Bộ Y tế hướng dẫn cách điều trị Covid-19

Minh Duy

(KTSG Online) - Bộ Y tế vừa ban hành hướng dẫn mới về chẩn đoán và điều trị Covid-19 do chủng virus corona mới (SARS-CoV-2). Theo đó, do chưa có thuốc đặc hiệu nên chủ yếu là điều trị hỗ trợ và điều trị triệu chứng là chủ yếu. Các biện pháp phòng bệnh chính là tiêm ngừa vaccine, phát hiện sớm và cách ly ca bệnh.

Dưới đây là những thông tin để bạn đọc có thể tham khảo về biểu hiện lâm sàng của bệnh và nguyên tắc điều trị của cơ quan y tế.

Xét nghiệm SARS-CoV-2 ở Cần Thơ. Ảnh: Huỳnh Kim

Theo hướng dẫn chẩn đoán và điều trị Covid-19 do chủng virus corona mới (SARS-CoV-2) của Bộ Y tế, người bệnh Covid-19 có biểu hiện lâm sàng đa dạng.

Người bệnh có thể nhiễm không có triệu chứng hoặc những biểu hiện bệnh lý nặng như viêm phổi nặng, suy hô hấp cấp (ARDS), sốc nhiễm trùng, suy chức năng đa cơ quan và tử vong, đặc biệt là ở những người cao tuổi, người có bệnh mạn tính hay suy giảm miễn dịch hoặc có đồng nhiễm, bội nhiễm các căn nguyên khác như vi khuẩn, nấm.

Cơ chế bệnh sinh của bệnh có vai trò của “cơn bão cytokine” và huyết khối mao mạch phổi trong các ca bệnh có suy hô hấp nặng và nguy kịch.

Hiện nay, chưa có thuốc đặc hiệu nên chủ yếu là điều trị hỗ trợ và điều trị triệu chứng. Các biện pháp phòng bệnh chính là tiêm ngừa vaccine, phát hiện sớm và cách ly ca bệnh.

Trường hợp nghi ngờ mắc bệnh, biểu hiện lâm sàng

Người bệnh sốt hoặc viêm đường hô hấp cấp tính hoặc cả hai không lý giải được bằng các nguyên nhân khác.

Người bệnh có bất kỳ triệu chứng hô hấp nào và có tiền sử đến/qua/ở/về từ vùng dịch tễ có bệnh Covid-19 trong khoảng 14 ngày trước khi khởi phát các triệu chứng hoặc tiếp xúc gần với trường hợp bệnh nghi ngờ/xác định nhiễm Covid-19 trong khoảng 14 ngày trước khi khởi phát các triệu chứng.

Thời gian ủ bệnh thường từ 2-14 ngày, trung bình từ 5-7 ngày. Triệu chứng hay gặp là sốt, ho khan, mệt mỏi, đau cơ và có thể bị đau họng, nghẹt mũi, chảy nước mũi, đau đầu, ho có đờm, nôn, tiêu chảy. Một số trường hợp có biểu hiện rối loạn khứu giác hoặc tê lưỡi.

Hầu hết người bệnh, khoảng hơn 80% chỉ sốt nhẹ, ho, mệt mỏi, không bị viêm phổi và thường tự hồi phục sau khoảng một tuần. Một số trường hợp không có biểu hiện triệu chứng lâm sàng nào.

Khoảng gần 20% số bệnh nhân diễn biến nặng, thời gian trung bình từ khi có triệu chứng ban đầu tới khi diễn biến nặng thường khoảng 5-8 ngày. Các biểu hiện nặng bao gồm viêm phổi, viêm phổi nặng cần nhập viện…

Sau giai đoạn toàn phát 7-10 ngày, nếu không có ARDS bệnh nhân sẽ hết sốt, các dấu hiệu lâm sàng dần trở lại bình thường và khỏi bệnh.

Trẻ em, phụ nữ mang thai sẽ ra sao khi mắc Covid-19?

Bộ Y tế cho rằng chưa có bằng chứng khác biệt về các biểu hiện lâm sàng của Covid-19 ở phụ nữ mang thai. Trong khi đó, ở trẻ em, đa số trẻ mắc Covid-19 có các biểu hiện lâm sàng nhẹ hơn người lớn hoặc không có triệu chứng. Các dấu hiệu thường gặp ở trẻ em là sốt và ho, hoặc các biểu hiện viêm phổi nặng dẫn tới tử vong.

Tuy nhiên một số trẻ mắc Covid-19 có tổn thương viêm đa cơ quan giống bệnh Kawasaski. Đó là sốt, ban đỏ hoặc xung huyết giác mạc, hoặc phù nề niêm mạc miệng, bàn tay, chân; suy tuần hoàn; các biểu hiện tổn thương chức năng tim và tăng men tim; rối loạn tiêu hóa; rối loạn đông máu và tăng các chỉ số viêm cấp.

Với Covid-19, tử vong xảy ra nhiều hơn ở người cao tuổi, người suy giảm miễn dịch và mắc các bệnh mạn tính kèm theo. Ở người lớn, các yếu tố tiên lượng tăng nguy cơ tử vong là tuổi cao, điểm suy đa tạng SOFA cao khi nhập viện và nồng độ D dimer > 1 mg/L.

Nguyên tắc điều trị

Nguyên tắc điều trị chung của Bộ Y tế là phân loại người bệnh và xác định nơi điều trị theo các mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Trong đó, các trường hợp bệnh nghi ngờ cần được khám, theo dõi và cách ly ở khu riêng tại các cơ sở y tế, lấy bệnh phẩm đúng cách để làm xét nghiệm đặc hiệu chẩn đoán xác định.

Trường hợp bệnh xác định cần được theo dõi và điều trị cách ly hoàn toàn. Ca bệnh (F0) nhẹ hoặc không có triệu chứng (viêm đường hô hấp trên, viêm phổi nhẹ) điều trị tại các buồng bệnh thông thường.

Ca bệnh nặng (viêm phổi nặng, nhiễm trùng huyết) hoặc ca bệnh nhẹ ở người có các bệnh mạn tính hay người cao tuổi cần được điều trị tại các buồng bệnh hồi sức tích cực. Ca bệnh nặng, nguy kịch như suy hô hấp nặng, ARDS, sốc nhiễm trùng, suy đa cơ quan cần được điều trị hồi sức tích cực.

Do chưa có thuốc đặc hiệu, điều trị hỗ trợ và điều trị triệu chứng là chủ yếu. Cá thể hóa các biện pháp điều trị cho từng trường hợp, đặc biệt là các ca bệnh nặng-nguy kịch

Các biện pháp theo dõi và điều trị chung là nghỉ ngơi tại giường, phòng bệnh cần được đảm báo thông thoáng bằng cách mở cửa sổ, không sử dụng điều hòa, có thể sử dụng hệ thống lọc không khí hoặc các biện pháp khử trùng phòng bệnh khác như đèn cực tím, nếu có.

Vệ sinh mũi họng, có thể giữ ẩm mũi bằng nhỏ dung dịch nước muối sinh lý, xúc miệng họng bằng các dung dịch vệ sinh miệng họng thông thường.

Giữ ấm, uống đủ nước, đảm bảo cân bằng dịch, điện giải, thận trọng khi truyền dịch cho người bệnh viêm phổi nhưng không có dấu hiệu của sốc, đảm bảo dinh dưỡng và nâng cao thể trạng, bổ sung vitamin nếu cần thiết.

Hạ sốt nếu sốt cao, có thể dùng paracetamol liều 10-15 mg/kg/lần, không quá 60 mg/kg/ngày cho trẻ em và không quá 2 gam/ngày với người lớn. Giảm ho bằng các thuốc giảm ho thông thường nếu cần thiết.

Theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu lâm sàng, tiến triển của tổn thương phổi trên phim X-quang và/hoặc CT phổi, đặc biệt trong khoảng ngày thứ 7-10 của bệnh, 10 phát hiện các dấu hiệu tiến triển nặng của bệnh như suy hô hấp, suy tuần hoàn để có các biện pháp can thiệp kịp thời.

Mời đọc thêm:

Bộ Y tế phê duyệt vaccine ngừa Covid-19 Janssen của Johnson & Johnson

Chính phủ bàn nhiều giải pháp chống dịch khu vực phía Nam, phối hợp tháo gỡ khó khăn

Sẽ có thêm 20 triệu liều vaccine Pfizer cho trẻ em vào quí 4

Thay đổi cách xử lý ổ dịch, giảm thời gian cách ly F1 và người nhập cảnh