Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý II/2022 được Tập đoàn Hòa Phát (HoSE: HPG) công bố, Tập đoàn này ghi nhận doanh thu thuần tăng 7% so với cùng kỳ, đạt 37.422 tỷ đồng. Tuy nhiên, giá vốn hàng bán tăng cao đẩy lợi nhuận gộp giảm 43% về mức 6.540 tỷ đồng, tương ứng biên lãi gộp chỉ còn 17,5%.

Thép vẫn là mảng sản xuất chủ lực đóng góp 95% vào doanh thu và 98% lợi nhuận sau thuế hợp nhất của tập đoàn này, trong khi các mảng khác vẫn đi theo đúng kế hoạch.

Doanh nghiệp cho biết, chiến sự Nga - Ukraine từ tháng 2 đã khởi nguồn cho cuộc khủng hoảng giá nhiên liệu toàn cầu, đặc biệt là biến động giá than - một trong những nguyên liệu chính cho sản xuất gang thép bằng công nghệ lò cao.

Giá than HCC liên tục lập đỉnh trong 6 tháng đầu, đạt 670 USD/tấn, tăng 96% so với tháng 12/2021 là nguyên nhân chính dẫn đến giá thành sản xuất của Hòa Phát tăng mạnh.

Trong khi đó, giá thép toàn cầu trải qua nhiều nhịp điều chỉnh giảm từ giữa quý II. Lạm phát tại Mỹ và châu Âu gây xói mòn sức mua của người tiêu dùng cùng với chính sách "Zero Covid" của Trung Quốc khiến cho nhu cầu thép tại các thị trường xuất khẩu chủ lực này của Hòa Phát bị thu hẹp lại.

Nhu cầu thép trong nước cũng giảm do ảnh hưởng bởi xu hướng chung, đặc biệt là HRC. Giá bán thép giảm trong khi giá thành cao làm chi phí dự phòng giảm giá hàng tồn kho phải trích lập ở mức rất lớn là 575 tỷ đồng. Đây là nguyên nhân thứ hai làm tăng giá vốn hàng bán và giảm biên lợi nhuận gộp của Tập đoàn.

Trong hoạt động tài chính, doanh thu tăng 48% lên 662 tỷ đồng và chi phí gấp 2,5 lần lên 2.033 tỷ đồng. Doanh nghiệp ghi nhận khoản lỗ chênh lệch tỉ giá 1.270 tỷ đồng, lỗ ròng từ tỉ giá là 1.090 tỷ đồng trong khi cùng kỳ lỗ ròng 66 tỷ đồng.

Tập đoàn này lý giải chính sách thắt chặt tiền tệ của Mỹ đã khiến giá USD tăng mạnh. Trong khi tập đoàn chủ yếu nhập khẩu nguyên liệu và có dư nợ vay USD cao nên bị lỗ tỉ giá rất lớn. Còn chi phí lãi vay tăng là do lãi suất cao làm phồng thêm chi phí tài chính.

Chi phí bán hàng cũng tăng mạnh 80% lên 737 tỷ đồng do sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu và giá xăng dầu cao làm tăng chi phí vận chuyển. Cước vận chuyển và xuất khẩu của Hòa Phát quý này tăng thêm 61% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo đó, tập đoàn thép đầu ngành này ghi nhận lợi nhuận sau thuế 4.023 tỷ đồng trong quý II/2022, giảm 59% so với cùng kỳ và là mức thấp nhất kể từ quý IV/2020 đến nay.

Kết quả này cũng phản ánh bức tranh chung ảm đạm của ngành thép bởi các yếu tố thị trường. Biên lợi nhuận ròng của Hòa Phát giảm đáng kể từ 27% xuống còn 11%, nhưng vẫn là con số tốt so với phần còn lại của ngành.

Lũy kế 6 tháng đầu năm, Hoà Phát ghi nhận doanh thu tăng 23% đạt 81.480 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế giảm 27% xuống 12.249 tỷ đồng. Xét theo mảng kinh doanh, sản xuất và kinh doanh thép mang về 5.565 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, giảm 45%; nông nghiệp đóng góp 13 tỷ đồng, giảm 96% và bất động sản đóng góp gần 60 tỷ đồng, tăng 51,5%.

Tại thời điểm 30/6/2022, tổng tài sản Tập đoàn đạt 207.497 tỷ đồng, tăng thêm 29.261 tỷ đồng so với đầu năm. Riêng hàng tồn kho 57.554 tỷ đồng, tăng 37% và chiếm 28% tổng tài sản. Doanh nghiệp dự phòng giảm giá hàng tồn kho 762 tỷ đồng, tăng so với mức 236 tỷ đầu năm.

Tương tự những quý kinh doanh trước, doanh nghiệp của tỷ phú Trần Đình Long vẫn duy trì số dư tiền mặt rất lớn với tổng giá trị các khoản tiền mặt, tương đương tiền, tiền gửi ngân hàng lên tới 44.766 tỷ đồng, chiếm 37% tài sản ngắn hạn.

Về phần nguồn vốn, doanh nghiệp tiếp tục tăng nợ vay ngắn hạn thêm 12.829 tỷ đồng lên 56.576 tỷ đồng, khoản vay nợ dài hạn duy trì 13.443 tỷ đồng. Tổng nợ vay ở mức 70% vốn chủ sở hữu.

Nhận định về triển vọng cuối năm, lãnh đạo Hòa Phát cho biết giá nguyên vật liệu đang giảm rất nhanh, nhất là giá than quay đầu giảm 64% so với đỉnh, hay giá quặng sắt giảm xuống chỉ còn dưới 100 USD/tấn. Biên lợi nhuận quý III có thể tiếp tục thấp do ảnh hưởng của chu kỳ nguyên vật liệu tồn kho mua từ quý trước. Giá nguyên liệu hạ nhiệt sẽ được phản ánh vào giá thành và góp phần cải thiện biên lợi nhuận của quý IV năm nay.

Trong khi giá bán thép xây dựng tiếp tục có những nhịp điều chỉnh giảm trong tháng đầu quý III, biên độ giảm giá đã co lại dần từ 300 đồng xuống còn 100-150 đồng, mức độ giảm mỗi nhịp từ 1,7% xuống còn 0,6%.

Về nhu cầu thị trường, Hòa Phát đánh giá việc Trung Quốc có thể nới lỏng chính sách "zero Covid" và ngành xây dựng vào mùa cao điểm từ tháng 9 là những yếu tố khả quan làm nhu cầu tiêu thụ thép xây dựng trên thế giới cao trở lại. Cầu thép trong nước thông thường cũng tăng vào quý cuối năm do yếu tố mùa vụ.

Mặt hàng chiến lược khác của Tập đoàn này là thép cuộn cán nóng HRC cũng được dự báo còn dư địa lớn. Tổng nhu cầu HRC hiện vào khoảng 12 triệu tấn/năm với mức tăng trưởng bình quân 10-20%, trong khi năng lực sản xuất trong nước mới chỉ đáp ứng 70% nhu cầu này, phần còn lại vẫn phụ thuộc vào nhập khẩu.

Dù điều kiện thị trường không thuận lợi, lãnh đạo Hòa Phát khẳng định vẫn duy trì việc sản xuất hết công suất để tạo lợi thế giá thành và đặt mục tiêu tiêu thụ hết lượng hàng sản xuất, kiểm soát tồn kho.