Công ty Nidec Sankyo trong Khu công nghệ cao TP.HCM ngày 3-7 đã tạm dừng hoạt động vì có 91 ca nghi nhiễm COVID-19 (ảnh chụp chiều 4-7) - Ảnh: NHẬT THỊNH

Đó là chiến thuật chống dịch mới mà TP.HCM vừa đưa ra trong bối cảnh ca mắc ngày một tăng cao.

Nhiều điểm mới trong xét nghiệm, truy vết

Những ngày này công tác lấy mẫu xét nghiệm truy tìm F0 đang được khẩn trương triển khai ở khắp các quận, huyện của TP.HCM. Sau một số lần bị đánh giá "chệch choạc", ghi nhận của Tuổi Trẻ sáng 4-7 tại điểm Trường mầm non Hoàng Yến (phường Linh Trung, TP Thủ Đức), việc lấy mẫu xét nghiệm được thực hiện khá bài bản, khoa học và an toàn.

Tại đây các gia đình được thông báo theo mốc thời gian cố định, mỗi tốp chỉ từ 15-20 người; khai báo và xét nghiệm ở hai nơi riêng biệt. Chỉ khoảng 20 phút, chị Như (ngụ ở chung cư Linh Trung) cùng gia đình đã hoàn tất các khâu khai báo, lấy mẫu. 

"Tôi thấy việc điều tiết xét nghiệm như vậy là rất an toàn, nhanh chóng. Khác hẳn với nỗi lo trước lúc đi, sợ tụ tập đông người, phải chờ đợi lâu" - chị Như nói.

Trong đợt cao điểm chống dịch COVID-19 lần này, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) cho biết sẽ sắp xếp, tổ chức lại bộ máy điều tra dịch và can thiệp vào quá trình chống dịch tại cộng đồng. 

Cụ thể trung tâm y tế các quận, huyện và trạm y tế sẽ đảm trách tổ chức lực lượng điều tra truy vết, lấy mẫu xét nghiệm. Các lực lượng này không kiêm nhiệm các nhiệm vụ khác nhằm đảm bảo hoàn thành công tác truy vết thật chi tiết, hiệu quả; công tác xét nghiệm nhanh chóng, an toàn. 

"Việc phân công này nhằm đảm bảo 100% ca F0 phải được khởi động điều tra trong vòng 1 giờ sau khi nhận được thông tin và các F1 phải có kết quả xét nghiệm trong 12 giờ...", đại diện HCDC nói.

Điểm mới trong công tác điều tra dịch, theo HCDC, là khi xác định các mốc dịch tễ của F0 sẽ tiến hành lập danh sách F1 gần, F1 xa; F2 của F1 gần sẽ được điều tra theo thực tế tiếp xúc, không cần theo hộ khẩu. Tức người có trong hộ khẩu nhưng không sống tại địa phương, không tiếp xúc thì không tính; ngược lại đối với người dù không có hộ khẩu nhưng có sinh hoạt trong khu vực, thân nhân, bạn hữu thăm viếng vẫn phải lập danh sách người tiếp xúc... 

Đặc biệt những người tiếp xúc với F0 sẽ được phân loại mức độ nguy cơ tiếp xúc, từ đó có phương án xử lý thích hợp. Điều này chính là điểm mới, tránh trường hợp "cứ có tiếp xúc là bị đưa vào khu cách ly tập trung".

Nhân viên y tế lấy mẫu cho những trường hợp đã tiếp xúc với F0 tại xã Đông Thạnh, huyện Hóc Môn, TP.HCM - Ảnh: DUYÊN PHAN

Tất cả F1 sẽ vào khu cách ly tạm thời

Việc tổ chức lấy mẫu xét nghiệm cũng chuyển hướng khi áp dụng linh hoạt test nhanh và RT-PCR; mẫu đơn và mẫu gộp; linh hoạt giữa khu vực có ca mắc bị phong tỏa... HCDC cho biết tất cả trường hợp F1 sẽ được chuyển về khu cách ly tạm thời điều tra dịch tễ, làm test nhanh; song song vẫn lấy mẫu để xét nghiệm khẳng định RT-PCR. Các mẫu xét nghiệm khẳng định RT-PCR sẽ được chuyển khẩn về phòng xét nghiệm yêu cầu phải có kết quả xét nghiệm trong vòng 12 giờ hoặc sớm hơn.

Còn với các F2 hoặc đối tượng thuộc diện xét nghiệm mở rộng sẽ được xét nghiệm test nhanh kháng nguyên, lấy mẫu gộp theo từng hộ gia đình hoặc 2-3 hộ/mẫu để thuận lợi cho truy vết sau này. Nếu kết quả test nhanh dương tính, mẫu gộp này được "giải gộp" bằng mẫu đơn. Bên cạnh đó, việc tổ chức lấy mẫu được thực hiện theo từng nhóm, bắt đầu từ hộ nguy cơ thấp nhất đến cao nhất và được sắp xếp theo từng khung giờ khác nhau.

Lực lượng y tế lấy mẫu xét nghiệm tại Trường tiểu học Đinh Tiên Hoàng, quận 1, TP.HCM chiều 4-7 - Ảnh: NHẬT THỊNH

Thành lập trung tâm điều phối xét nghiệm

Trao đổi với Tuổi Trẻ ngày 4-7, Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn - trưởng bộ phận thường trực phòng chống dịch của Bộ Y tế tại TP.HCM - cho biết TP.HCM vừa có quyết định thành lập Trung tâm điều hành, điều phối xét nghiệm trên địa bàn do một phó chủ tịch UBND TP làm trưởng ban. Các thành phần tham gia có đầy đủ các ban ngành quan trọng của TP.

Theo thứ trưởng, bộ máy được tổ chức "nâng cao một bậc" sẽ đảm trách chức năng giám sát, điều phối tất cả các đội lấy mẫu; các đội vận chuyển mẫu từ nơi lấy mẫu về phòng xét nghiệm; các phòng xét nghiệm được chỉ định xét nghiệm RT-PCR trên toàn thành phố và các trung tâm thông tin hỗ trợ nhập liệu kết quả. Ngoài ra ở mỗi địa bàn quận, huyện sẽ thành lập tổ triển khai thực hiện các nhiệm vụ chi tiết về số lượng, địa điểm, giờ giấc lấy mẫu; số lần vận chuyển mẫu/ngày và trả kết quả xét nghiệm.

"Với việc tổ chức hệ thống xét nghiệm có lớp lang như hiện nay, tôi tin rằng TP.HCM sẽ có những kế hoạch điều phối rõ ràng hơn, các quận huyện cũng chủ động hơn trong việc nắm kết quả, phát lệnh truy vết F0 nhanh hơn" - ông Sơn nói nhưng nhấn mạnh việc tổ chức này phải được thực hiện hết sức quyết liệt, đồng bộ từ lãnh đạo TP.HCM, trung tâm điều phối đến các quận, huyện.

Trước đó, ông Sơn nêu ra trong cuộc họp Ban chỉ đạo phòng chống dịch COVID-19 ngày 2-7 rằng việc tổ chức xét nghiệm từ khâu lấy mẫu đến xét nghiệm và cho kết quả còn chậm, cần phải khắc phục; công tác truy vết chưa đạt được hiệu quả như mong đợi; việc sử dụng test nhanh vẫn còn rất hạn chế.

Về khả năng lấy 1,4 triệu mẫu/ngày, năng lực xét nghiệm đạt 450.000 mẫu gộp, Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn cho rằng đây là con số có thể thực hiện được trong thời gian tới dựa trên số đội lấy mẫu hiện có, sự tăng cường của trung ương và các tỉnh. 

Ông nhận định việc TP.HCM thay đổi chiến thuật 100% F0 phải được điều tra trong vòng 1 giờ, F1 phải có kết quả xét nghiệm trong 12 giờ... là "ý chí quyết tâm" và lưu ý cần phải được thể hiện, thực hiện nghiêm túc từ vấn đề ứng dụng công nghệ thông tin, nhập liệu, ráp kết quả thông báo đến các điểm cầu của trung tâm điều phối mới đạt được hiệu quả mong muốn. 

"Nếu chia cho các phòng xét nghiệm chịu trách nhiệm lo một số quận huyện thì việc kết nối giữa các đơn vị tốc độ sẽ nhanh hơn, đáp ứng được mục tiêu đề ra" - ông nói.

Dữ liệu: HOÀNG LỘC - Đồ họa: N.KH.

Dự báo các ca COVID-19 ở TP.HCM sẽ tiếp tục được ghi nhận do mầm bệnh có nhiều nơi

TTO - Dự báo thành phố sẽ tiếp tục ghi nhận các trường hợp mắc mới do mầm bệnh đã lưu hành trong một thời gian dài tại nhiều nơi, trong đó có các khu vực có nguy cơ cao bùng phát dịch như nhà máy, khu công nghiệp, các chợ dân sinh...