Giới chuyên gia nhận định việc có đến 25 quan chức trung ương (hầu hết từ cấp thứ trưởng trở lên) bị xử lý kỷ luật từ đầu năm đến nay cho thấy Đảng Cộng sản Trung Quốc (CPC) đang đẩy mạnh cuộc chiến không khoan nhượng với tham nhũng.

Cái tên mới nhất bị nêu là Xiao Yaqing, Bộ trưởng Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin. Ủy ban Kiểm tra kỷ luật trung ương của CPC (CCDI) hồi tuần trước thông báo ông Xiao bị điều tra vì vi phạm kỷ luật đảng và pháp luật. Trang China.org.cn cho biết ông Xiao là bộ trưởng đầu tiên bị điều tra trong năm nay. Có bằng tiến sĩ cơ khí, ông Xiao trở thành Bộ trưởng Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin từ tháng 8-2020.

Đáng nói là tổng số quan chức cấp trung ương của Trung Quốc bị xử lý kỷ luật trong cả năm 2021 cũng là 25 người, theo trang web của CCDI.

Ông Zhuang Deshui, Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu xây dựng liêm chính chính phủ tại Trường ĐH Bắc Kinh, nhấn mạnh với Thời báo Hoàn cầu hôm 31-7 rằng việc đẩy mạnh xử lý tham nhũng trước thềm Đại hội toàn quốc lần thứ 20 của CPC - dự kiến tổ chức vào nửa sau năm nay - còn chuyển tải thông điệp các quan chức cấp cao sẽ được chọn lựa nghiêm ngặt để chỉ những người thực sự xứng đáng mới được bổ nhiệm vào những vị trí quan trọng.

Ngoài các quan chức cấp cao, chiến dịch "đả hổ, diệt ruồi" năm nay mở rộng ra nhiều lĩnh vực quan trọng, nổi bật là mảng tài chính.

Ding Wenwu, Tổng giám đốc Quỹ Đầu tư ngành vi mạch quốc gia (còn gọi là Big Fund), trở thành nhân vật quản lý cấp cao mới nhất trong các công ty nhà nước bị điều tra, cũng với lý do nghi ngờ vi phạm nghiêm trọng kỷ luật và luật pháp - theo thông báo hôm 30-7 của CCDI.

Chỉ trong nửa tháng qua, nhiều người liên quan đến Big Fund bị điều tra, thu hút sự chú ý cực lớn trong ngành. Cũng bị điều tra vì tình nghi "vi phạm nghiêm trong kỷ luật và luật pháp" (ám chỉ tội hối lộ và tham ô) từ tháng 11 năm ngoái là ông Gao Songtao, cựu Phó chủ tịch Sino IC Capital - được chính phủ Trung Quốc giao quản lý Big Fund.

Đến ngày 15-7 năm nay, CCDI tiết lộ Lu Jun, Chủ tịch Sino IC Capital giai đoạn 2014-2020, cũng đang bị điều tra với cáo buộc tham nhũng. Doanh nhân 54 tuổi họ Lu từng được trọng vọng ở Trung Quốc này từng giữ chức phó giám đốc ban quản lý vốn của Ngân hàng Phát triển Trung Quốc và cũng trong ban quản lý của Big Fund, theo trang Asia Market. Nếu bị kết tội tham nhũng, cả 3 ông Ding Wenwu, Gao Songtao và Lu Jun có khả năng lãnh án tù chung thân.

Trung Quốc khởi động Big Fund vào năm 2014 với mục đích tăng tốc ngành công nghiệp bán dẫn vốn đóng vai trò quan trọng hàng đầu trong tình hình địa chính trị toàn cầu hiện nay. Theo Reuters, tổ chức này được bơm vốn lần đầu 138,7 tỉ nhân dân tệ (khoảng 20,54 tỉ USD) và lần sau vào năm 2019 là 204 tỉ nhân dân tệ (khoảng 30 tỉ USD).

Trong những năm qua, Big Fund rót vốn cho nhiều công ty trong ngành, từ những tên tuổi hàng đầu Trung Quốc như Công ty Sản xuất bán dẫn quốc tế đến những doanh nghiệp và quỹ đầu tư nhỏ hơn.

Nghi vấn tham nhũng tại Big Fund bị phanh phui lần đầu vào cuối năm 2021. Chuyên gia Zhuang nhấn mạnh các đại án tham nhũng trong lĩnh vực tài chính thường liên quan đến lượng tiền khổng lồ, thậm chí gây ra nhiều nguy cơ tài chính cho Trung Quốc.