Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn (trái) bắt tay Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tại cuộc họp ASEAN - Mỹ ngày 4-8 - Ảnh: REUTERS
"Chúng tôi đã thảo luận về tình hình Biển Đông, trong đó một số bộ trưởng bày tỏ quan ngại về việc cải tạo đất, các hoạt động, sự cố nghiêm trọng trong khu vực, bao gồm thiệt hại môi trường biển làm xói mòn sự tin tưởng và niềm tin, và có thể làm suy yếu hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực", tờ Manila Standard của Philippines dẫn một phần nội dung tuyên bố.
Tuyên bố là kết quả Hội nghị ngoại trưởng ASEAN (AMM) lần thứ 55 tại Pnom Penh, Campuchia, từ ngày 3-8.
Tuyên bố kêu gọi "tăng cường lòng tin và sự tin cậy lẫn nhau, tự kiềm chế trong việc tiến hành các hoạt động có thể làm phức tạp hoặc leo thang tranh chấp và ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định, đồng thời tránh các hành động có thể làm phức tạp thêm tình hình" tại khu vực.
Các nước ASEAN nhấn mạnh việc tìm giải pháp hòa bình cho các tranh chấp Biển Đông theo luật pháp quốc tế được công nhận, bao gồm Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển (UNCLOS) 1982, và kêu gọi tất cả các bên tiếp tục thúc đẩy một môi trường “có lợi” cho các cuộc đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).
Trung Quốc và ASEAN đang đẩy nhanh việc kết thúc đàm phán COC.
Trong cuộc họp ASEAN - Nhật Bản ngày 4-8, Ngoại trưởng Nhật Bản Yoshimasa Hayashi bày tỏ lo ngại về các nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng tại Biển Đông và Hoa Đông. Ông Hayashi COC phải nhất quán với UNCLOS và không nên phương hại đến quyền của các bên bên ngoài khu vực.
Trong số các đề xuất của Trung Quốc là hạn chế sự can dự của bất kỳ quốc gia nào ở ngoài Biển Đông.
* Chiều 5-8, tại Phnom Penh, trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 55 (AMM-55) và các hội nghị liên quan, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Bùi Thanh Sơn đã dự Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) lần thứ 29.
Theo TTXVN, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo đảm hòa bình, an ninh, ổn định, an toàn tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, kêu gọi xây dựng Biển Đông thành vùng biển hòa bình, ổn định và hợp tác. ASEAN và Trung Quốc tiếp tục nỗ lực thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm đạt Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả và phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.
Ngoài Biển Đông, ARF cũng trao đổi nhiều vấn đề khác của khu vực như tình hình Myanmar.
Ngoại trưởng Nga, Trung rời cuộc họp với ASEAN sớm vì phát biểu của Nhật về Đài Loan TTO - Hai ngoại trưởng Nga và Trung Quốc đã đứng dậy, rời khỏi phòng họp Hội nghị ngoại trưởng các nước tham gia Cấp cao Đông Á (EAS), để thể hiện sự không hài lòng với Nhật Bản. Tokyo trước đó chỉ trích Bắc Kinh vì tập trận quanh Đài Loan.