Các nhà quản lý, chuyên gia tham gia vào tọa đàm "Xăng dầu giảm giá, hàng hóa không giảm - Thực trạng và giải pháp" chiều 4/8.

Điều chỉnh giá có độ trễ nhưng không thể quá lâu

Chiều 4/8, tại toạ đàm "Xăng dầu giảm giá, hàng hoá không giảm – Thực trạng và giải pháp", ông Trần Bảo Ngọc - Vụ trưởng Vụ Vận tải (Bộ Giao thông Vận tải) cho biết, ở mức trung bình thì chi phí vận tải sẽ chiếm khoảng độ 30-40% trong tổng chi phí các yếu tố cấu thành giá dịch vụ vận tải. Khi giá xăng tăng, có nhiều yếu tố để hình thành nên giá thành vận tải hay là giá thành dịch vụ nói chung. Cho nên khi có một yếu tố biến động thì những đơn vị kinh doanh đều phải tính toán lại. 

Đối với các doanh nghiệp vận tải, ví dụ như vận tải đường bộ, taxi, doanh nghiệp phải thực hiện kê khai giá với Sở Giao thông Vận tải, sau đó điều chỉnh đồng hồ tính tiền, in lại niêm yết giá… Đó là những nguyên nhân có thể lý giải cho việc dù giá xăng giảm song nhiều đơn vị cước vận tải không suy xuyển, thậm chí còn leo thang. “Những cái đó cũng có độ trễ, một khoảng thời gian nhất định”, ông nói.

Tuy nhiên, Vụ trưởng Vụ Vận tải cho rằng, cũng không nên trễ quá: “Những việc đó đòi hỏi thời gian nhưng cũng phải kịp thời để đáp ứng nhu cầu. Khi nhiên liệu, một yếu tố chiếm đến 30-40% chi phí cấu thành, đã giảm rồi mà mà anh lại chưa kịp giảm hoặc là giảm chậm thì không đúng”.

Nói về giải pháp đối với những đơn vị có độ trễ đã quá lâu, Vụ trưởng Trần Bảo Ngọc cho hay, theo Luật Giá thì hiện nay chúng ta đang quản lý giá dịch vụ vận tải dựa trên quy luật của thị trường. Nhà nước rất tôn trọng quyền tự định giá, quyền quyết định giá và cạnh tranh giá của các đơn vị kinh doanh vận tải.

Tuy nhiên, các đơn vị kinh doanh vận tải cũng phải thực hiện đầy đủ những quy định trong công tác quản lý giá, ví dụ như phải thực hiện kê khai giá. Hoặc đối với những lĩnh vực mà Nhà nước có quy định khung giá thì không được tăng giá quá khung. Khi kê khai giá rồi, doanh nghiệp phải thực hiện niêm yết giá đầy đủ.

“Biện pháp mạnh hiện nay và sắp tới là chúng ta phải tăng cường công tác thanh, kiểm tra. Khi phát hiện có vi phạm, chúng ta sẽ sử dụng những công cụ như Nghị định quy định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý giá hoặc Nghị định về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực vận tải, trong đó có quy định về trách nhiệm kê khai, niêm yết giá để chúng ta xử lý nghiêm”, ông nhấn mạnh. 

Đối với những đơn vị “chỉ có tăng mà không có giảm”, không phù hợp với tình hình nhiên liệu xăng dầu giảm thì chúng ta sẽ áp dụng Nghị định quy định về xử lý vi phạm trong lĩnh vực quản lý giá. Các doanh nghiệp thực hiện đúng các bước kê khai giá – niêm yết giá - thu cước theo đúng như đã niêm yết.

“Đối với xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực đường bộ thì còn phải bổ sung thêm, thậm chí có thể phải trả lại tiền cho hành khách nếu thu quá và thậm chí là các đơn vị chức năng sẽ thu hồi phù hiệu”, ông Trần Bảo Ngọc nói thêm.

Phải xử lý kịp thời, không để dân nản lòng!

Ngoài cước vận tải, hiện tại, giá xăng, dầu đã giảm lần thứ 4 liên tiếp nhưng nhiều mặt hàng vẫn giữ giá, neo cao. Liên quan tới vấn đề này, Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) Đinh Thị Nương cho hay, do một số mặt hàng chịu ảnh hưởng tác động của giá xăng dầu, khi điều chỉnh giá giảm có thời gian, độ trễ để các đơn vị sản xuất kinh doanh, nhất là các đơn vị có mặt hàng chịu ảnh hưởng tác động trực tiếp đến giá xăng dầu phải rà soát lại các yếu tố chi phí hình thành giá. Từ đó, mới xác định giá bán giảm theo giá xăng dầu. 

Đồng tình với bà Nương, song chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực cho rằng cũng có một số nguyên nhân khác. “Thông thường các doanh nghiệp tính toán giá xăng dầu giảm như vậy, giả sử họ giảm ngay giá mặt hàng khác có liên quan thì họ lại sợ rằng, sau này tăng lên lại cực kỳ khó, người dân có khi lại phản đối, không đồng tình. Tôi cho rằng đó là sự thận trọng nhưng không đủ thuyết phục, bởi rõ ràng là "nước lên thì thuyền lên, nước xuống thì thuyền xuống". Tôi đồng ý có độ trễ nhưng không thể là hàng tháng hay là đến mấy tháng được. Rõ ràng chỉ sau một vài tuần, ta phải điều chỉnh ngay”, vị chuyên gia nêu quan điểm.

Ngoài ra, theo chuyên gia Cấn Văn Lực, cơ quan chức năng cần phải sát tình hình hơn nữa. Người dân có quyền phản ánh lên cơ quan chức năng nếu thấy giá xăng dầu giảm mà giá vận tải, giá một số mặt hàng mua bán, đi lại vẫn như cũ.

“Tôi cũng mong các cơ quan chức năng phải có biện pháp xử lý kịp thời, không thì người dân cảm thấy nản lòng, kiến nghị nhiều mà không được xử lý”, ông đề nghị.

Để giải quyết vấn đề trên, bà Đinh Thị Nương cho biết, Bộ Tài chính sẽ tăng cường việc tổ chức rà soát kê khai giá các mặt hàng chịu ảnh hưởng trực tiếp từ giá xăng dầu, trường hợp có thể giảm giá thì yêu cầu các đơn vị thực hiện kê khai giá kịp thời để giảm giá.

Đối với hàng hóa, dịch vụ thiết yếu chịu ảnh hưởng gián tiếp từ xăng dầu và có tác động đến chỉ số CPI, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục theo dõi diễn biến giá cả thị trường, tổ chức nắm bắt tình hình thực hiện sản xuất kinh doanh của các tổ chức sản xuất kinh doanh để có biện pháp điều hành giá và bình ổn giá phù hợp.

Minh Quang