Sáng ngày (9/8) TAND Tp. Hà Nội đã tuyên bản án sơ thẩm đối với ông Trần Đức Trung - cựu Chủ tịch HĐTV trung tâm Hỗ trợ người nghèo trong phát triển nông thôn mới và các đồng phạm bị khởi tố về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Trước khi HĐXX tuyên phạt bản án với 5 bị cáo trong vụ án này, em trai bị cáo Trần Đức Trung đề nghị HĐXX dừng phiên tòa để nộp tiền khắc phục thay cho bị cáo. Tuy nhiên khi được chủ tọa hỏi, bị cáo Trung không đồng ý việc bồi thường vì “tôi đang kêu oan mà, sao bồi thường được”.
Một diễn biến khác, mặc dù quá trình xét xử khẳng định không chiếm đoạt 8,4 tỷ đồng nhưng gia đình bị cáo Bùi Thị Oanh vẫn nộp thêm 6,4 tỷ đồng với 2 tỷ đồng trong quá trình điều tra, tổng cộng là 8,4 tỷ đồng để khắc phục hậu quả, bồi thường cho các bị hại, với mong muốn HĐXX xem xét, giảm án.
Trả lời tòa về việc tại sao nói không chiếm đoạt mà vẫn nộp tiền, bị cáo Oanh cho hay "cứ nộp vào để tòa xem xét". Tuy nhiên, HĐXX cho hay nếu bị cáo không chiếm đoạt thì HĐXX không thể thu số tiền này.
Sau khi chủ tọa phiên xét xử truy vấn, bị cáo Oanh cúi đầu thừa nhận có chiếm đoạt số tiền này.
Do xuất hiện tình tiết mới này, HĐXX quyết định quay lại phần xét hỏi, sau đó là tranh luận. Đại diện VKS đề nghị giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo Oanh, đồng thời hủy bỏ các kê biên tài sản.
Căn cứ lời khai của các bị cáo cùng các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, HĐXX cấp sơ thẩm đủ cơ sở kết luận: bị cáo Trần Đức Trung giữ vai trò chủ mưu, với vai trò là người đứng đầu (Chủ tịch HĐTV của trung tâm hỗ trợ người nghèo), bị cáo Trung đã trực tiếp đề xuất thành lập ra trung tâm mặc dù chưa được phép hoạt động.
Ngoài ra còn có lời khai của bà Lê Thị Hằng (đã chết do mắc bệnh hiểm nghèo) thể hiện việc chi trả do ông Trung quyết định. Ông Trung có chức năng quản lý toàn bộ hoạt động của trung tâm. Hàng tháng bà Hằng và Trung thường đến ngân hàng rút tiền. Thực tế thể hiện việc ông Trung chịu trách nhiệm toàn bộ về thu, chi tiền. Việc hoạt động của trung tâm không phát sinh lợi nhuận từ kinh doanh mà chỉ dùng tiền người tham gia sau trả cho người tham gia trước.
HĐXX đánh giá hành vi của 5 bị cáo đặc biệt nghiêm trọng, xâm phạm lợi ích của nhiều người tại nhiều tỉnh thành. Với mục tiêu hỗ trợ người nghèo song thực tế các bị cáo đã chiếm đoạt tiền lớn, gây bức xúc dư luận.
Các bị cáo tại phiên xét xử sơ thẩm
HĐXX xét thấy, việc truy tố và xét xử đối với các bị cáo là có căn cứ, hoàn toàn đúng với quy định của Pháp luật.
Quá trình nghị án, cân nhắc các tình tiết giảm nhẹ, HĐXX phúc thẩm xét thấy, các bị cáo đều đưa ra các tình tiết giảm nhẹ như: thành khẩn khai báo, cung cấp thêm giấy chứng nhận, gia đình có công với Cách mạng.
Bị cáo Trung là người chủ mưu, khởi xướng, gian dối đưa ra chính sách hỗ trợ người nghèo. Bị cáo là người chịu trách nhiệm chính, cao nhất trong số các bị cáo.
Vì các lẽ trên, HĐXX của TAND Tp. Hà Nội quyết định tuyên phạt cựu Chủ tịch HĐTV - Trần Đức Trung với mức án chung thân về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Cùng tội danh trên, bị cáo Bùi Thị Oanh nhận mức án 9 năm tù, bị cáo Phan Thị Thoa 8 năm tù, bị cáo Nhâm Sỹ Phúc 7 năm tù và Phạm Văn Lực 6 năm tù.
Ngoài ra cả 5 bị cáo không bị áp dụng hình phạt bổ sung, buộc liên đới và có trách nhiệm bồi thường đối với các bị hại trong vụ án.
Theo cáo trạng, các bị cáo đã lập 26 điểm tư vấn phân công 6 nhóm đi thu tiền của người tham gia chương trình tại 16 tỉnh, thành phố. Sau đó, tiền được chuyển về văn phòng trung tâm ở 102 Trường Chinh (Hà Nội).
Ban đầu, các bị can thu về 148 tỉ đồng từ các địa phương và hơn 42 tỉ đồng tại văn phòng Trường Chinh. Sau đó, các bị cáo lấy một phần tiền của người nộp sau trả cho người trước.
Thông qua chương trình Trái tim Việt Nam, bị cáo Trần Đức Trung và đồng phạm đã chiếm đoạt hơn 49 tỉ đồng của 1.008 bị hại. Trong đó, bị cáo Trung chiếm hưởng 26,3 tỉ đồng. Các bị cáo khác chiếm hưởng từ vài trăm triệu đến hơn 8 tỉ đồng.
Cuối năm 2015, Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa ngành nghề nông thôn giải thể Trung tâm Hỗ trợ người nghèo.
Tuy nhiên, các bị can tiếp tục móc nối với Nguyễn Tuấn Lân - Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần quốc tế NewStar tổ chức chương trình Liên kết ba miền hoạt động theo mô hình đa cấp để bán thực phẩm chức năng.
Qua chương trình Liên kết ba miền, các bị cáo tiếp tục thu về gần 17,5 tỉ đồng của 104 người tham gia trên khắp cả nước. Sau đó, Trung chi trả một phần tiền cho những người tham gia chương trình Trái tim Việt Nam, còn lại chiếm đoạt hơn 2,7 tỉ đồng.