Là một trong những diễn viên gạo cội của điện ảnh và truyền hình Việt Nam, NSƯT Thanh Quý chuyên trị những nhân vật có số phận éo le hay tính cách ngang ngạnh, sắt đá. Song trong bộ phim truyền hình "Thương ngày nắng về", phần thể hiện vai bà Nga "béo" của NSƯT Thanh Quý đã đem lại cho khán giả không ít cảm xúc.

Bén duyên với nghệ thuật nhờ… đi qua trường điện ảnh

NSƯT Thanh Quý sinh năm 1958 với tên thật là Vũ Thị Quý. Bà lớn lên tại làng Bưởi (nay thuộc quận Tây Hồ, Hà Nội) trong gia đình nghèo khó, có đông anh chị em. Bà từng chia sẻ ngày đó cơm không đủ ăn, ngày trở rét anh em chia nhau từng mảnh chăn.

Ngay thuở nhỏ, bà đã thể hiện niềm đam mê đọc sách và mơ ước trở thành thủ thư hoặc làm nghề địa chất để được ngao du khắp chốn.

Trường cấp 3 nơi bà từng theo học cách Trung học Điện ảnh Việt Nam không xa. Do đó, ngày nào đi học bà cũng có cơ hội băng ngang qua đây. Có lần cùng chị gái đi qua trường, một đạo diễn đã phát hiện ra vẻ đẹp trong sáng của cô gái tuổi 15.

Bà sau đó đỗ vòng thi tuyển và được đưa vào danh sách lớp diễn viên điện ảnh khoá 2 (1973-1977), cùng một số tên tuổi sau này như NSƯT Phương Thanh, Minh Châu, Diệu Thuần...Với vẻ ngoài nổi bật, cô gái trẻ nhất năm ấy trở thành người sớm nhất trong khoá nhận được vai chính. Vừa nhập học, bà được đạo diễn Khắc Lợi mời tham gia phim "Hai người mẹ". Tuy nhiên, sự non nớt về diễn xuất buộc bà nhường vai cho người khác. Sau thất bại đó, bà buồn chán đến mức có lúc đã nghĩ đến cái chết.

NSƯT Thanh Quý thời trẻ.

Sự nghiệp điện ảnh của bà mở ra năm 1976 nhờ nhân vật trong "Chuyến xe bão táp" do NSND Trần Vũ làm đạo diễn. Lúc ấy, bà mới 18 tuổi và đang học năm thứ 3. Kể từ khi khởi nghiệp đến năm 1992, hầu như năm nào bà cũng có ít nhất một vai diễn trên màn ảnh.

Tuy nhiên từ cuối thập niên 1990, tần suất đóng phim nhựa của bà thưa dần. Thay vào đó, bà lấn sân sang mảng truyền hình dài tập. Tính đến nay, NSƯT Thanh Quý sở hữu cho mình gia tài đồ sộ những bộ phim truyền hình.

Thành công với những vai chanh chua, "bà trùm"

Ở giai đoạn đóng phim nhựa, NSƯT Thanh Quý từng thủ những vai như cô thanh niên xung phong, người đàn bà bị mất một chân vì bom đạn... Nhiều nhân vật của NSƯT Thanh Quý đã trải qua thăng trầm của số phận, nếm trải mất mát và cay đắng của cuộc đời.

Trên mảng truyền hình, nhiều khán giả ấn tượng với hình ảnh NSƯT Thanh Quý trong những vai diễn chanh chua, gai góc như trong phim "Đầm lầy bạc", "Hoa hồng trên ngực trái"... Hay trong "Người phán xử", NSƯT Thanh Quý vào vai vợ của ông trùm Phan Quân. Đó là người phụ nữ sắc sảo nhưng yêu thương chồng con hết lòng.

Song nhân vật bà Nga "béo" của "Thương ngày nắng về" đã làm "sống lại" một nghệ sĩ Thanh Quý gắn liền với vai diễn truân chuyên. Bà Nga có chồng qua đời từ sớm, một mình phải bươn chải gồng gánh nuôi 3 người con thơ cùng cậu em "dại" dễ bị lừa. Bà đã đưa gia đình đi qua nhiều biến cố, dạy dỗ các con ăn học đàng hoàng. Một nhân vật Nga cần mẫn, nhân hậu nhưng cũng có lúc cục cằn, nóng nảy… đã khiến không ít bà mẹ Việt đôi lúc thấy bóng dáng mình trong đó.

Với lối diễn như không diễn, NSƯT Thanh Quý đã khắc hoạ nhân vật một cách chân thực, khiến không ít khán giả nước mắt lưng chừng. Bên cạnh đó, nhân vật bà Nga "béo" có những câu thoại ghi sâu vào tâm trí người xem, chẳng hạn "Nếu cuộc đời này mà dễ dàng thì con người ta không đến với thế giới này bằng tiếng khóc. Mẹ sống được đến bây giờ, thì con gái mẹ nhất định cũng sẽ sống được. Cứ yên tâm, có mẹ đây rồi"...

Với những đóng góp của mình, bà đã đoạt Bông sen vàng cho Nữ diễn viên chính xuất sắc (1985). Đáng chú ý, bà còn được nhà nước phong tặng danh hiệu nghệ sĩ ưu tú.

NSƯT Thanh Quý thủ vai bà Nga "béo" - nhân vật người mẹ tần tảo chăm lo cho cả gia đình.

"Bà mẹ quốc dân" với cuộc sống lẻ bóng tuổi xế chiều

Từng được đạo diễn chú ý nhờ vẻ ngoài nổi bật, NSƯT Thanh Quý chưa bao giờ nghĩ bà là người phụ nữ đẹp. Ngay từ ngày trẻ, bà thừa nhận bản thân không như những người phụ nữ thông thường, chăm chút hình thức hay sắc đẹp. Ấy vậy, làn da trắng bóc khiến nhiều người nghĩ gia đình bà khá giả.

Có thể trong một số bộ phim, người ta sẽ thấy hình ảnh NSƯT Thanh Quý ăn diện lộng lẫy. Song khi ở ngoài màn ảnh, bà là người phụ nữ giản dị. Bà không ngại diện áo quần đơn giản, để mặt mộc khi ra ngoài. Chỉ trừ khi lên sóng, NSƯT Thanh Quý mới trang điểm, thêm sắc cho gương mặt.

Thành công trên sự nghiệp diễn xuất là vậy, NSƯT Thanh Quý ở tuổi lục tuần vẫn lẻ bóng. Bà quan niệm cuộc đời là giông bão, đến thì mình nhận và phải bản lĩnh để vượt qua.

NSƯT Thanh Quý đã có 2 lần kết hôn. Bà với người chồng đầu tiên có con chung con gái và đã có cháu ngoại. Song đáng chú ý là cuộc hôn nhân thứ hai kéo dài 20 năm với họa sĩ Thành Chương - con trai nhà văn Kim Lân.

Mỗi năm, NSƯT Thanh Quý nhận lời diễn 1-2 vai. Thời gian còn lại, bà dành cho bản thân hay chuyến du lịch cùng bạn bè.

Tổng hợp

https://cafef.vn/ba-nga-thuong-ngay-nang-ve-ba-me-quoc-dan-ben-duyen-voi-nghiep-dien-nho-nhan-sac-my-nhan-moi-nam-chi-nhan-loi-dien-1-2-vai-20220802171907414.chn

Theo Lam Phương