Bầu trời Wembley ngày 12-7 thật xanh, xanh một màu thiên thanh rực rỡ sau chức vô địch Euro lần thứ hai trong lịch sử của tuyển Ý. Đánh bại Anh ở chung kết, dù bị dẫn trước từ sớm nhưng nhờ bản lĩnh và kinh nghiệm phát huy đúng thời điểm đã giúp Ý lật ngược thế cờ.

Từ nghệ thuật phòng ngự catenaccio truyền thống

Bóng đá Ý qua mọi thời đại đều lấy nghệ thuật phòng ngự làm truyền thống và vốn nổi tiếng với kiểu xây dựng hình tượng theo cặp như Costacurta - Baresi hay Nesta - Cannavaro. Tất cả đều thành danh bằng một công thức catenaccio huyền thoại.

Chiellini và Bonucci dù chơi ở vị trí trung vệ nhưng cùng góp phần quan trọng vào bàn gỡ hòa 1-1 trong trận chung kết với Anh. Ảnh: UEFA

Ý lên đỉnh thế giới năm 2006 theo cách như vậy. Hồi ấy, nghệ thuật phòng ngự của người Ý được tôn vinh khi Fabio Cannavaro ẵm luôn danh hiệu Quả bóng vàng vốn thường dành cho các chân sút.

Bẵng đi một thời gian, khi nghệ thuật phòng ngự đỉnh cao bị giải mã và dần nhạt phai. Azzurri có lúc mất phương hướng, đặc biệt qua cú sốc lần đầu bị loại khỏi vòng chung kết World Cup 2018.

Cho đến khi Roberto Mancini chịu nhận lời dẫn dắt và vực dậy bóng đá Ý. Khi ấy, cuộc đổi máu bắt đầu với rất nhiều gương mặt trẻ và vô danh được thử lửa và trụ lại thể hiện qua một tập thể trẻ, khỏe, nhiệt huyết. Sức trẻ đấy tác động cả đến lối chơi cống hiến khác xa thời Mancini còn là cầu thủ. Tuy vậy, trong đội hình trẻ trung đầy khao khát, người ta vẫn thấy hai lão tướng sừng sững luôn án ngữ trước cầu môn Donnaruma. Đó là Chiellini và Bonucci, cặp trung vệ có vai trò rất lớn trong việc dẫn dắt thế hệ trẻ của đội tuyển Ý hiện tại.

Đến cặp bài trùng không thể thiếu của người Ý

Kiến trúc sư trưởng Mancini muốn xây một căn nhà mới khang trang hơn, sáng sủa hơn nhưng phần móng vẫn phải là kết cấu chắc chắn. Và bộ móng Chiellini - Bonucci đã làm nền cho các cầu thủ trẻ ở phía trên tha hồ bay nhảy. Và tuyển Ý đã gây ngạc nhiên với lối chơi cống hiến ở vòng bảng qua ba trận thắng tuyệt đối, không để thủng lưới bàn nào. Một thành tích mà trước đó không nhiều người kỳ vọng.

Những ngôi sao tấn công Chiesa, Insigne… được ca ngợi hết lời nhưng sự non nớt đã bộc lộ khi Ý đụng độ đối thủ cứng cựa như Tây Ban Nha ở bán kết và Anh ở chung kết. Các tuyển thủ trẻ có lúc lúng túng, hoang mang nhưng rất may là họ có hai ông anh Chiellini - Bonucci giàu kinh nghiệm bên cạnh dìu dắt. Chính sự ăn ý của cặp đôi này nhiều lần cứu tuyển Ý qua cửa tử.

11 năm gắn bó với 336 trận đấu bên nhau nên họ hiểu nhau như lòng bàn tay. Chiellini 36 tuổi, ra mắt tuyển Ý vào năm 2004. Bonucci 34 tuổi nhưng sự nghiệp nở muộn khi mãi tận đến năm 2010 mới lên tuyển quốc gia.

Từ đó, cả hai song hành cả trong màu áo CLB Juventus thống trị Serie A lẫn đội tuyển Ý. Đúng là một cặp trời sinh khi ngay cả hình dáng của cả hai cũng dễ nhầm lẫn với nhau.

Cựu hậu vệ tuyển Ý Barzagli nhận xét về hai đồng đội cũ: “Họ đều là những bậc thầy về phòng ngự. Cả hai không còn là một cặp mà bây giờ đã trở thành một phần không thể thiếu của nhau. Chiellini dũng mãnh, năng nổ và chơi chủ động ở phía trên. Bonucci điềm tĩnh quan sát, chờ thời cơ tiếp ứng cho người đồng đội. Họ chính là chất xúc tác bổ sung cho một đội tuyển Ý trẻ trung, năng động”.

Chức vô địch Euro 2020 có lẽ là giải đấu cuối cùng của hai cầu thủ này trong màu áo thiên thanh. Một cái kết có hậu cho hai truyền nhân hiếm hoi còn sót lại của nghệ thuật phòng ngự catenaccio truyền thống.