Mấy bữa nay, vô tình xem mấy clip của các YouTuber về “những người đeo vàng đi ăn cơm từ thiện”, “xin cơm từ thiện để bán”, “sơn móng tay, móng chân mà sao đi xin cơm”… nhiều người cảm thấy phẫn nộ. Không ngờ, có người mang danh làm từ thiện mà lại có cái nhìn méo mó và hành xử vô cảm, vô nhân không thể chấp nhận được.
Trong những ngày Sài Gòn đau ốm (như cách nói trìu mến của nhiều người khi nhắc về những ngày TP rơi vào đợt giãn cách dài ngày), đã có biết bao cánh tay nghĩa tình, thơm thảo đưa ra để cưu mang, sẻ chia cho người dân rơi vào thiếu, đói và khốn khó.
Khi lướt tin, bắt gặp những hình ảnh được chia sẻ của những nhóm phát cơm từ thiện, rau củ quả, nhu yếu phẩm, tôi thấy tim mình rung lên hạnh phúc. Tôi tự hào bởi ở nơi đây, sao mà con người hào sảng và đáng yêu đến thế! Những hình ảnh đó có sức lan tỏa rất lớn với chúng tôi. Mỗi lần bắt gặp những nghĩa cử cao đẹp, những hình ảnh đùm bọc, thương yêu, chúng tôi thường “bắn tim” và share cho nhau như để khích lệ, lan truyền những điều tốt đẹp trên mảnh đất này.
Quán cơm Nụ Cười luôn đảm bảo các món ngon, đảm bảo đủ chất dinh dưỡng cho người nghèo. Ảnh: NT
Thế nhưng những ngày gần đây, chúng tôi thực sự buồn lòng và phẫn nộ khi xem một số clip được lan truyền trên mạng xã hội. Trong đó, những người làm công tác “thiện nguyện” đã sẵn sàng dùng những lời lẽ, thái độ kiêu ngạo và ban phát từng hộp cơm, thay vì sẻ chia với người gặp khó. Những câu nói có phần xấc xược và miệt thị đã được buông ra tại nơi lẽ ra dành cho lòng tốt được lan tỏa và sự thương yêu được nảy mầm.
Một ông già lọm khọm đến nhận phần cơm nhưng bị nhận những lời lẽ thô thiển của người ở nơi phát cơm, rằng: “Ông đừng có gãi sồn sột thế, nó bắn cái nọ cái kia ra bàn phát cơm của tụi con. Chỉ sợ văng con nọ con kia ra, rất là nguy hiểm…”. Một số người tại điểm phát cơm từ thiện còn nói những lời xúc phạm người khác như: “Thanh niên này đi ra đi, bụi đời, không phát”, hay “Không phát cơm cho người thiếu ý thức”…
Chúng ta, ai cũng nhói lòng trước cảnh những người đang gặp cảnh ngặt nghèo phải xếp hàng nhận lãnh phần cơm từ thiện. Có thể đâu đó trong số những người đến nhận cơm này (tôi chỉ dám nói là đâu đó, mà không dám khẳng định là có hay không) có điều gì đó làm các nhà hảo tâm cho rằng họ không thật lòng. Nhưng không ai có quyền nhân danh sự “vạch trần” để dí máy quay vào những thân phận khốn cùng rồi trình làng, bêu riếu và làm nhục họ.
Chính quyền địa phương cử đại diện đến nhận cơm tại bếp cơm từ thiện để đi phát tại các điểm cách ly, hộ dân có hoàn cảnh khó khăn.
(Ảnh do Hội Tường Nguyên cung cấp)
Chúng ta rất buồn và phẫn nộ trước những con người mang danh làm điều thiện nhưng lại hành động vô tâm, vô cảm và vô nhân thế này!
Đó là chưa kể, việc ghi hình và phát tán hình ảnh của người khác, dù là người đến để nhận cơm từ thiện từ mình, khi chưa được sự đồng ý của người đó, là hành vi vi phạm pháp luật.
Cụ thể, Điều 32 Bộ luật Dân sự quy định về quyền của cá nhân đối với hình ảnh như sau: “Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình. Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý. Việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác”.
Những người xếp hàng nhận cơm từ thiện đó, chắc họ cũng không rành rẽ quy định pháp luật gì nhiều. Họ không biết rằng ai kia, nhân danh điều gì và đã vi phạm pháp luật ra sao. Họ còn đang thiếu đói, khó khăn trong tình hình dịch giã kéo dài ảnh hưởng đến miếng cơm manh áo thường nhật mà trong hoàn cảnh bình thường họ còn gánh gồng lo trong chật vật.
Và có thể, họ cũng không có thời giờ lẫn đủ an ổn để xem hình ảnh mình trên mạng thế nào, để vận dụng quy định pháp luật mà bảo vệ cho mình. Thế nhưng, những nhà hảo tâm, những người đang phát những bữa cơm từ thiện nghĩa tình, những người đã đứng ra bằng nguồn lực của mình (hoặc vận động thêm người khác) mà có những nghĩa cử đùm bọc, sẻ chia xin hãy nhớ giùm!
Hành động của các bạn thật đáng quý biết bao khi giang tay đưa những phần cơm thơm thảo đến người trong cảnh ngặt. Nhưng không thể nhân danh điều gì để lên mặt, để miệt thị với người nhận phần cơm, phần quà mà các bạn trao cho.
Các bạn cũng đừng quên rằng việc đưa máy lên quay rồi lan truyền, phát tán là trái quy định pháp luật được ghi trên con chữ, giấy tờ. Và cả những điều không ghi trên con chữ nữa, làm người xin nhớ khắc ghi!
Khi giang tay giúp người khốn khó, xin hãy đặt máy quay và cái tôi của mình xuống để cám cảnh, thấu hiểu và thương yêu...