có 50 triệu, còn lại thì vay. Nhưng làm xong hoàn chỉnh hết 150 triệu. Thôi ráng vay người chút, người chút cho tươm tất cái nhà, nợ nần mình trả dần" - ông nói.

Trường nói rằng dù cha mẹ vất vả, công việc không ổn định nhưng cậu không bao giờ cảm thấy thiếu thốn hay thua thiệt bạn bè.

"Cháu cũng không để ý nhiều đến vật chất. Cha mẹ yêu thương và lo cho cháu ăn học đầy đủ là quá may mắn rồi. Giờ vào đại học cháu hiểu càng áp lực hơn, nhưng dẫu sao vẫn may mắn hơn nhiều bạn bè" - Trường nói.

Từ năm lớp 10 Trường đã xác định sẽ theo ngành công nghệ thông tin và nay đã toại nguyện vào Trường ĐH Bách khoa (ĐH Đà Nẵng).