“Vàng mắt” đường vào khe vàng

Tin đồn về việc khai thác vàng ở khe Đắk Ớt (xã Phước Kim, Phước Sơn, Quảng Nam) rộ lên chóng mặt về việc trúng nhiều vàng mỗi ngày, phá rừng để đào vàng...

Những ngày đầu tháng 7, PV Báo Công an TPHCM được đại diện chính quyền địa phương, Công an xã Phước Kim dẫn đường đưa vào khe Đắk Ớt. Qua khỏi cổng chào thôn Trà Văn đi thêm vài km nữa là đến khu vực xây dựng nhà ở cho người dân bị ảnh hưởng sạt lở.

Đường vào khu vực khe Đắk Ớt gian nan, địa hình hiểm trở.

Từ đây, đoàn phải đi bộ theo đường rừng núi, qua con suối lớn rồi ngược lên rừng. Ngay đầu suối lớn có 3 cái lán của người dân địa phương để phục vụ việc làm nương rẫy, sinh hoạt. Bà con cho biết, lâu nay không có ai đến khe Đắk Ớt khai thác vàng; chỉ có một số đoàn cán bộ đến kiểm tra. Bà con muốn vào rừng tự nhiên phải xin phép chính quyền địa phương, Công an…

Từ hạ nguồn suối Đắk Ớt, chúng tôi leo ngược theo suối hướng lên dốc cao vào rừng tự nhiên. Con suối hung dữ ngày nào mùa này ít nước, nhiều chỗ trơ trọi đá cuội, đá hộc, cát. Lối mòn ngược lên rừng không có dấu hiệu xâm nhập của con người, máy móc, thiết bị.

Sau gần 2 giờ cuốc bộ, leo rừng, chúng tôi cũng đến được thượng nguồn khe Đắk Ớt. Ngay ở đây có một lán trại của tổ bảo vệ rừng thuộc Ban quản lý (BQL) rừng phòng hộ Phước Sơn. Tổ bảo vệ rừng thường xuyên có 2 – 3 người luôn phiên nhau túc trực 24/24 giờ.

Ngoài việc bảo vệ rừng, các cán bộ cũng báo cáo khẩn và hàng ngày về việc có người dân, người lạ nào xâm nhập vào rừng, khai thác rừng trái phép không? Và trong nhật ký của các cán bộ bảo vệ rừng cho thấy những tháng gần đây không có người nào đến thực hiện các công việc liên quan đến khai thác vàng.

Thi thoảng chỉ có một số người đến kiểm tra đường ống nước nối từ khe Đắk Ớt xuống khu dân cư hoặc đoàn của chính quyền, ngành chức năng đến kiểm tra, khảo sát địa hình, khu vực. “Ở đây mà có nhiều vàng cũng thật khó tin”, một cán bộ nói.

Lán trại bảo vệ rừng của Ban quản lý rừng phòng hộ Phước Sơn.

Dẫn chúng tôi đi là 2 anh Hồ Văn Quang – Trưởng Công an xã và Diệp Văn Quý – cán bộ Công an xã Phước Kim. Anh Quang nói: “Lãnh đạo UBND xã rất quan tâm nên yêu cầu lực lượng Công an, xã đội lưu ý, kiểm tra tình hình thực tế tại khe Đắk Ớt. Cứ khoảng 2 tuần một lần, Công an, Xã đội và các cán bộ liên quan lại lên hiện trường kiểm tra và không phát hiện có sự xâm nhập trái phép nào của con người, máy móc, phương tiện”.

Thăm dò mỏ vàng đang ở giai đoạn... ý tưởng

Anh Quang cho biết thêm: “Địa điểm nằm sâu trong rừng, địa hình hiểm trở, đường đi khó khăn. Chính quyền địa phương luôn cắt cử người trông coi, các hộ dân dựng lán để làm rẫy cũng được yêu cầu thông báo đến chính quyền, cơ quan chức năng mỗi khi có ai đó vào rừng.

Chỉ cần có người lạ hoặc máy móc, phương tiện vào thì chúng tôi và người dân biết liền. Vị trí được xem là mỏ vàng này từng được một số người khảo sát và hàng chục năm trước có một số người dân địa phương đến làm thử nhưng không có kết quả gì”.

Ông Hồ Văn Tròn – Chủ tịch UBND xã Phước Kim xác nhận: “Nhiều tháng nay, rộ lên tin đồn là khai thác vàng tại Đắk Ớt khiến địa phương hoang mang và cũng mệt mỏi theo. Đến nay, không có đơn vị, cá nhân nào thăm dò, khai thác vàng ở khe Đắk Ớt. Các anh cứ nhìn màu nước ở khe suối thì biết, hoàn toàn trong vắt nên không có chuyện khai thác vàng ở khe Đắk Ớt”.

Vị trí rộ lên tin đồn khai thác vàng vẫn nguyên vẹn, bên trên mặt nước là đoạn tre do cán bộ bảo vệ rừng để lấy nước suối sinh hoạt.

Ông Nguyễn Đức Toàn – Trưởng Phòng TN-MT huyện Phước Sơn cho biết: “Khu vực khe Đắk Ớt vẫn đang trong quá trình lập thủ tục để xin phép thăm dò và chưa được phê duyệt. Vị trí này không thuộc 3 trong số các mỏ vàng gốc phân tán nhỏ lẻ bổ sung vào quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng mà HĐND tỉnh Quảng Nam ban hành Nghị quyết vào năm 2020; chưa nằm trong quy hoạch về thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng vàng. Nếu có vàng ở Đắk Ớt thì trữ lượng rất ít và nếu được cấp phép khai thác thì chỉ làm thời gian ngắn là hết”.

Từ khe Đắk Ớt, chúng tôi đi ngược lên ngọn núi cao nữa là vị trí sạt lở đất rất lớn. Ông Lê Quang Trung – Chủ tịch UBND huyện Phước Sơn cho biết: “Sau các đợt mưa bão cuối năm 2020 xảy ra sạt lở núi từ vị trí này. Một số người dân phát hiện có vỉa vàng, không rõ số lượng. Sau đó tin tức đưa ra ngoài nên xôn xao khắp nơi. Một doanh nghiệp trên địa bàn đề nghị xin được khảo sát thăm dò. Huyện cũng có đề xuất, báo cáo lên tỉnh và đang chờ giải quyết.

Ngay khi rộ lên tin tức, UBND huyện yêu cầu UBND xã Phước Kim, BQL rừng phòng hộ Phước Sơn và các ban ngành, lực lượng chức năng tăng cường đảm bảo ANTT tại khu vực, không cho người xâm nhập trái phép; tuyên truyền vận động bà con không vào rừng”.

Ông Trung khẳng định, đến thời điểm hiện tại, việc khai thác vàng khe Đắk Ớt chỉ đang ở giai đoạn hồ sơ, thủ tục, chưa có văn bản nào về việc cho đơn vị, cá nhân nào thăm dò, khai thác vàng.

Vị trí sạt lở núi sau đó người dân tung tin phát hiện có vỉa vàng.

Nước khe Đắk Ớt chảy xuống sông vẫn rất trong

Cứ 1-2 tuần, Công an, Xã đội và các cán bộ lại vào khe Đắk Ớt kiểm tra và không phát hiện có sự xâm nhập trái phép nào của con người, máy móc, phương tiện nào.