Trồng rau tại nhà đang nở rộ ở các đô thị, đặc biệt là TP HCM nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng hằng ngày, đồng thời cũng là thú vui của nhiều gia đình. Tuy nhiên, việc trồng rau ở thành phố không hề dễ dàng khi thiếu thốn các điều kiện cho cây sinh trưởng cũng như người trồng không có kinh nghiệm. Do đó, việc đưa công nghệ vào quy trình trồng rau sạch đang được xem là mô hình kinh doanh hết sức tiềm năng.

Trồng rau thông minh

Có mặt tại trụ sở Công ty CP Giải pháp nông nghiệp thông minh SGS trên đường Nguyễn Duy Trinh (TP Thủ Đức, TP HCM) chúng tôi như lạc vào "mê cung" với nhiều sắc màu của đèn led chiếu sáng và những chậu rau xanh tốt. Đây là doanh nghiệp (DN) đang tham gia giải thưởng Đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp TP HCM (I-Star 2022) với dự án "Tủ trồng rau thông minh và viên trồng rau thông minh".

Anh Nguyễn Hoàng Thanh Danh, phụ trách nghiên cứu và phát triển Công ty CP Giải pháp nông nghiệp thông minh SGS, cho biết anh tham gia dự án từ đầu vào năm 2017 và đã trải qua quá trình cải tiến liên tục, đến nay, dự án dần hoàn thiện để tự tin "thi thố". Theo anh Danh, tủ trồng rau thông minh SGS được chia thành nhiều ngăn, có khay chuyên dụng trồng rau và tích hợp hệ thống chiếu sáng. Sau khi lắp đặt tủ, chỉ cần thêm nước vào ngăn bên dưới, cắm điện và đã sẵn sàng để trồng rau đơn giản mà không tốn thời gian làm đất, bón phân, tưới nước định kỳ.

"Bí kíp" chính là viên trồng rau thông minh nhỏ gọn như một bịch trà túi lọc, bên trong là hỗn hợp dinh dưỡng đủ cho một chu kỳ sống của một loại cây như: rau muống, cải, húng quế… cùng với hệ đèn led giúp cây quang hợp trong nhà. Tủ rau có tính thẩm mỹ cao nên không chỉ là nơi cung cấp rau tươi sạch tại nhà mà còn tạo mảng xanh trong nhà để thư giãn, giải trí. "Chi phí lắp đặt một tủ rau khoảng 10 triệu đồng/bộ nên khá kén khách, chủ yếu chúng tôi hướng đến nhóm khách hàng là hộ gia đình có điều kiện kinh tế và một số văn phòng. Tuy nhiên, tủ rau lại đang nhận được sự quan tâm của khách hàng Canada vì giá rau xanh bên đó rất đắt. Chúng tôi đang thử nghiệm trồng rau trong nhà, nhiệt độ 20-25 độ C với tủ rau và sắp mở rộng trồng rau nhiều tầng trong container để xuất khẩu công nghệ này ra nước ngoài, phục vụ kiều bào" - anh Danh chia sẻ.

Cũng theo anh Danh, mảng cung cấp viên trồng rau thông minh có tiềm năng lớn do chi phí thấp, chỉ với 1.000 đồng/viên (giá sỉ), bán lẻ ra thị trường từ 1.500 -2.000 đồng/viên để trồng các loại cây yêu thích tại những nơi có ánh nắng trời mà không phải lo việc bón phân. Sau khi trồng xong, việc dọn dẹp cũng nhẹ nhàng do viên trồng rau nhỏ gọn. "Để có được công thức cho những viên trồng rau thông minh như ngày nay, chúng tôi đã thử nghiệm đến hơn 1.000 công thức nên rất tự tin không bị đơn vị khác sao chép. Dù chưa đẩy mạnh kinh doanh nhưng chúng tôi đã bán được 2 triệu viên trồng rau thông minh cho nông dân chuyên nghiệp. Họ dùng để ươm hạt, tạo ra cây con khỏe mạnh trước khi đưa ra đồng ruộng. Với khách trồng rau ở đô thị, khi bán thử tại một số hội chợ và thử nghiệm trên một số sàn thương mại điện tử cũng được khách hàng đón nhận rất tốt" - anh Danh thông tin.

Đến phát triển kinh tế

Còn dự án trồng rau khí canh trụ đứng Ero-Farm là sáng chế của anh Phạm Thành Lộc, Giám đốc Công ty CP Nông nghiệp Công nghệ cao Thanh Bình (huyện Củ Chi, TP HCM) - người nhận được nhiều bằng khen nông dân tiêu biểu TP HCM và cả nước.

Theo anh Lộc, trồng rau trên sân thượng hay ban công ở đô thị bằng đất trong chậu xốp hay khay nhựa thường gặp vấn đề lớn là vận chuyển vật tư nhiều nên rất vất vả. Nếu có mua được đất chất lượng thì qua vài vụ đất cũng sẽ bạc màu, phải xử lý lượng rác thải rất lớn, nếu xử lý không khéo dễ gây tắc hệ thống thoát nước. Do đó, anh Lộc đã nghiên cứu ra máy trồng rau Ero-farm với quy trình đơn giản, chỉ cần bỏ thời gian khoảng 5 phút mỗi ngày để chăm sóc là có rau xanh cung cấp cho gia đình. Dinh dưỡng cho cây đã được anh pha chế sẵn, chỉ cần hòa với nước là có thể bón, đơn giản hơn rất nhiều so với trồng đất hoặc thủy canh. "Một gia đình cơ bản 4 người, chỉ cần lắp đặt máy có 6 trụ trồng rau trên diện tích 2-3 m2 có ánh nắng mặt trời là có thể "tự cung tự cấp" rau sạch quanh năm với chi phí lắp đặt từ 4,9-5,3 triệu đồng" - anh Lộc tính toán.

Theo anh Lộc, năng suất tối đa của mô hình có thể đạt 60 kg rau/m2/chu kỳ, không thua kém với công nghệ của Mỹ và Israel nhưng chi phí đầu tư thấp hơn vì được nghiên cứu phát triển trong nước. Đến nay, anh đã lắp đặt được khoảng 1.000 máy cho các hộ gia đình không chỉ tại TP HCM mà khắp cả nước, tạo nên những mảng xanh hữu ích tại các đô thị.

Cũng nhờ trồng rau trụ đứng nên việc kiểm soát sâu bệnh khá dễ dàng. Vì vậy, mô hình của anh không chỉ phục vụ cho cư dân đô thị muốn "tự cung tự cấp" rau sạch mà còn có khả năng làm kinh tế. Anh Lộc vừa tài trợ một hộ nông dân ở xã Trung An (huyện Củ Chi) 10 máy với 60 trụ trồng rau và chuyển giao mô hình cho Hội Nông dân TP Thủ Đức để canh tác với chi phí thấp. Theo tính toán của anh, khi đầu tư đủ, giá thành rau khí canh chỉ khoảng 10.000 đồng/kg.