Ngày 29/7, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) thông báo trên mạng xã hội của Bộ Kinh tế nước này về việc cấm xuất khẩu gạo trong 4 tháng. Lệnh cấm có hiệu lực từ 28/7, áp dụng cho tất cả các loại gạo, bao gồm gạo lứt, gạo xay xát hoàn toàn hoặc một phần và gạo tấm.

UAE cũng cấm tái xuất khẩu gạo được nhập từ Ấn Độ sau ngày 20/7. Các doanh nghiệp muốn xuất khẩu và tái xuất khẩu gạo sẽ phải xin phép Bộ Kinh tế. Nếu được thông qua, giấy phép của họ sẽ có hiệu lực trong 30 ngày.

UAE phải nhập khẩu 90% lương thực mỗi năm. Các siêu thị và nhà cung cấp gạo tại UAE dự báo quyết định trên sẽ khiến giá tăng lên, dù chỉ là tạm thời. Năm 2022, giá lương thực tăng cao đã gây sức ép lên UAE và các nước khác tại Vùng Vịnh.

Ngoài UAE, Chính phủ Nga cũng tạm thời cấm xuất khẩu gạo thô và gạo đã qua chế biến, sẽ có hiệu lực cho đến 31/12/2023. Quyết định được đưa ra để duy trì sự ổn định trên thị trường nội địa.

Lệnh cấm này không áp dụng với các nước thành viên Liên minh Kinh tế Á - Âu cũng như Abkhazia và Nam Ossetia. Bên cạnh đó, gạo vẫn có thể được gửi ra nước ngoài vì mục đích nhân đạo.

Quyết định của UAE và Nga được đưa ra chỉ một tuần sau khi Ấn Độ - nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, cấm bán ra quốc tế các loại gạo không phải là Basmati (một loại gạo phổ biến tại Nam Á) để bình ổn giá trong nước.

Việc xuất khẩu sẽ chỉ được tiến hành nếu giới chức Ấn Độ cho phép, theo yêu cầu của chính phủ nước khác, nhằm đảm bảo an ninh lương thực tại nước đó. Với các đơn hàng ký từ trước, giao dịch sẽ vẫn được phép hoàn thành. Chính phủ Ấn Độ cho biết quyết định của họ sẽ tác động đến 25% tổng gạo xuất khẩu của nước này.

Lệnh cấm này có thể gây sức ép lên giá toàn cầu trong bối cảnh các nước lo ngại El Nino phá hủy mùa màng.

Khác với Ấn Độ, các chuyên gia đánh giá việc tạm ngừng xuất khẩu của UAE và Nga chủ yếu có tác động dây chuyền về mặt tâm lý, ít ảnh hưởng đến thị trường gạo thế giới nói chung. Tuy nhiên, những hành động trên cũng cho thấy thực tế trên phạm vi toàn cầu, nguồn cung và giá gạo đang có nhiều biến động.

Việc thiếu hụt nguồn cung từ Ấn Độ - nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, đã đẩy giá gạo xuất khẩu của Việt Nam và Thái Lan tăng lên mức cao nhất trong hơn 10 năm trở lại đây.

Pierre-Olivier Gourinchas, chuyên gia kinh tế của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cho rằng việc Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo sẽ làm trầm trọng thêm vấn đề tăng giá lương thực trên toàn cầu và kêu gọi nước này nối lại hoạt động xuất khẩu.

"Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo có thể sẽ gây ra tác động tương tự như việc thỏa thuận ngũ cốc Sáng kiến Biển Đen vừa bị đình chỉ, khiến giá gạo ở các nước khác tăng cao. Giá ngũ cốc toàn cầu có thể tăng 10 - 15% trong năm nay", ông Gourinchas nhận định.

Xuất khẩu gạo tăng mạnh: Lợi gần nhưng vẫn phải lo xa

VTV.vn - Ngay sau khi thông báo cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ có hiệu lực ngày 20/7, giá gạo xuất khẩu của hầu hết các quốc gia liên tục tăng theo ngày.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!