Ngày 4.7, thông tin từ Tổng cục Hải quan vừa cho biết, Dự thảo Nghị định quy định cơ chế quản lý, phương thức, trình tự, thủ tục kiểm tra chất lượng và kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu do cơ quan này xây dựng đang hoàn thành khâu cuối cùng.

Dự kiến ngay trong quý 2/2021, dự thảo sẽ được Bộ Tài chính trình Chính phủ để ban hành.

Theo Tổng cục Hải quan, Dự thảo Nghị định này rất đầy đủ, toàn diện nhất về thủ tục kiểm tra chuyên ngành được xây dựng sẽ giúp doanh nghiệp (DN) được “tháo gông” về thủ tục kiểm tra chuyên ngành, tiết giảm chi phí, tăng cao năng lực cạnh tranh.

Trước đó, công tác kiểm tra nhà nước về chất lượng, kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu đã được cải cách đáng kể, được cộng đồng DN ghi nhận. Tuy nhiên, vì các thủ tục còn chồng chéo, một mặt hàng có nhiều bộ, ngành kiểm tra; thủ tục rườm rà, phức tạp đã gây ra không ít khó khăn, tốn kém chi phí, giảm hiệu quả hoạt động của các DN.

Do đó, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 99/NQ-CP và số 02/NQ-CP cùng Quyết định số 38/QĐ-TTg giao Bộ Tài chính chủ trì xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định. Đến nay, chỉ trong vài tháng triển khai, Tổng cục Hải quan đã cơ bản hoàn thành dự thảo với nhiều nội dung đặc biệt quan trọng liên quan thiết yếu tới hoạt động nhập khẩu của DN.

Điểm đáng chú ý, dự thảo quy định nhiều nội dung mới sẽ giúp DN được cởi trói, thoát khỏi cảnh “1 cổ nhiều tròng”, bị nhiều cơ quan kiểm tra hàng hóa nhập khẩu trong thời gian qua.

Theo đó, dự thảo quy định hải quan sẽ là cơ quan chịu trách nhiệm làm đầu mối kiểm tra. Còn về lợi ích của DN, dự thảo đã cắt giảm nhiều chứng từ trong hồ sơ kiểm tra chất lượng và kiểm tra an toàn thực phẩm như: cắt giảm được 6/10 chứng từ tổ chức, cá nhân phải nộp/xuất trình khi thực hiện việc kiểm tra nhà nước về chất lượng; bỏ quy định nộp Bản sao Danh mục hàng hóa (Packing list) đối với hàng hóa áp dụng phương thức kiểm tra chặt của an toàn thực phẩm… Việc cắt giảm các chứng từ này giúp đơn giản và minh bạch hồ sơ, tránh tùy tiện trong quá trình thực hiện.

Ngoài ra, theo dự thảo Nghị định thì thủ tục đăng ký bản công bố hợp, quy tự công bố sản phẩm, đăng ký bản công bố sản phẩm chỉ phải thực hiện đối với hàng hóa lần đầu nhập khẩu và được thực hiện tự động hoàn toàn trên Cổng thông tin một cửa quốc gia. Tùy từng trường hợp cụ thể, hàng hóa đã có mã số đăng ký bản công bố hợp, quy tự công bố sản phẩm, đăng ký bản công bố sản phẩm sẽ được áp dụng miễn, giảm kiểm tra.

Quy định như dự thảo Nghị định nhằm đảm bảo các thủ tục kiểm tra an toàn thực phẩm sẽ được thực hiện hoàn toàn trên Cổng thông tin một cửa quốc gia và theo cơ chế tự động (thay vì việc thực hiện thủ công, theo nhiều hình thức khác nhau như tại Nghị định số 15/2018/NĐ-CP) và đảm bảo dữ liệu sẽ được quản lý, xử lý tập trung, không bị phân tán.

Bà Lê Nguyễn Việt Hà, Phó trưởng phòng Giám quản 1 (Cục Giám sát quản lý về hải quan – Tổng cục Hải quan), thành viên Tổ biên tập nghị định cho biết, dự thảo nghị định được xây dựng trên nguyên tắc bám sát 7 nội dung cải cách đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 38/QĐ-TTg.

Những nội dung quy định tại dự thảo Nghị định không làm thay đổi mà còn nâng cao chức năng quản lý nhà nước của các bộ quản lý ngành, lĩnh vực đã được quy định của luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa, luật An toàn thực phẩm, luật Tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và các Luật chuyên ngành thông qua tăng cường kết nối, chia sẻ thông tin giữa các cơ quan quản lý nhà nước; ứng dụng tối đa các hệ thống công nghệ thông tin để đơn giản hóa, hiện đại hóa thủ tục kiểm tra, đảm bảo minh bạch thông tin đảm bảo áp dụng đầy đủ, hiệu quả các phương pháp kiểm tra tiên tiến.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai cho biết, mục tiêu của nghị định này nhằm giảm thời gian và chi phí, tạo thuận lợi cho DN, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tăng khả năng cạnh tranh, nâng cao năng lực quản lý của cơ quan quản lý Nhà nước, thay đổi cách thức quản lý hiệu quả hơn bằng việc ứng dụng công nghệ thông tin, kết nối chia sẻ thông tin.