Để tránh nguy hại cho sức khỏe, các chuyên gia khuyến cáo cần thận trọng khi mua thịt lợn. Trước khi mua nên kiểm tra kỹ thịt, tránh trường hợp bị lợn gạo lẫn trứng trùng của sán, mua phải lợn gạo thì không nên ăn thịt vì rất nguy hiểm.

Ngoài ra, thịt lợn chóng bị ôi thiu nên cần chọn thịt còn tươi. Thịt lợn khỏe mạnh thường có màu hồng nhạt đến đỏ thẫm, săn chắc, đàn hồi tốt, không rỉ dịch, chảy nhớt. Dùng ngón tay ấn vào thịt tạo thành vết lõm nhưng không để lại dấu vết khi nhấc ngón tay ra.

Thịt sạch đơn giản là thịt không nuôi cám tăng trọng, không tồn dư thuốc.

Thịt sạch đơn giản là thịt không nuôi cám tăng trọng, không tồn dư thuốc và các hoá chất mà lợn ăn vào, không có ký sinh trùng và vi trùng, không chất bảo quản. Cách dễ nhất là tìm nơi uy tín, thịt có nguồn gốc để mua, trường hợp buộc mua ở chợ cóc thì phải bỏ túi vài mẹo nhỏ sau:

Nhận biết thịt lợn ăn tăng trọng, chất tạo nạc

Thịt lợn sạch thường có lớp bì (da) và mỡ dày. Tuy nhiên hiện một số nơi đã nhập giống lợn siêu nạc nên người tiêu dùng không nên đánh đồng giữa thịt lợn giống siêu nạc và thịt lợn siêu nạc do hóa chất. Để phân biệt 2 loại thịt này có thể dựa vào cảm quan và cảm nhận khi chế biến.

Mùi vị: Khi còn sống, thịt lợn siêu nạc sẽ có mùi tanh hơn thịt lợn sạch.

Kiểm tra lớp mỡ: Lợn siêu nạc thường có lớp mỡ mỏng dưới 1 cm và lỏng lẻo, phần nạc bám sát vào da. Còn với thịt lợn bình thường, mỡ thường dày 1,5 – 2 cm có màu trắng trong đến trứng ngà, ăn giòn và không ngấy như thịt mỡ lợn nuôi bằng cám tăng trọng. Do đó nếu quan sát nếu thấy phản thịt toàn nạc, phần nạc và mỡ tách rời thì không nên mua.

Màu sắc: Thịt lợn sạch có màu hồng tươi trong khi thịt lợn siêu nạc thường có màu đỏ đậm khác thường, sáng và bóng. Mặt da có thể xuất hiện những đốm đỏ.

Kiểm tra khối thịt: Với thịt lợn sạch, khối thịt rắn chắc, có độ đàn hồi cao khi ấn xuống, thớ thịt đều, đường cắt mặt thịt khô ráo.

Thịt chứa tồn dư chất cấm thường khô hơn, cứng hơn và ít đàn hồi. Lợn ăn chất tạo nạc sẽ có cảm giác như ứ nước bên trong, cục nạc nổi thành u, khi thái có thể có dịch vàng chảy ra.

Một cách thử đơn giản khác là khi thái thịt thành miếng dày 3-4 cm, nếu không đứng thẳng được thì đó là thịt đã nuôi tăng trọng.

Khi chế biến: Thịt lợn sạch khi luộc nước trong, không váng bẩn, khi rang miếng thịt nở ra, không ra nước, có mùi thơm.

Thịt siêu nạc hoặc nuôi cám tăng trọng khi luộc thường nhiều váng, nước có mùi hôi, khi rang ra nhiều nước, ăn khô.

Nếu lợn được người chăn nuôi cho ăn kháng sinh, khi nấu thịt sẽ bốc hơi mùi kháng sinh dễ nhận biết.

Thịt có chất bảo quản

Khi thịt đã ôi thiu, một số người bán thường “hô biến” thành thịt tươi bằng cách ướp hàn the, muối diêm... để đánh lừa cảm quan người tiêu dùng. Lúc này, thịt trông sẽ đỏ tươi nhưng không còn độ dính dẻo tự nhiên, thớ thịt săn, cứng, mất độ đàn hồi.

Ngoài ra khi cắt sâu vào bên trong, thịt khá nhũn, chảy dịch, màu hơi thâm, có mùi. Loại thịt này khi rửa sẽ chuyển màu nhợt và có mùi tanh rất khó chịu, mỡ có màu vàng. Khi nấu, nước thịt ôi sẽ đục, mùi hôi, mỡ bề mặt sẽ tách thành những hình tròn nhỏ thay vì nổi váng lớn như thịt tươi.

Thịt nhiễm ký sinh trùng

Phổ biến nhất là lợn nhiễm giun sán. Người tiêu dùng cần quan sát kỹ trước khi mua, nhất là những vùng thịt có gân mỡ như thịt vai, thịt bắp, thịt thủ (đầu)… nếu thấy những hạt như hạt gạo nếp (ấu trùng sán tập trung thành từng bọc) thì không nên mua.

Khi thái thịt, có thể cắt thịt theo thớ dọc, nếu thấy các bọc nhỏ màu trắng xen giữa các thớ thịt, bắp thịt cần phải loại bỏ ngay, không nên tiếp tục chế biến vì thực phẩm này đã bị nhiễm kén sán.

Lương y đa khoa quốc gia BÙI ĐẮC SÁNG - Viện hàn lâm KH&CN Việt Nam, Hội Đông Y Hà Nội