Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd J. Austin III phát biểu tại một căn cứ ở bang Alaska ngày 24-7 trước khi đến Đông Nam Á - Ảnh: BỘ QUỐC PHÒNG MỸ
"Thật không may khi Bắc Kinh không sẵn sàng giải quyết các tranh chấp một cách hòa bình hay tôn trọng luật quốc tế", ông Austin khẳng định tại Singapore ngày 27-7.
Theo Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, không chỉ trên Biển Đông, Trung Quốc còn "gây hấn chống lại Ấn Độ cùng các hoạt động quân sự khác gây mất ổn định, mang tính cưỡng ép Đài Loan".
"Mỹ sẽ tiếp tục hỗ trợ các quốc gia ven Biển Đông duy trì các quyền của mình theo luật quốc tế. Chúng tôi cam kết thực hiện các nghĩa vụ hiệp ước mà Mỹ có với Nhật Bản tại quần đảo Senkaku/Điếu Ngư và Philippines trên Biển Đông", ông Austin khẳng định.
Trung Quốc đã đưa ra các yêu sách hàng hải và lãnh thổ vô lý trong khu vực, nằm chồng lấn với các vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, Philippines, Malaysia và Brunei. Chính quyền Bắc Kinh cũng sử dụng các lực lượng dân sự hoặc bán quân sự để quấy rối các hoạt động dầu khí của nước khác.
Theo Bộ trưởng Austin, Mỹ sẽ không "nao núng" khi lợi ích của nước này bị đe dọa tại khu vực nhưng không tìm kiếm sự đối đầu.
Ông cho biết Mỹ kỳ vọng một mối quan hệ "ổn định và mang tính xây dựng" với Trung Quốc, bao gồm các đường dây quản lý khủng hoảng trực tiếp giữa quân đội hai nước.
Tàu chiến đấu ven bờ USS Gabrielle Giffords của Mỹ hoạt động gần tàu khảo sát dầu khí West Capella của Malaysia tháng 5-2020. Hoạt động của tàu West Capella bị tàu Trung Quốc cản trở và quấy rối trước đó cùng tháng - Ảnh: HẢI QUÂN MỸ
Cũng trong bài phát biểu tại Singapore, ông Austin thừa nhận không một quốc gia nào có thể đi một mình và kêu gọi các nước đoàn kết, tạo thành cái gọi là "răn đe tổng hợp".
Theo Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, việc "dập những viên than hồng vẫn tốt hơn là dập tắt một đám cháy", ám chỉ sự phối hợp giữa các nước để ngăn chặn những mối đe dọa ngay khi mới xuất hiện.
"Chúng tôi không yêu cầu các nước trong khu vực phải chọn Mỹ hay Trung Quốc. Trên thực tế, nhiều quan hệ đối tác của chúng tôi trong khu vực còn lớn tuổi hơn cả Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa", ông Austin phản bác các luận điểm cho rằng Mỹ là nước ngoài khu vực và sự xuất hiện của Washington là nhân tố gây bất ổn.
Người đứng đầu Lầu Năm Góc đang có chuyến thăm Đông Nam Á trong lúc các quan chức ngoại giao Mỹ thăm các nước Đông Bắc Á, bao gồm Trung Quốc. Sau Singapore, ông Austin sẽ đến Việt Nam và Philippines trong tuần này.
Đây là chuyến thăm Đông Nam Á đầu tiên của một quan chức cấp bộ trưởng thuộc chính quyền Joe Biden.
Trước khi khởi hành, Austin ám chỉ ông sẽ nêu bật những lo ngại của Washington và các đồng minh về các hoạt động của Trung Quốc trong khu vực, bao gồm trên Biển Đông.
"Không một quốc gia nào được phép đặt ra luật lệ hay ném luật lệ này qua cửa sổ. Tôi sẽ nhấn mạnh các cam kết của Mỹ trong việc duy trì tự do trên biển", Bộ trưởng Austin nhấn mạnh trước khi đến Đông Nam Á.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ thăm Việt Nam từ 28-7 TTO - Nhận lời mời của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam - Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin sẽ thăm chính thức Việt Nam từ 28 đến 29-7.