Vào một ngày tồi tệ đối với thị trường tiền số, Alex Holland thức dậy và nhận được một loạt tin nhắn từ gia đình và bạn bè. Họ biết rằng, gần đây, Alex đã đặt cược rất lớn rằng giá tiền số sẽ sụt giảm.
Tuy nhiên, khi kiểm tra tài khoản trên Binance, Alex nhận thấy giá trị của khoản đặt cược Ether dùng đòn bẩy của mình đang lao dốc, thay vì nhận được lợi nhuận lớn hơn vài lần. Người đàn ông 59 tuổi chia sẻ: "Tôi chớp mắt liên tục và cho rằng đó chỉ là trục trặc hệ thống và sẽ nhanh chóng được khắc phục."
Đến cuối ngày 19/5, giá Ether giảm khoảng 20% và khoản đặt cược giá xuống của Alex cũng mất 85%. Giá trị của khoản đặt cược gần như bằng 0 khi hiển thị trên bảng giá.
Theo một cách nào đó, đây lại là một câu chuyện mang tính cảnh giác trên Phố Wall. Đó là nhà đầu cơ nhỏ lẻ bị cháy tài khoản bởi sử dụng đòn bẩy, khoản lỗ được khuếch đại bởi việc thiếu quy định, hệ thống thiếu ổn định và sự biến động kinh hoàng của thị trường tiền số 1,3 nghìn tỷ USD.
Khó có thể biết được chính xác bao nhiêu khoản đầu tư đã bị "thổi bay". Tuy nhiên, ngày càng nhiều người dùng Binance đang cảm thấy tức giận và gây áp lực với sàn giao dịch này. Các cơ quan quản lý trước đó cũng lưu ý, Binance đang phải đối mặt với sự giám sát ngày càng gắt gao ở châu Á, Bắc Mỹ và châu Âu.
Theo hồ sơ của Alex, từ tháng 4 đến 19/5, ông đã đặt cược giá xuống với các đồng tiền số với giá trị khoảng 2.700 USD, thông qua một loạt các giao dịch. Cộng với những khoản đặt cược trước đó, ông ước tính số tiền đã bỏ ra là khoảng 10.000 USD.
Token đòn bẩy được các sàn giao dịch tiền số quảng cáo là một cách dễ dàng để nhà đầu tư nghiệp dư đặt cược lớn mà không gặp vấn đề gì phức tạp trong việc quản lý tài sản thế chấp hay yêu cầu ký quỹ. Trên Binance, sản phẩm này sử dụng hợp đồng tương lai để nhà đầu tư đặt cược giá lên/xuống với các đồng tiền số. Phạm vi đòn bẩy dao động từ 1,25 đến 4 lần, ví dụ mức giảm 20% của một đồng tiền sẽ chuyển thành mức tăng 25% và 80%.
Sàn giao dịch tiền số lớn nhất thế giới coi việc không thể đoán trước là một tính năng, không phải lỗi, để ngăn chặn giao dịch chạy trước (front-running). Tuy nhiên, điều này cũng khiến các trader đặt câu hỏi về cách thức quản lý hệ thống của Binance, đặc biệt là khi biến động mạnh cũng là một đặc điểm của thị trường này.
Trải nghiệm của Alex ngày 19/5 là một ví dụ điển hình. Các hợp đồng giá xuống liên quan đến Litecoin và Tezos sụt giảm, dù khoản đặt cược là đúng hướng. Trong khi đó, khoản đặt cược giá xuống đối với Polkadot giảm 95% so với ngày trước đó. Ở một thời điểm, cả 2 hợp đồng đặt cược giá lên và xuống với Ether đều giảm khoảng 75%.
19/5 nhìn chung là một ngày hỗn loạn đối với các nền tảng giao dịch tiền số. Sàn Binance và Coinbase đều "sập" sau những dòng tweet tiêu cực của Elon Musk và thông báo thắt chặt giao dịch tiền số của Trung Quốc.
Trong bối cảnh ngày càng nhiều trader muốn kiếm tiền từ token đòn bẩy giá xuống, Binance cho biết dòng tiền bị rút ra khiến tỷ lệ đòn bẩy tăng đột biến đối với một số trường hợp. Khi chiến lược đầu tư này buộc nhà đầu tư phải giảm quy mô bán khống ở thời điểm thị trường biến động và kém thanh khoản, tình trạng thua lỗ đã diễn ra. Nói một cách khác, sản phẩm này buộc nhà đầu tư phải cắt giảm vị thế ở thời điểm tồi tệ nhất của thị trường.
Khi đợt bán tháo diễn ra căng thẳng, nền tảng này đã tạm ngừng giao dịch với hầu hết các token đòn bẩy. Hiện tại, Binace đã không cho phép nhà đầu tư đăng ký hoặc quy đổi trong thời gian tái cân bằng.
Sản phẩm này gần như tương đương với các quỹ ETF sử dụng đòn bẩy, thường tái cân bằng vào cuối mỗi ngày để duy trì mức rủi ro cụ thể. Điểm khác biệt là các token trên Binance chỉ tái cân bằng khi tỷ lệ đòn bẩy dao động vượt phạm vi 1,25-4 lần và dùng một thuật toán độc quyền để xác định.
Tim Leung – giáo sư toán học ứng dụng tại Đại học Washington, cảnh báo rằng một vấn đề với việc tái cân bằng không được thực hiện thường xuyên là sản phẩm này sẽ tự động được tăng đòn bẩy khi thị trường đang đi theo hướng ngược lại.
Tuy nhiên, ít nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể đòi quyền lợi nhờ quy định pháp lý. Binance hoạt động như các nhóm thực thể ở nhiều khu vực pháp lý và các điều khoản của công ty này cho biết bất kỳ tranh chấp nào đều phải thông qua trọng tài cá nhân ở Hồng Kông và không phát sinh các khiếu nại tập thể.
Đối với Alex, đây là đòn giáng mạnh vào niềm tin đã có từ lâu của ông đối với tiền số. Sau khi tích lũy được một số coin nhờ vận hành máy đào, ông đã mất toàn bộ số tiền đặt cược vào sàn giao dịch Canada – QuadrigaCX. Số tiền 125 triệu USD đã bị "thổi bay" khi QuadrigaCX sụp đổ vào năm 2019.
Khi chuyển sang sàn giao dịch lớn nhất thế giới, Alex cho rằng lần này mọi thứ sẽ đi đúng hướng. Ông chia sẻ: "Tôi đã mất một số tiền lớn dù dự đoán đúng. Với hoàn cảnh của tôi bây giờ, đó là khoản tiền duy nhất để nghỉ hưu và giờ đây nó đã biến mất hoàn toàn."
Tham khảo Bloomberg