Ngày 30-6, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã chủ trì hội nghị trực tuyến triển khai các dự án thành phần trên tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông. Hội nghị có sự tham dự của lãnh đạo một số bộ, ngành, 13 địa phương mà tuyến cao tốc đi qua, các doanh nghiệp, nhà thầu, đơn vị thi công dự án tại các điểm cầu truyền hình trực tuyến.

Chỉ xử lý trách nhiệm 1 giám đốc

Báo cáo tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể cho biết chiều dài tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông đã bàn giao mặt bằng là 638,8 km/652,86 km (đạt 97,8%). Lũy kế giá trị giải ngân cho giải phóng mặt bằng đến nay đạt hơn 11.533 tỉ đồng (tương đương 79,15%). Từ đầu năm 2021 đến nay đã giải ngân 765,56 tỉ đồng kế hoạch vốn năm 2021, đạt 32,2%. Trong đó, đoạn Cao Bồ - Mai Sơn đã thực hiện đạt 75,71% giá trị hợp đồng, dự kiến hoàn thành năm 2021 còn đoạn Mai Sơn - Quốc lộ (QL) 45 mới đạt gần 15%. 

Đối với 7 đoạn tuyến đang triển khai thi công, khối lượng thực hiện hoàn thành đạt 16,6% tính theo giá trị hợp đồng. Đến nay, các ban quản lý dự án đã triển khai, thực hiện đầy đủ các thủ tục để lựa chọn xong các nhà thầu, nhà đầu tư đối với toàn bộ 11 đoạn tuyến với tổng chiều dài 654 km (gồm 8 đoạn tuyến đầu tư công và 3 đoạn tuyến thực hiện theo hình thức BOT).

Phó Thủ tướng Lê Văn Thành (thứ hai từ phải qua) thị sát thi công đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45 Ảnh: ĐỨC TUÂN

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết vừa qua đã xử lý một giám đốc ban quản lý dự án do để chậm tiến độ. Tuy nhiên, đến thời điểm này vẫn còn 2,2% chiều dài tuyến chưa bàn giao mặt bằng, đây là phần rất khó khăn, nếu các địa phương không tập trung giải quyết cụ thể từng vụ việc thì sẽ không xong.

Về nguồn vật liệu đắp nền đường phục vụ thi công dự án, Chính phủ đã có Nghị quyết số 60/2021 để tháo gỡ, Bộ trưởng GTVT đề nghị các địa phương tập trung nghiên cứu, triển khai. Về giá vật liệu, sắt thép, các sở, ngành ở địa phương có trách nhiệm ban hành bảng giá cụ thể, kịp thời hằng tháng cho các công trình.

Chậm trễ di dời hạ tầng, kỹ thuật

Ghi nhận ý kiến của Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cho rằng đang có một nghịch lý là nguồn vốn có, công trình mang tầm quốc gia, được nhân dân mong chờ nhưng tiến độ lại chậm. "Chính phủ rất quan tâm đến dự án nên đã ban hành Nghị quyết 60, ít có dự án nào mà Chính phủ có một nghị quyết đặc thù. Cần làm rõ trách nhiệm chậm trễ là do đâu" - Phó Thủ tướng nêu rõ.

Tại cuộc họp, các nhà thầu chủ yếu phản ánh 2 nhóm vướng mắc về giải phóng mặt bằng và vật liệu xây dựng (nguồn cung, giá cả). Nhu cầu về vật liệu đất đắp nền đường tại 10/11 dự án thành phần (trừ đoạn Cao Bồ - Mai Sơn đã hoàn thành đắp nền đường) khoảng 53,2 triệu m3, các mỏ đã cấp phép khai thác hiện nay (79 mỏ) mới đáp ứng được 57,2% nhu cầu. Khối lượng đất đắp còn thiếu nằm tại 116 mỏ chưa được cấp phép khai thác. Các ý kiến phản ánh, thủ tục cấp giấy phép khai thác các mỏ vật liệu xây dựng còn kéo dài.

Về vấn đề mặt bằng, các tồn tại, vướng mắc hiện nay chủ yếu là do chậm trễ trong công tác di dời hạ tầng kỹ thuật (đường điện, đường ống nước, cáp viễn thông), xây dựng các khu tái định cư, một số ít vị trí người dân chưa đồng thuận về đơn giá đền bù.

Các bộ, ngành, địa phương tự giải quyết được

Tại hội nghị, đại diện Bộ Tài nguyên và Môi trường cho hay bộ này đã gửi công văn tới 7 bộ để cử cán bộ tham gia đoàn kiểm tra liên ngành về quản lý, cấp phép mỏ, dự kiến ngày 10-7 bắt đầu kiểm tra và báo cáo Thủ tướng theo đúng quy định của Nghị quyết 60.

Về vấn đề khan hiếm vật liệu cho các dự án, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng góp ý ngành giao thông nên đa dạng hóa vật liệu xây dựng, như dùng tro xỉ của các nhà máy thủy điện để đắp nền đường.

Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đánh giá về tổng thể, việc triển khai dự án tuyến cao tốc Bắc - Nam dài 654 km đang rất thuận lợi. Tuy nhiên, cũng xuất hiện một số khó khăn từ tình hình thực tế, ảnh hưởng của dịch Covid-19, đặc biệt là giá cả vật liệu xây dựng tăng; việc cấp phép, khai thác các mỏ cung cấp vật liệu xây dựng còn bất cập, chưa đáp ứng nhu cầu... "Những khó khăn đó là trong tầm tay các bộ, ngành, địa phương có thể giải quyết được" - Phó Thủ tướng nhắc nhở.

Phó Thủ tướng giao nhiệm vụ đến ngày 30-7, các địa phương tập trung hoàn thành dứt điểm giải phóng mặt bằng để bàn giao cho các nhà thầu, đơn vị thi công. Để thường xuyên rà soát, cập nhật tình hình triển khai, có giải pháp cụ thể trong phối hợp, giải quyết vướng mắc, Phó Thủ tướng thống nhất sẽ chủ trì giao ban 1 lần/tháng; Bộ Giao thông Vận tải giao ban 1 lần/tuần để có báo cáo với Chính phủ.