Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đã chỉ ra nhiều sai phạm trong báo cáo tài chính và các hoạt động liên quan đến quản lý, sử dụng vốn nhà nước của 17 tập đoàn, tổng công ty.

Kiểm toán Nhà nước vạch ra nhiều sai phạm

Năm 2020, KTNN đã kiểm toán Báo cáo tài chính và các hoạt động liên quan đến quản lý, sử dụng vốn nhà nước năm 2019 của 160 doanh nghiệp thuộc 17 tập đoàn và tổng công ty. Từ đây, KTNN chỉ ra nhiều hạn chế, tồn tại như phần lớn các đơn vị còn sai sót trong việc hạch toán kế toán, kê khai nghĩa vụ với ngân sách nhà nước (NSNN) nên qua kiểm toán phải điều chỉnh tài sản, nguồn vốn, doanh thu, chi phí và kiến nghị tăng thu NSNN 1.031,36 tỉ đồng.

Nhiều đơn vị chưa ban hành quy chế quản lý tiền hoặc quản lý dòng tiền chưa hiệu quả như Công ty CP Thủy điện Hủa Na, Công ty CP Máy -Thiết bị Dầu khí, PVOIL Phú Thọ, Công ty CP Vận tải sản phẩm khí Quốc tế, Công ty CP Vận tải Nhật Việt thuộc PVTrans...

Nhiều doanh nghiệp quản lý nợ chưa chặt chẽ, còn để phát sinh nợ phải thu quá hạn, khó đòi lớn như PVPower 1.480,09 tỉ đồng; PVOIL 800,73 tỉ đồng; TCT Địa ốc Sài Gòn 306,43 tỉ đồng;...

Một số đơn vị mua sắm vật tư chưa đúng với nhu cầu sử dụng dẫn đến lượng vật tư, hàng hóa ứ đọng, chậm luân chuyển hoặc tồn kho lớn như PVPower: Công ty CP Điện lực Dầu khí Nhơn Trạch 2 là 238,26 tỉ đồng, Công ty Điện lực Dầu Khí Hà Tĩnh 229,59 tỉ đồng, Công ty CP Thủy điện Hủa Na 12,40 tỉ đồng; EVNCPC: Ban Quản lý Dự án lưới điện miền Trung và Ban Quản lý dự án lưới điện nông thôn 175,23 tỉ đồng (chiếm 61,5% lượng tồn kho), Công ty mẹ mua từ năm 2017 là 1,03 tỉ đồng; PTSC 34,30 tỉ đồng; EVN HCM: Ban Quản lý dự án lưới điện vật tư thiết bị 190,75 tỉ đồng, Công ty Lưới điện cao thế 5,86 tỉ đồng.

Còn một số dự án dừng triển khai từ nhiều năm, chậm tiến độ, chưa hiệu quả, cụ thể: Công ty mẹ (Dự án Kho ngoại quan, dự trữ xăng dầu quốc gia tại Phú Quốc, Dự án Mở rộng nhà máy chế biến condensate tại khu công nghiệp Cái Mép - Bà Rịa Vũng Tàu, Dự án Mở rộng kho xăng dầu Cái Lân giai đoạn 2); TCT Thương mại Kỹ thuật và Đầu tư (Dự án kho cảng Cái Mép giai đoạn 2 là 56,16 tỉ đồng, Dự án khu đất Đầm Bà Tài - Hải Phòng 0,82 tỉ đồng, Dự án tích hợp quản lý hàng hóa cửa hàng xăng dầu 0,2 tỉ đồng, Dự án tự động hóa xuất hàng - Xí nghiệp Hòa Hiệp 0,11 tỉ đồng); EVNCPC: Công ty CP Đầu tư Điện lực 3 (Dự án Công trình thủy điện Sông Tranh 5 là 2,90 tỉ đồng); PVPower: Dự án tiểu khu 2 tại Nhơn Trạch; Hancorp: Dự án Nhà máy Gạch bê tông khí chưng áp; Handico: Dự án 174 Hà Huy Tập, Yên Viên, Hà Nội và 51,89 ha tại cụm công nghiệp vừa và nhỏ huyện Sóc Sơn.

Đặc biệt, có dự án Dự án Đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật khu đô thị mới Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội của UDIC đã quá hạn trên 16 năm nhưng đến nay chưa được UBND thành phố Hà Nội gia hạn thực hiện dự án. Hay như Dự án Khu đô thị mới Cao Xanh - Hà Khánh B của Hancorp chậm 10 năm, Dự án N01 - T8 chậm 6 năm, Dự án Khu biệt thự chậm 3 năm, Dự án N04.A chậm 2 năm;...

Đầu tư không hiệu quả, thua lỗ lớn

Một số đơn vị đầu tư không hiệu quả hoặc hiệu quả thấp, có thể kể đến Công ty mẹ - PVPower: Cổ tức, lợi nhuận được chia năm 2019 đạt 0,2% tổng vốn đầu tư; PVOIL: Công ty mẹ (Công ty CP Dầu khí Dương Đông Kiên Giang, Công ty CP Vận tải Dầu khí Mêkông, Công ty CP Hóa dầu và Nhiên Liệu sinh học dầu khí, Công ty CP Hóa dầu và Nhiên liệu sinh học Dầu khí miền Trung, Công ty CP Khách Sạn Lam Kinh), PVOIL Thanh Hóa, PVOIL Nam Định (khoản đầu tư vào PETEC LAND); Công ty mẹ - Hancorp: 08/33 đơn vị có vốn góp lỗ năm 2019 là 289,05 tỉ đồng.

Nhiều công ty thua lỗ lớn, mất vốn chủ sở hữu. Ví dụ, Công ty mẹ - Handico đầu tư vào Công ty CP Kinh doanh và Phát triển nhà số 68 lỗ 60,99 tỉ đồng; Công ty mẹ - TCT Địa ốc Sài Gòn: 1/5 công ty con năm 2019 lỗ 38,19 tỉ đồng; Samco: Công ty Xây dựng Giao thông Sài Gòn (công ty 100% vốn đầu tư của Công ty mẹ) âm vốn chủ sở hữu 344,25 tỉ đồng.

Một số khoản đầu tư của tập đoàn, tổng công ty vào công ty liên kết, đầu tư dài hạn khác bị thua lỗ, mất vốn như Công ty MVOT (tàu FSO Orkid) đạt 80%, PTSC Hải Phòng đạt 47,6%, Công ty AP đạt 25%, Công ty VOFT đạt 17%, Công ty Rồng đôi MV12 thấp hơn 13,44% so với phương án. Một số khoản đầu tư ra nước ngoài hiệu quả chưa đạt theo phương án phê duyệt, cụ thể PVPower trích thừa 3 tỉ đồng; Handico 1,67 tỉ đồng; Tổng Công ty Địa ốc Sài Gòn trích thiếu 1,66 tỉ đồng.

Một số đơn vị còn nhiều diện tích đất chưa sử dụng hoặc sử dụng không hiệu quả, PVOIL 29,34 ha, TCT Địa ốc Sài Gòn 6,3 ha; EVNCPC: Công ty Điện lực Gia Lai 0,54 ha, Công ty CP Đầu tư Điện lực 3 là 0,075 ha; Sawaco 1,14 ha. Bên cạnh đó, một số đơn vị sử dụng không đúng mục đích như EVNCPC: Công ty Dịch vụ Điện lực miền Trung 0,14 ha; PVOIL: 13,12 ha; PTSC: 54/120 căn phòng tại số 284 Nguyễn An Ninh, Vũng Tàu.