Ngày 13-7, Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU) đã có cuộc họp trực tuyến với 28 tỉnh, TP ven biển dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, Trưởng Ban chỉ đạo.
EC đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam
Báo cáo tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho biết ngày
23-10-2017, Ủy ban châu Âu (EC) đã đưa ra cảnh báo “thẻ vàng” đối với hoạt động khai thác IUU và nêu chín khuyến nghị yêu cầu Việt Nam (VN) cần phải thực hiện để gỡ “thẻ vàng”. Phía EC đã tổ chức hai đợt kiểm tra thực tế tại VN vào tháng 5-2018 và tháng 11-2019, rút xuống còn bốn nhóm khuyến nghị yêu cầu VN cần thực hiện trong thời gian tới.
Từ năm 2020 đến nay, do dịch bệnh nên EC không thể sang VN kiểm tra thực tế, tuy nhiên kết quả thực hiện bốn nhóm khuyến nghị của EC thường xuyên được bộ cập nhật, báo cáo EC. Hằng năm, Bộ NN&PTNT cũng tổ chức trên 10 đoàn công tác đi kiểm tra tại 28 tỉnh, TP ven biển.
“Sau gần bốn năm triển khai thực hiện, phía EC đã đánh giá cao và ghi nhận sự cam kết, quyết tâm chính trị và nỗ lực của VN trong triển khai các giải pháp chống khai thác IUU. Kết quả triển khai các quy định về chống khai thác IUU đã có sự chuyển biến hơn so với trước” - Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết.
Lãnh đạo Bộ NN&PTNT đề xuất trong năm 2021 giảm ít nhất 40% số tàu cá vi phạm, đến năm 2022 chấm dứt hoàn toàn tình trạng tàu cá VN vi phạm vùng biển nước ngoài.
Phó Thủ tướng Lê Văn Thành phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp. Ảnh: VGP
Trung tướng Nguyễn Trọng Bình, Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân VN, cho biết Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo quyết liệt các lực lượng vươn khơi bám biển với ngư dân, làm điểm tựa cho bà con bám biển. Có đợt cao điểm, bộ huy động đến 30 tàu, sử dụng cả máy bay không người lái mở rộng phạm vi giám sát.
Đại diện các doanh nghiệp thủy sản, ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản VN (VASEP), cũng cho biết các thành viên VASEP đã thực hiện chương trình cam kết chống khai thác IUU, nói không với hải sản bất hợp pháp.
Ý kiến từ phía địa phương, đại diện tỉnh Quảng Ninh phản ánh về tình trạng lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) trên tàu cá, được coi là một trong những giải pháp tốt nhất, hiệu quả nhất trong chống khai thác IUU. Tuy nhiên, có một số chủ tàu, ngư dân không bật thiết bị VMS, không trả tiền thuê bao nên bị cắt dịch vụ. Một số địa phương cũng nêu tình trạng ngư dân không ghi hoặc ghi không chính xác nhật ký khai thác.
Từng bước gỡ “thẻ vàng”, tuyệt đối không để nguy cơ “thẻ đỏ”
Phát biểu kết luận, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nhấn mạnh: Việc bị EC áp dụng “thẻ vàng” đối với hoạt động khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) vào năm 2017 đã ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống của bà con ngư dân, đến tình hình xuất khẩu thủy sản cũng như hình ảnh đất nước.
Phó Thủ tướng đánh giá thời gian qua, các bộ, ngành chức năng đã tập trung xây dựng hệ thống pháp luật về thủy sản đáp ứng được yêu cầu hội nhập, bảo đảm quản lý, phát triển nghề cá bền vững, có trách nhiệm. Do đó, ý thức của ngư dân và số lượng tàu vi phạm về IUU giảm… Đầu tư, lắp đặt thiết bị VMS đạt kết quả tích cực. Việc quản lý, truy xuất nguồn gốc sản phẩm có tiến bộ. Cơ sở hạ tầng cảng biển được quan tâm đầu tư…
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cho rằng việc chống khai thác IUU ở nhiều địa phương vẫn còn một số tồn tại, hạn chế. “Trên thực tế đã xuất hiện những hành vi, hiện tượng ngư dân lách quy định nhằm trục lợi như tắt thiết bị giám sát hành trình VMS hoặc câu kết với nhau để làm sai lệch tín hiệu giám sát… Đặc biệt, vẫn còn để xảy ra tình trạng tàu cá và ngư dân VN vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Theo Phó Thủ tướng, yêu cầu tiên quyết của EC là phải chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, nếu để tình trạng này tiếp tục kéo dài, không chấm dứt thì VN sẽ không thể gỡ cảnh báo “thẻ vàng” và thậm chí có khả năng EC sẽ nâng lên cảnh báo “thẻ đỏ”.
Định hướng các giải pháp sắp tới, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nhấn mạnh: Tinh thần chỉ đạo, quyết tâm của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương là giảm dần số lượng tàu cá VN vi phạm các quy định về chống khai thác IUU và chấm dứt tình trạng này vào năm 2022 để gỡ “thẻ vàng” của EC. Tuyệt đối không để tình trạng tiếp tục vi phạm dẫn tới bị áp “thẻ đỏ”.
Phó Thủ tướng yêu cầu tăng cường công tác thông tin, giải thích pháp luật, vận động ngư dân thay đổi thói quen, nhận thức rõ các hành vi vi phạm, tuyệt đối tuân thủ các quy định về khai thác thủy sản. Bên cạnh đó, tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, đảm bảo phòng chống khai thác IUU một cách hiệu quả; đồng thời tổ chức thực thi pháp luật cho tốt, nếu không xử lý nghiêm minh, triệt để thì mất hiệu lực.
Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công an tập trung chỉ đạo các lực lượng nắm tình hình, kịp thời phát hiện, điều tra, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân VN đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài.
Các bộ, ngành, 28 địa phương ven biển phải vào cuộc quyết liệt, triển khai thực hiện có hiệu quả các khuyến nghị của EC, trong đó quan tâm bố trí đầu tư ngân sách cho vấn đề này như cảng cá, thiết bị VMS…
| Lắp đặt thiết bị giám sát hành trình mới đạt 87,45% Theo Bộ NN&PTNT, tính đến ngày 30-6, việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) trên tàu cá có chiều dài từ 15 m trở lên có tín hiệu trên hệ thống giám sát hành trình tàu cá là 26.915 tàu (đạt 87,45%). Số lượng tàu cá đã thực hiện đánh dấu theo quy định là 85.620 tàu, đạt 90,53%. Hiện cả nước có tổng cộng 49 cảng được chỉ định đủ điều kiện cho công tác xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thủy sản từ khai thác cho tàu cá VN cập cảng bốc dỡ thủy sản. Theo Bộ NN&PTNT, hiện đã ngăn chặn, chấm dứt được tình trạng tàu cá VN vi phạm khai thác hải sản ở các nước, quốc đảo Thái Bình Dương. Tình hình tàu cá vi phạm vùng biển các nước trong khu vực như Indonesia, Malaysia, Thái Lan... năm 2020 đã giảm so với cùng kỳ năm 2019 là 53 vụ/53 tàu; từ đầu năm 2021 đến nay xảy ra 15 vụ/25 tàu, so với cùng kỳ năm 2020 đã giảm chín vụ/12 tàu. Các địa phương có vụ việc vi phạm giảm đáng kể so với trước như Bình Thuận, Phú Yên, Quảng Ngãi, Tiền Giang, Bến Tre... |
