Bị cáo Lê Trọng Hiếu (42 tuổi, ngụ quận Tân Bình, TP.HCM), phạm tội tham ô, bị cấp sơ thẩm đã tuyên 4 năm tù. Xét xử phúc thẩm, TAND TP.HCM tuyên cho Hiếu còn 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo. Đáng chú ý, dù Hiếu không kháng cáo nhưng viện kiểm sát lại có kháng nghị miễn hình phạt cho bị báo bởi tính nhân đạo của pháp luật.

Trộm tiền chữa bệnh hiểm nghèo

Bị cáo run rẩy, yếu ớt đứng đối diện hội đồng xét xử (HĐXX) trong căn phòng trống. Phía sau bị cáo không có một người thân nào đi cùng. Được xác định đã tổn hại 95% sức khỏe do bệnh ung thư - nghĩa là thời gian sống của bị cáo chỉ còn tính bằng ngày, khi được hỏi lý do "tham ô", bị cáo trả lời: "Do bị cáo túng quá, phải trả tiền thuốc men, khám chữa bệnh nên bị cáo mới làm liều...".

Việc làm liều đó khiến hơn 2 năm nay bị cáo mắc vào tố tụng, từ điều tra đến truy tố rồi xét xử. Được tại ngoại do sức khỏe yếu nhưng bị cáo vẫn ráng có mặt tại phiên tòa để nghe xét xử, dù không còn quan tâm đến mức án nữa.

Hiếu khai mới xin việc vào VNPT nhưng lúc đó đã phát hiện mình bị ung thư rồi. Hiếu chỉ là nhân viên hợp đồng nên không dám chia sẻ với ai trong công ty về việc mình bị bệnh. Mức lương không cao, nhưng tiền thuốc và chi phí chữa bệnh lại rất lớn khiến Hiếu làm liều lấy tiền chữa bệnh. Hiếu bắt đầu làm việc từ tháng 9-2018, đến gần cuối tháng túng quá mới giữ lại một phần tiền thu cước của khách hàng để chữa bệnh.

Đại diện viện kiểm sát hỏi Hiếu vì sao không nhờ sự giúp đỡ của cha mẹ. Hiếu nói: "Bản thân bị cáo nghĩ dù có nói thì gia đình cũng không có tiền để giúp đỡ nên mới làm liều". Sau khi Hiếu bị khởi tố thì gia đình mới biết. Cha Hiếu đã chạy vạy bồi hoàn đủ số tiền thất thoát cho VNPT. Tuy đã bồi hoàn đủ số tiền và đang mắc bệnh hiểm nghèo nhưng Hiếu vẫn bị TAND quận 3 tuyên mức án 4 năm tù.

Sau phiên tòa, Hiếu gần như buông xuôi, chấp nhận, không kháng cáo, nhưng bất ngờ viện kiểm sát đã kháng nghị đề nghị miễn trách nhiệm hình sự cho Hiếu bởi tính nhân đạo của pháp luật.

Tại phiên xử phúc thẩm, Hiếu gần như không nói gì kể cả lời sau cùng bởi cơ thể quá yếu và bản thân cũng không am hiểu pháp luật để trình bày thêm gì.

Hình phạt không chỉ trừng trị mà còn để giáo dục

Lý do mà viện kiểm sát ra quyết định kháng nghị là trong quá trình điều tra, truy tố, bị cáo được xác định bị ung thư vòm hầu, tỉ lệ tổn thương cơ thể do bệnh là 95%. Tuy nhiên, các cơ quan tiến hành tố tụng quận 3 không xem xét miễn trách nhiệm hình sự đối với bị cáo là có thiếu sót.

Viện kiểm sát cho rằng, theo quy định của nghị quyết số 03 của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao, bị cáo thuộc trường hợp xem xét áp dụng chính sách khoan hồng đặc biệt là miễn hình phạt.

Ngoài ra, bị cáo có ít nhất 2 tình tiết giảm nhẹ là "người phạm tội sau khi bị phát hiện đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, chủ động nộp lại toàn bộ tài sản chiếm đoạt, đã khắc phục toàn bộ hậu quả và đã bồi thường toàn bộ thiệt hại do mình gây ra", nên xem xét miễn hình phạt cho bị cáo.

Tại phiên tòa phúc thẩm, đại diện viện vẫn giữ nguyên kháng nghị bởi đến nay bị cáo phải đi khám bệnh hằng tuần và uống thuốc hằng ngày. Đại diện viện kiểm sát cho rằng án sơ thẩm là không sai nhưng cần áp dụng biện pháp khoan hồng của pháp luật đối với những gì bị cáo đang trải qua nên kháng nghị là có căn cứ. Việc bị cáo tham ô tiền đó để chữa bệnh hiểm nghèo là bối cảnh khó khăn, bước đường cùng mới nghĩ quẩn. 

Pháp luật nghiêm khắc nhưng cũng quy định khoan dung. Đối với một người đã mất đi 95% sức khỏe thì việc miễn hình phạt cho bị cáo là thể hiện sự nhân văn, nhân đạo của pháp luật. Điều này đã được Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao hướng dẫn đối với việc xử lý tội tham ô.

Ngoài ra, viện kiểm sát cũng cho rằng: "Hình phạt không chỉ nhằm trừng trị người phạm tội mà còn giáo dục họ ý thức tuân theo pháp luật và các quy tắc của cuộc sống, ngăn ngừa họ phạm tội mới; giáo dục người khác tôn trọng pháp luật, phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm".

Sau khi xem xét, HĐXX chấp nhận một phần kháng nghị, sửa án sơ thẩm và tuyên bị cáo mức án 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo. Bản án được tuyên xong, bị cáo khó nhọc lê từng bước chân chậm chạp ra khỏi phòng xử. Quãng đường từ phòng xử ra hết hành lang tòa án chỉ có vài chục bước chân nhưng bị cáo phải dừng lại nghỉ nhiều lần.

Trời nắng, sân tòa vắng hoe, bị cáo men theo gờ tường tòa án liêu xiêu ra về. Bị cáo đến tòa một mình, lẻ loi ra về một mình.

Nhìn theo bị cáo, có người nói: "Thực ra, tù hay không tù, án treo hay án giam đối với bị cáo chẳng còn quan trọng nữa. Mức án đó chỉ cho thấy sự nhân đạo và khoan hồng của pháp luật đối với người phạm tội, chứ không còn giá trị gì với người chỉ còn 5% sức khỏe".

Chém vợ chồng hàng xóm suýt chết vì 'nói chuyện to tiếng'

TTO - Nguyễn Đức Chung thấy vợ chồng hàng xóm nói chuyện to tiếng nên chửi bới, dẫn đến hai bên xảy ra cãi vã. Sau đó Chung chém hai vợ chồng hàng xóm khiến người chồng suýt chết, còn người vợ tổn hại 3% sức khỏe.