Hoàng Anh thăm trẻ nghèo, tặng khẩu trang, nước sát khuẩn và hướng dẫn cách phòng dịch - Ảnh: TÂM LÊ

Cần phải nhanh hơn kẻ xấu

Có khoảng 7 bạn trẻ trong đội này của Tổ chức Rồng Xanh (Blue Dragon) phường Hồng Hà, quận Long Biên, Hà Nội, nơi là ngôi nhà của trẻ đường phố. Những ngày dịch bệnh, mỗi bạn đeo thêm một túi lọ sát khuẩn và khẩu trang. Chỗ nào có trẻ thì chia cho chúng và hướng dẫn phòng dịch cẩn thận.

Chúng tôi đã tham gia cùng đội nhiều lần, với các thành viên đầy nhiệt huyết và tình cảm như Đỗ Duy Vị, Hoàng Anh, Bùi Đoàn Công, Minh Hải. Ngoài ra còn có các nhân viên, cộng tác viên chính là trẻ đường phố, sau khi được giải cứu đã quay trở lại giúp trẻ khác cùng cảnh ngộ. Đội thường chia mỗi nhóm 2-3 thành viên, nhưng cũng có lúc chỉ một người, rất linh hoạt. Khi cần hỗ trợ nhau thì cả nhóm cùng phối hợp.

Có lần 9h sáng, tôi đi cùng Minh Hải hỗ trợ hai bà cháu ở phường Phương Liệt, quận Hoàng Mai một ít tiền và bánh mì. Bà 60 tuổi, còn cháu nội 7 tuổi, sống bằng nghề nhặt ve chai. Dịch tới hàng quán đóng cửa, yêu cầu người dân hạn chế ra đường nên bà cháu cần được hỗ trợ.

"Anh Hải đến này Phương ơi, mày kêu nhớ anh Hải thì anh ấy đến liền đó" - bà Thủy gọi cháu nội. Ba người như quen thân từ lâu, nói cười ríu rít trong căn phòng trọ được tổ chức của Hải thuê giúp.

Buổi chiều, nhóm Hoàng Anh hẹn nhau lúc 17h. Mọi ngày nhóm hoạt động từ 9h tối đến 1h30 phút sáng. Địa bàn hoạt động là khu vực bến xe Mỹ Đình, sau đó về công viên Thống Nhất và hồ Gươm.

"Bến xe Mỹ Đình là nơi trẻ từ các tỉnh miền núi về nhiều, bây giờ dịch bệnh cũng là nơi trẻ tìm đường về quê nhưng bị mắc kẹt lại. Vì thế ở khu vực này trẻ đông nhất, cũng là nơi môi giới việc làm và kẻ biến thái tập trung nhiều nhất" - Hoàng Anh cho biết.

Hôm nay có khá nhiều thành viên tham gia, Hoàng Anh trưởng nhóm, hai nhân viên nữ và một cộng tác viên. Đặc biệt, người quản lý kỳ cựu Đỗ Duy Vị từng là trẻ đường phố cũng tham gia.

Gửi xe ở bến, nhóm chia làm hai, một nhóm đi khu vực phía sau bến xe Mỹ Đình, nơi có hàng chục quán game mọc kề nhau san sát. Một nhóm ra khu vực công trường xây dựng, nơi có dãy ximăng lớn trẻ dùng làm nhà. Lúc này trời đã nhá nhem tối, người người lần lượt trở về nhà, chỉ còn trẻ lang thang sót lại.

"Dấu hiệu nhận biết trẻ lang thang là trông vẻ ngoài ốm yếu, quần áo cũ, nhàu nhĩ. Các em thường đi một mình nếu là trẻ mới và không dễ bắt chuyện vì các em chưa tin tưởng người lạ" - Hoàng Anh cho biết cần phải có thời gian để tạo niềm tin với trẻ.

Ở khu vực cống ximăng, nhóm gặp một trẻ đang lếch thếch trở về "nhà" cống. "Đây là trẻ cũ" - Hoàng Anh nói rồi trò chuyện với cậu bé một cách dễ dàng:

- Nếu em muốn thì về cơ quan anh nghỉ tạm thời gian cho qua dịch. Bọn anh có thể hỗ trợ em về quê nếu cần?

- Hôm qua em có gặp anh Hải, em sẽ báo lại - cậu bé đáp lại lí nhí.

Nhóm Hoàng Anh đã gặp cậu bé này khoảng 2 năm trước nhưng vẫn chưa thuyết phục thành công. "Chúng tôi sẽ không bỏ cuộc" - Hoàng Anh kiên định. Anh mời cậu bé đi ăn tối, cho cậu ít tiền và hẹn ngày quay lại.

Cách chỗ chúng tôi và cậu bé không xa, bóng những người lớn cởi trần đang chú ý vào cậu bé. Các nhân viên cho biết đó chính là bọn biến thái, chúng sẽ tiếp cận trẻ nếu trẻ ở một mình.

Thông tin nhóm còn lại báo có gặp hai trẻ vừa mất việc làm, quê Điện Biên. Nhóm cũng chưa thuyết phục được hai cậu bé này, đành hỗ trợ ít tiền và cho số điện thoại liên lạc nếu cần. Các thành viên còn hướng dẫn trẻ cách nhận biết những mối nguy hiểm như kẻ biến thái ấu dâm, môi giới việc làm lừa đảo...

Trước khi rời sang khu vực khác, Hoàng Anh cho biết Tổ chức Rồng Xanh đang tìm địa điểm để đặt văn phòng cạnh bến xe. Chỉ như thế mới hy vọng tiếp cận trẻ nhanh hơn, hạn chế việc trẻ bị hại.

Các bạn trẻ ở Tổ chức Rồng Xanh tâm tình, giúp đỡ trẻ đường phố - Ảnh: TÂM LÊ

Hành trình tình thương

Rời bến xe Mỹ Đình, các nhóm lấy xe tiếp tục đi dọc chân đường vành đai, vào vườn ổi đường Phạm Hùng. Sau đó vòng về công viên Thống Nhất, hồ Thiền Quang, hồ Hoàn Kiếm... là những nơi trẻ thường tìm đến.

Có hôm chúng tôi vào cửa hàng tiện lợi gần hồ Hoàn Kiếm lúc 1h30 sáng. "Trong này trẻ cũng hay vào lúc có tí tiền" - Minh Hải có thói quen quan sát trẻ bất kể nơi đâu.

Khoảng thời gian kẻ ấu dâm hoạt động nhiều từ 22h đến 1h sáng, lúc đó trẻ không có nơi đâu để về sẽ nằm ở ghế đá công viên. "Nhiều lần chúng tôi chứng kiến chúng ngồi với trẻ, phải tìm biện pháp thật nhanh để giải vây. Có lúc tôi cầm máy ảnh chụp, kẻ biến thái thấy vậy đã bỏ đi.

Nhưng cũng có kẻ biến thái đưa được trẻ về phòng trọ, nhà nghỉ. Chúng tôi chưa có đủ bằng chứng để tố cáo với công an nên theo dõi, khi đủ thông tin, hình ảnh sẽ gửi cho công an xử lý" - Hoàng Anh chia sẻ.

Khó khăn lớn của cả đội là hoạt động của kẻ ấu dâm và môi giới việc làm lừa đảo ngày càng tinh vi. Chúng kết nối thông qua không gian ảo, các trang mạng xã hội, qua môi giới. Cho các em nợ tiền ăn uống ở quán, rồi bắt các em lao động để trả nợ.

Tìm được trẻ, thuyết phục các em về tổ chức hoặc về quê nhà là hành trình đi đến hạnh phúc của những các bạn ở Rồng Xanh. "Đó là hành trình của cảm xúc" - Bùi Đoàn Công, chàng trai phố cổ quyết dành tuổi trẻ của mình để giúp trẻ đường phố, bày tỏ.

Công nhớ lần trở về Thái Bình giúp một trẻ bị gia đình dùng xích sắt còng hai chân vì bất lực trong việc nuôi dạy. Đây là trẻ được tổ chức của Công đưa về nửa năm trước. Nghe tin sự việc, Công lập tức về Thái Bình.

Trong cuộc họp gia đình, Công đã thuyết phục, tìm được tiếng nói chung giữa người lớn và trẻ nhỏ. "Tôi không thể nào quên giây phút người ông tin tưởng, trao cho tôi chiếc chìa khóa để mở còng chân cho cậu bé. Đó là một chiếc còng to và nặng, nó làm tim tôi nhói đau. Còng được mở, đôi chân bé nhỏ được tự do, tôi đã thấy nụ cười của trẻ và người thân. Không kìm kẹp, không chạy trốn, thay vào đó là một đứa trẻ biết giúp đỡ ông bà, chú dì. Tôi lại thấy công việc mình làm càng ý nghĩa hơn" - Công xúc động nói.

"Tôi cũng có con nhỏ, việc chứng kiến những đứa trẻ bị "đánh cắp" tuổi thơ khiến tôi rất đau lòng. Niềm vui của tôi mỗi ngày là làm được điều gì đó đem lại hạnh phúc cho trẻ, nhưng một mình chúng tôi là không đủ. Tôi hy vọng những cha mẹ hãy yêu thương con mình, xã hội cùng chung tay thì trẻ chắc chắn được bảo vệ" - Hoàng Anh, người đã gắn bó với công việc này gần 10 năm, nói. Từ sinh viên ban công tác xã hội đi thực tập, anh bén duyên với Rồng Xanh tới hôm nay.

Đỗ Duy Vị, chàng trai cứu giúp trẻ đường phố cũng không còn xa lạ, anh đã được báo chí trong nước và ngoài nước nhiều lần nhắc đến. Vị cũng là trẻ đường phố rồi được chính giám đốc Rồng Xanh, khi đó còn là thầy giáo tiếng Anh, giúp đỡ. Vị đã trở thành thành viên tích cực của tổ chức, có tố chất đặc biệt khi làm việc.

"Tôi từng ở hoàn cảnh của các em nên nói chuyện rất dễ dàng. Tôi thường nói về mình để trẻ cảm thông, tin tưởng. Nhưng cũng có trẻ chịu tổn thương nặng nề hơn tôi như bị kẻ biến thái xâm hại. Tôi từng có lúc bị trầm cảm khi xem hình ảnh trẻ bị xâm hại, nó thôi thúc tôi phải làm công việc này tốt hơn" - Vị chia sẻ.

Trẻ đường phố mùa dịch - Kỳ 4: Những đứa trẻ bất cần đời

TTO - Trẻ đường phố vốn đã chịu nhiều tổn thương, bị bỏ rơi, bạo hành, khốn khổ. Một mình giữa chốn xa lạ, nhiều em buộc phải biến đổi để sinh tồn, trở thành những đứa trẻ khác biệt.