Thờ cúng tổ tiên vốn là truyền thống văn hóa tâm linh của người Việt từ xa xưa đến nay, cùng với đó là việc thắp hương thờ cúng, đốt vàng mã, nhất là vào các ngày rằm, mùng một và các ngày lễ, Tết trong năm.

Cháy Chùa Hòa Phúc tại thôn Hòa Trúc, xã Hòa Thạch, huyện Quốc Oai, thành phố Hà Nội ngày 20/6/2022.

Tuy nhiên, thông tin từ Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH Công an TP Hà Nội, trên thực tế đã có không ít những vụ cháy xảy ra mà nguyên nhân chính là do việc thắp hương thờ cúng, đốt vàng mã gây ra, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Chính vì lẽ đó, việc thắp hương thờ cúng và đốt vàng mã cần phải được tuân thủ theo đúng quy định, đảm bảo an toàn PCCC hơn bao giờ hết.

Các vụ cháy do thắp hương thờ cúng, đốt vàng mã chủ yếu xuất phát từ những nguyên nhân như: Bố trí nơi thắp hương thờ cúng không đảm bảo khoảng cách PCCC, để quá nhiều vàng mã gần vị trí thắp hương, nến dẫn đến bắt cháy sang các vật liệu dễ bắt cháy; Vị trí đốt vàng mã không đảm bảo khoảng cách an toàn PCCC với các vật liệu dễ cháy, trong quá trình hóa vàng không có người trông coi để tàn lửa có thể cháy lan sang các vật dụng xung quanh gây ra cháy...

Cháy ban thờ nhà dân tại Số 6 ngách 27 ngõ 268 La Thành, phường Thổ Quan, quận Đống Đa, TP Hà Nội ngày 3/2/2020.

Để đảm bảo an toàn PCCC trong việc thắp hương thờ cúng, đốt vàng mã vào những dịp lễ, Tết, mùng một, ngày rằm, Công an thành phố Hà Nội khuyến cáo người đứng đầu các cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo, chủ hộ gia đình và người dân thực hiện một số nội dung sau:

Đối với các cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo, nơi thờ tự cần thường xuyên tuyên truyền nâng cao kiến thức về PCCC cho những người làm việc, phục vụ tại chỗ; khách đến thăm, có ý thức chấp hành về PCCC.

Ban hành nội quy, về PCCC; dự phòng các điều kiện thoát nạn khi có cháy xảy ra. Chủ động kiểm tra hệ thống điện, thiết bị tiêu thụ điện, điện chiếu sáng, dây dẫn điện.

Phải bố trí khu vực riêng dùng để hóa vàng mã tại các vị trí an toàn, cách xa các vật dụng dễ cháy…; cử người trông coi khi khách đến thắp nhang, đèn, để xử lý ngay những trường hợp bất cẩn.

Cháy tại nhà dân số 392 Xã Đàn, phường Nam Đồng, quận Đống Đa, TP Hà Nội ngày 22/9/2018 do thắp hương thờ cúng.

Hạn chế đến mức thấp nhất việc thắp hương thờ cúng và hóa vàng. Khi cần thiết phải thắp hương thờ cúng để phục vụ cho việc hành lễ, cúng, tế phải có người trông coi; dụng cụ đỡ nhang, đèn bố trí nơi chắc chắn, cố định, tránh ngã, đổ.

Tăng cường công tác tuần tra, bảo vệ thường trực trong thời điểm khách đến viếng, cúng và sau khi kết thúc công việc trong ngày.

Chủ động trang bị phương tiện chữa cháy, đồng thời phải thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng phương tiện chữa cháy hiện có để đảm bảo hoạt động tốt khi có cháy xảy ra.

Tổ chức cho các tăng, ni, lực lượng bảo vệ tập luyện sử dụng phương tiện chữa cháy tại chỗ và cách xử lý khi có cháy, nổ xảy ra.

Đối với hộ gia đình và người dân: Cần quản lý chặt chẽ nguồn lửa, nguồn nhiệt khi thắp hương, thờ cúng, thắp nến, đốt vàng mã...

Bố trí nơi thắp hương, thờ cúng phải đảm bảo: Bát hương phải kê, đặt trên các vật liệu không cháy hoặc khó cháy; Đồ lễ thắp hương dễ cháy như vàng mã, đèn, nến phải để xa bát hương; Khi thắp hương phải có người trông coi đến khi hết tàn hương.

Hóa vàng mã phải đúng nơi quy định: Không đốt vàng mã trong nhà ở, hành lang, cửa hàng kinh doanh dịch vụ, trên các tuyến phố, nơi tập trung đông người và phương tiện giao thông cơ giới qua lại.

Trước khi hóa vàng mã phải chọn khu vực kín gió, hoặc sử dụng các vật dụng che chắn tránh gió cuốn tàn lửa sang các khu vực xung quanh gây cháy; Khi đốt vàng mã phải có người trông coi đến khi không còn tàn lửa; Đốt xong để nguội hẳn mới đổ tro. Chủ động trang bị phương tiện chữa cháy cho hộ gia đình để kịp thời xử lý khi có sự cố cháy, nổ.

Khi xảy ra cháy, nổ cần tổ chức chữa cháy kịp thời, đồng thời nhanh chóng báo cháy cho lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH (số điện thoại 114) để có những biện pháp chữa cháy hiệu quả, hạn chế tới mức thấp nhất thiệt hại do cháy gây ra./.

Văn Ngân